Đề xuất thuế mới áp lên nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ có thể sẽ thành hiện thực trong tuần này. Tuy nhiên theo các báo tại Mỹ, đề xuất có nguy cơ châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và các nước khác trong đó có Trung Quốc. Nhưng nó cũng có thể gây ra cuộc khủng hoảng với chính doanh nghiệp Mỹ.
Câu chuyện được nhiều người, nhiều tờ báo nhắc tới nhất trong tuần vừa qua và cả tuần này tại Mỹ chính là việc chính quyền ông Donald Trump chuẩn bị áp thuế nhập khẩu mới đối với thép và nhôm từ nước ngoài.
Trang CNBC cho biết ông Gary Cohn, Cố vấn kinh tế của Chính phủ Mỹ có thể sẽ từ chức nếu như chính quyền của ông Trump vẫn tiếp tục theo đuổi kế hoạch áp thuế với thép và nhôm.
Ông Cohn đã thầm lặng làm việc để ngăn cản chuyện áp thuế hoặc ít nhất là giảm bớt mức áp. Ông cũng đã có kế hoạch gặp ông Trump và các Giám đốc của các công ty sản xuất kim loại của Mỹ để khuyên ông Trump bỏ qua chuyện này. Thế nhưng ông Trump đã tuyên bố trước công chúng mức thuế mới, vậy nên khó có thể rút lại.
Trang Marketwatch cho biết trong khi Chủ tịch Hạ viện, thành viên Đảng Cộng hòa ông Paul Ryan cho rằng thuế quan mới cần phải được chỉnh sửa. Theo ông mức thuế được đề xuất áp với tất cả các nước là không hợp lý và nó sẽ ảnh hưởng tới giá nhập khẩu nói chung. Điều này đang khiến không ít thành viên của Đảng cộng hòa phản đối.
Hiện nay, các doanh nghiệp của Mỹ đang phải nhập khẩu 33% thép và 90% nhôm từ nước ngoài. Nếu việc áp thuế cao xảy ra, nhôm và thép nước ngoài nhập vào Mỹ có thể sẽ giảm đi. Nhưng liệu các doanh nghiệp Mỹ có bù đắp được khoảng trống này? Một kịch bản khác, nếu lượng hàng nhập khẩu không giảm, vậy ai sẽ là người phải chịu gánh nặng thuế? Trước tiên chính là doanh nghiệp Mỹ.
CNN ước tính, nếu mức thuế mới được áp dụng, hai hãng xe ô tô lớn nhất của Mỹ, Ford và GM mỗi công ty sẽ mất thêm 1 tỷ USD/năm cho việc nhập khẩu 2 nguyên liệu này. 1 tỷ tức là bằng 12% lợi nhuận năm 2017 của Ford và bằng 7% của GM. Thế nhưng quan điểm của 2 hãng lại đang rất khác nhau về chuyện này.
Trong khi GM tỏ ra ủng hộ các chính sách mới với lý do "việc này sẽ giúp các nhà sản xuất kim loại của Mỹ chiến thắng và tạo thêm việc làm tại Mỹ". Ford thẳng thắn "việc áp thuế mới sẽ làm tăng giá thành sản phẩm bán tại Mỹ, ảnh hưởng xấu tới sức cạnh tranh của các nhà sản xuất Mỹ".
Với tựa đề "Mức thuế mới có thể là cửa sau để Mỹ rút khỏi WTO", trang Marketwatch nhận định, các nước có thể kiện lên WTO về mức thuế mới, còn phía Mỹ sẽ lôi điều 21 trong quy định về thương mại và thuế quan ra để biện hộ. Đây là điều luật cho phép một nước có thể vì lý do an ninh quốc gia, tự điều chỉnh các quy định thương mại cho phù hợp với tình hình. Đề xuất thuế mới cũng được chính quyền của ông Trump dựa trên lý do này.
Tuy nhiên cũng theo quy định về thương mại và thuế quan một nước chỉ được tự thay đổi cho phù hợp với tình hình dưới "thời chiến" mà thôi. Vì vậy, lấy lý do vì "an ninh quốc gia" trong trường hợp này là không có căn cứ.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!