Sau gần 4 giờ lắng nghe các nhà khoa học, nhà ngoại giao và lãnh đạo các bộ và địa phương đề xuất các kiến nghị để tiếp tục thực hiện thành công Nghị quyết 120 của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, phát biểu trước gần 1.000 đại biểu tham dự Hội nghị vào chiều tối 18/6, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đưa phương châm mới để tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết 120 là Chính phủ thúc đẩy, doanh nghiệp hành động và người dân hưởng ứng để bảo vệ từng tấc đất bờ cõi thiêng liêng của Tổ quốc.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, sau 2 năm thực hiện Nghị quyết 120, điều đáng lo lắng nhất là nhiều người dân vẫn chưa ý thức về những thách thức, còn doanh nghiệp chưa có hành động để có ứng phó phù hợp với thiên tai, hiện tượng nóng lên toàn cầu để góp phần giảm thiểu những tác nhân do biến đổi khí hậu, cụ thể là chưa có nền nông nghiệp xanh.
Trong những năm gần đây, nhất là trong năm 2018, các nước Đông Nam Á, trong đó có ĐBSCL tiếp tục chứng kiến những bất thường của thời tiết. Trong khi đó, ĐBSCL và TP.HCM đang đóng góp tới 60% tổng sản phẩm trong nước của cả nước. Vùng đồng bằng này cũng có vai trò quan trọng trong bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu.
Thủ tướng nhấn mạnh, đế chế Maya từng cực kỳ hưng thịnh nhưng 900 năm sau Công nguyên, đế chế này sụp đổ do bản thân người Maya đã phá rừng để lấy đất xây dựng thành phố và canh tác mùa màng. Còn ở ĐBSCL, bao đời nay, người dân đã phát triển gắn với sông nước, tuy nhiên, sinh kế của người dân ĐBSCL đang đứng trước thử thách bước ngoặt, mà nếu vượt qua được, ĐBSCL sẽ có sức bật rất lớn, còn không, chúng ta sẽ không loại trừ bất kỳ khả năng nào.
Nhưng đôi khi, cơ hội hay thách thức do chính con người nhìn nhận vấn đề. Ví như xâm nhập mặn, nếu nhìn cây lúa sẽ có nhiều thách thức nhưng với con tôm lại là cơ hội. Thời kỳ nào cũng nói thiên nhiên ngày càng tàn khốc nhưng bao đời nay, cha ông ta đều tìm cách vượt qua. Vậy vì sao thế hệ hiện nay lại tỏ ra lo lắng hay sợ hãi trước thách thức của thiên tai? Vì thế, Thủ tướng khẳng định người Việt Nam không sợ hãi với thiên tai nếu có cách làm tốt.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh nếu không bị thời tiết nóng con người có lẽ đã không phát minh ra quạt máy, nếu không bị lạnh thì có lẽ đã không có máy sưởi. Vì thế, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ tạo điều kiện cho con người chinh phục thiên nhiên, giúp ứng phó hiệu quả trước biến động của thiên nhiên, đồng thời tăng cường khả năng thích ứng trước bất lợi và tận dụng được cơ hội để thích ứng với biến đổi khí hậu, nhất là ở ĐBSCL. Từ tinh thần không sợ hãi trước thiên tai và biến đổi khí hậu, Chính phủ sẽ có phương châm hành động mới.
Từ phương châm hành động này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, sau hội nghị này, Thủ tướng sẽ ban hành chỉ thị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết 120. Thủ tướng cũng đã yêu cầu các địa phương cần tạo lập môi trường kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp để thúc đẩy đầu tư tư nhân vào khu vực này.
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội xây dựng đề án về đào tạo và đào tạo lại lao động. Thủ tướng cũng giao Bộ Khoa học và Công nghệ có đề án phát triển khoa học công nghệ ở 13 tỉnh thành trong vùng và yêu cầu các địa phương phải tăng cường đầu tư cho khoa học công nghệ.
Bên cạnh đó, trong ngân sách hàng năm, các địa phương phải có phần chi cứng cho ứng phó với biến đổi khí hậu ngân sách Trung ương sẽ hỗ trợ đối ứng hoặc cho các dự án cụ thể.
Thủ tướng cũng khẳng định Chính phủ sẽ thúc đẩy hình thành Quỹ phát triển ĐBSCL cũng như cơ chế Hội đồng Vùng, vì không có ở đâu có điều kiện tốt hơn cho liên kết vùng như giữa ĐBSCL và TP.HCM.
Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu để trình Chính phủ và Quốc hội chính sách đánh thuế phát thải nhằm lấy tiền hỗ trợ các tỉnh ứng phó với biến đổi khí hậu.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!