Đặc biệt đáng chú ý trong tuần này, Ủy ban chứng khoán quyết định hủy bỏ 9 đợt chào bán trái phiếu từ tháng 7/2021 đến tháng 3/2022 với tổng trị giá 10.030 tỷ đồng của các công ty thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh.
Nhiều câu hỏi lớn đã được các tờ báo đặt ra sau động thái hủy 9 đợt phát hành trái phiếu sai quy định này.
Vay hàng nghìn tỷ từ phát hành trái phiếu sai quy định: Trách nhiệm các bên ra sao?
Tờ Tiền Phong cho biết trước đó, không ít lần Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và các chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo về những rủi ro khi nhà đầu tư ồ ạt đổ tiền mua trái phiếu có lãi suất cao của các doanh nghiệp địa ốc phát hành, nhất là khi nhiều lô trái phiếu không có tài sản đảm bảo.
Nhà đầu tư cần nắm rõ những thông tin quan trọng liên quan đến trái phiếu. (Ảnh minh họa - Ảnh: VGP)
Còn báo Tuổi trẻ muốn biết khách hàng sẽ được hoàn tiền ra sao? Tập đoàn này cho hay, đối với hợp đồng đến hạn thanh toán, số tiền đầu tư của khách hàng sẽ được hoàn trả trong thời gian sớm nhất. Tuy nhiên, các chuyên gia ngân hàng cho biết, không biết khi nào người mua được nhận lại tiền khi khả năng huy động mới để trả khoản vay cũ đã bị chặn đứng và trị giá 10.000 tỷ đồng trái phiếu bị hủy không phải là con số nhỏ.
Thực tế việc huy động trái phiếu của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đã bùng nổ cách đây 3 - 4 năm và rầm rộ trong 2 năm trở lại đây. Lãi suất 11 - 12% rõ ràng thật khó có thể cưỡng nổi, nhất là khi so với lãi suất tiết kiệm của ngân hàng chỉ loanh quanh 5 - 6%/năm. Tuy nhiên lãi cao cũng đi kèm với rủi ro cao và thực tế cơ quan chức năng đã có các cảnh báo về các khoản đầu tư này.
Ai bảo vệ nhà đầu tư?
Tuy vậy, báo Đại biểu nhân dân bình luận rằng: "Cảnh báo thôi thì chưa đủ! Trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước phải nhiều hơn thế, đặc biệt trong xây dựng "cơ sở hạ tầng" cho xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp - vấn đề thực sự rất cần thiết lúc này để bảo vệ nhà đầu tư. Các nhà đầu tư rất cần các xếp hạng minh bạch, tiêu chí rõ ràng để đánh giá sức khỏe cũng như khả năng trả nợ của doanh nghiệp phát hành trái phiếu".
Thực tế, trái phiếu là một kênh huy động vốn trung và dài hạn hiệu quả, giúp giảm gánh nặng huy động vốn qua kênh ngân hàng, nhưng các chuyên gia cho rằng do đang ở giai đoạn sơ khai nên có cảm giác thời gian qua thị trường khá hỗn loạn.
Lộ "lỗ hổng" thị trường trái phiếu sau vụ Tân Hoàng Minh
Đặc biệt, sau vụ hủy 10.000 tỷ đồng trái phiếu, lỗ hổng của thị trường trái phiếu lại càng được thấy rõ.
Theo Báo Giao thông, lỗ hổng ở đây là việc nhiều năm qua, các ngân hàng, công ty chứng khoán tham gia thị trường trái phiếu không chịu các rủi ro tín dụng.
Sau khi mua sơ cấp, trái phiếu được xé lẻ và bán cho nhà đầu tư cá nhân. Chính vì xé lẻ và bán luôn nên sức khỏe doanh nghiệp phát hành không được thẩm định và nhà đầu tư cá nhân mua thứ cấp, nên có rủi ro nào thì họ gánh hết.
Chấn chỉnh hoạt động thị trường trái phiếu doanh nghiệp và đấu giá quyền sử dụng đất
Trong động thái mới nhất, trong tuần, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã ký ban hành Công điện của Thủ tướng Chính phủ về việc chấn chỉnh hoạt động thị trường trái phiếu doanh nghiệp và đấu giá quyền sử dụng đất.
Tại công điện này, Thủ tướng chính phủ đã giao từng nhiệm vụ cụ thể cho Bộ Công an, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và Nôi trường, Ngân hàng nhà nước Việt Nam và Chủ tịch các địa phương tập trung kiểm tra, phát hiện vi phạm trong phát hành, đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cũng như xử lý các vi phạm trong đấu giá đất, ngăn chặn hành vi lợi dụng đấu giá để trục lợi, gây mất ổn định thị trường.
Thị trường trái phiếu là một kênh huy động vốn cũng như kênh đầu tư hiệu quả. Vậy để lành mạnh hóa thị trường này thì cần có những biện pháp gì?
Lành mạnh hóa thị trường trái phiếu
Theo bình luận của báo Người lao động, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường nhiều biện pháp thanh, kiểm tra và kiểm soát, tránh việc doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở để che giấu thông tin hoặc sử dụng dòng tiền sai với nội dung công bố; đặc biệt cần bổ sung quy định, điều kiện để doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ, doanh nghiệp chưa niêm yết muốn phát hành trái phiếu nhằm giữ thị trường an toàn và bảo đảm quyền lợi của nhà đầu tư.
Còn tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp cho rằng, nhà đầu tư cần nắm rõ những thông tin quan trọng liên quan đến trái phiếu bao gồm: những cam kết của doanh nghiệp phát hành đối với trái phiếu, kỳ hạn phát hành và phương thức trả nợ gốc và lãi, trái phiếu có tài sản đảm bảo hay không có tài sản đảm bảo; nên mua trái phiếu của những công ty đã niêm yết do có khả năng tài chính vững vàng hơn, dễ nắm bắt thông tin hơn.
Việc khởi tố, bắt tạm giam một số lãnh đạo doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán, bất động sản trong thời gian qua đã thực sự cho thấy quyết tâm làm trong sạch, lành mạnh thị trường tài chính. Sự quyết tâm này không làm ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tư, ngược lại, nhiều tờ báo nhận định, còn giúp nhà đầu tư tin tưởng hơn vào sự quản lý, điều hành hiệu quả, kịp thời của các cơ quan quản lý.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!