Mới đây, hàng trăm container rau quả tươi xuất khẩu sang Trung Quốc lại tiếp tục bị ùn ứ tại cửa khẩu. Vậy nguyên nhân đến từ đâu, do các tiêu chuẩn xuất khẩu quá khắt khe hay do các doanh nghiệp Việt Nam chưa sẵn sàng thay đổi?
Hình ảnh hàng dài các container xuất khẩu bị ùn tắc tại cửa khẩu của tỉnh Lạng Sơn có lẽ không phải là câu chuyện mới. Từ đầu năm đến nay, phía Trung Quốc bắt đầu áp dụng những quy định mới về việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm, dán tem, nhãn mã số vùng trồng, bao bì mẫu mã cho từng loại quả…
Trái cây, rau quả xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc bắt buộc phải có truy xuất nguồn gốc rõ ràng, có giấy chứng nhận kiểm dịch động thực vật và phải đăng ký thông tin nhà vườn, nhà xưởng, bao bì gửi cho hải quan.
Bắt đầu từ tháng 5, Trung Quốc yêu cầu thay đổi vật liệu đệm, lót bọc cho một số loại quả như dưa hấu, mít, chuối... Ngay sau đó 1 tháng, từ 1/6, Trung Quốc dừng nhập khẩu rau quả của Việt Nam qua đường tiểu ngạch mà chỉ chấp nhận 9 loại quả của Việt Nam qua đường chính ngạch.
Các quy định này cho thấy, thị trường Trung Quốc đã không còn "dễ tính" như trước. Tuy nhiên, không ít doanh nghiệp Việt, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn còn thờ ơ, chủ quan, chưa hợp tác. Mặc dù trước khi áp dụng các tiêu chuẩn xuất khẩu, phía nước bạn cũng đã thông báo và trên các phương tiện truyền thông cũng đã liên tục đề cập.
Thậm chí, Bộ NN&PTNT Việt Nam đã chủ động mời cơ quan hải quan của Trung Quốc sang để phổ biến các quy định xuất khẩu mới này cho các doanh nghiệp Việt Nam. Bộ NN&PTNT cũng đã tổ chức 2 buổi hội thảo về vấn đề này. Thế nhưng, không ít các doanh nghiệp xuất khẩu Việt vẫn còn thờ ơ, chưa đáp ứng được các quy định. Một câu hỏi đặt ra là tại sao các doanh nghiệp xuất khẩu sang Trung Quốc của Việt Nam vẫn chưa thay đổi để đáp ứng các điều kiện xuất khẩu từ nước bạn?
Gần đây, Trung Quốc không có quy định mới gì về chính sách nhập khẩu mà là doanh nghiệp Việt Nam chưa quen với cách làm ăn chính ngạch như truy xuất nguồn gốc sản phẩm, thủ tục thông quan.
Thực tế, phía Trung Quốc chỉ có những thay đổi mang tính kỹ thuật nhỏ. Ví dụ, thay vì lâu nay lót rơm cho dưa hấu thì giờ phải dùng xốp lưới hay xe chở nông sản sang Trung Quốc phải gắn chip điện tử để thông quan tự động. Doanh nghiệp phải chấp hành mới xuất hàng sang được.
Điều quan trọng là mỗi doanh nghiệp cũng phải chủ động tìm kiếm thông tin trên các website từ các ngành chức năng Trung Quốc, từ các ngành chức năng Việt Nam. Nhiều chuyên gia đã nói: Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính nên muốn xuất khẩu sang Trung Quốc, doanh nghiệp không còn cách nào khác là đáp ứng các quy chuẩn mà họ đề ra.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!