Sáng 17/3, TAND TP Hà Nội bắt đầu xét xử 13 bị cáo trong vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) thuộc Bộ Thông tin Truyền thông (TT&TT). Gần cuối giờ trưa, phiên tòa đến phần xét hỏi.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn, Chủ tịch AIC (đang bỏ trốn) cùng Nguyễn Trọng Đường, cựu Giám đốc VNCERT, cựu Phó vụ trưởng Kế hoạch Tài chính của Bộ TT&TT và các đồng phạm có hành vi vi phạm đấu thầu khi mua sắm thiết bị tại VNCERT.
Là người đầu tiên đứng trước bục xét hỏi, bị cáo Nguyễn Trọng Đường (Cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, cựu Giám đốc VNCERT) thừa nhận hành vi như cáo trạng quy kết nhưng xin trình bày thêm về những chỉ đạo của bộ trưởng Trương Minh Tuấn.
Bị cáo Đường khai, năm 2016, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) được Bộ Thông tin & Truyền thông (TT&TT) giao nhiệm vụ lập và trình Bộ phê duyệt dự án "Mua sắm trang thiết bị và thuê dịch vụ kỹ thuật nhằm theo dõi, phân tích sự cố, tấn công an toàn thông tin mạng trên một số kênh kết nối Internet quốc tế".
Bị cáo Nguyễn Trọng Đường - Cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, cựu Giám đốc VNCERT.
Sau khi nhận quyết định triển khai, bị cáo Nguyễn Trọng Đường đã phổ biến chỉ đạo của lãnh đạo Bộ TT&TT đến cấp dưới, đồng thời thành lập tổ công tác nghiên cứu tính khả thi của dự án để trình Bộ phê duyệt.
Bị cáo Đường cho biết, đầu năm 2017, VNCERT phê duyệt kết quả chỉ định Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Khang Phát (Công ty Khang Phát) làm đơn vị tư vấn khảo sát, tư vấn lập dự án. Qua tìm hiểu, Đường biết rằng Công ty Khang Phát chủ yếu tư vấn khảo sát cho Công ty CP Tiến bộ Quốc tế (AIC).
Trước khi có quyết định giao VNCERT thực hiện dự án, Bộ TT&TT đã tổ chức một cuộc họp do Bộ trưởng Trương Minh Tuấn (hiện đang thụ án trong vụ Mobifone) chủ trì. Tại cuộc họp, Công ty AIC được giới thiệu và đề xuất dự án với mức đầu tư 300 tỷ đồng.
Tại cuộc họp, lãnh đạo Bộ khi đó cũng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc hợp tác với AIC và cân nhắc mua hệ thống của công ty này.
Trước lời khai của bị cáo Đường, HĐXX truy vấn về việc “Bộ trưởng có chỉ đạo bằng văn bản nào không”? Bị cáo Đường trả lời “Bộ trưởng chỉ đạo miệng chứ không có văn bản nào”.
Các bị cáo có mặt trong phiên toà.
Bị cáo Đường trình bày, sau khi xem xét, bị cáo Đường và cấp dưới nhận thấy hệ thống của AIC có giá cao và không tương thích với hệ thống hiện có của VNCERT. Do đó, bị cáo Đường quyết định không mua mà thay vào đó, chỉ đạo nâng cấp hệ thống của VNCERT để đạt chức năng tương đương với mức chi phí chỉ khoảng 100 tỷ đồng.
Dự án sau đó được chia thành 12 gói thầu, trong đó gói thầu số 8 là mua sắm thiết bị và phần mềm theo hình thức đấu thầu rộng rãi trong nước. Công ty AIC đã trúng thầu gói này với tổng giá trị hơn 70 tỷ đồng. Sau khi ký hợp đồng, VNCERT đã thanh toán 100% giá trị hợp đồng cho AIC.
Khi dự án kết thúc, vào dịp Tết Nguyên đán 2019, ông Nguyễn Hồng Sơn, Phó Tổng giám đốc AIC đến chúc Tết tại VNCERT và gửi một gói quà chứa 1 tỷ đồng.
Bị cáo Đường khai rằng ban đầu đã gọi điện yêu cầu ông Sơn lấy lại số tiền này, nhưng ông Sơn từ chối và nói đây là khoản "cảm ơn" vì VNCERT đã hỗ trợ bảo vệ an toàn thông tin cho AIC trong hai năm.
Sau đó, số tiền này được sử dụng cho các hoạt động của VNCERT và chia thưởng Tết cho cán bộ trung tâm. Cụ thể, ông Đường giữ 200 triệu đồng, phần còn lại chia cho cấp dưới.
Tại tòa, bị cáo Đường thừa nhận: "Bị cáo hiểu rằng, dù với bất kỳ lý do gì, việc nhận tiền từ AIC là sai trái". Bị cáo Đường cũng cho biết, gia đình bị cáo đã nộp lại 600 triệu đồng để khắc phục hậu quả của vụ án.
Bên cạnh đó, bị cáo Đường cũng thừa nhận việc đưa Công ty Khang Phát vào tư vấn dự án và chỉ định thầu đối với công ty này là sai.
Theo cáo trạng, năm 2024, Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự Bộ TT&TT xác định giá trị trang thiết bị và phần mềm trong gói thầu số 8 của Trung tâm VNCERT đã gây thiệt hại hơn 17 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước.
Tại phiên tòa sáng 17/3, cựu Bộ trưởng Trương Minh Tuấn vắng mặt. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra, ông Tuấn thừa nhận quen biết Nguyễn Thị Thanh Nhàn - Cựu Chủ tịch Công ty AIC, nhưng phủ nhận việc chỉ đạo Nguyễn Trọng Đường và Vụ Kế hoạch Tài chính tạo điều kiện để AIC tham gia và trúng thầu tại VNCERT.
Cơ quan điều tra nhận định, dù Nguyễn Trọng Đường khai rằng đã "hiểu ý" chỉ đạo của ông Trương Minh Tuấn về việc để Công ty AIC trúng thầu dự án tại VNCERT, nhưng không có tài liệu nào khác chứng minh điều này. Do đó, chưa đủ căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự đối với ông Tuấn trong vụ án.
Vụ án cũng có dấu hiệu vi phạm liên quan đến việc phân bổ vốn cho dự án, đặc biệt trong các giai đoạn phê duyệt dự án, lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu và đấu thầu.
Tuy nhiên, đối tượng chính chỉ đạo triển khai và gây thất thoát tài sản là bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn (hiện vẫn đang bỏ trốn). Vì vậy, cơ quan điều tra chưa thể làm rõ liệu có hành vi "tiêu cực, chi phối" Bộ TT&TT trong quá trình đề xuất và xin vốn cho dự án hay không.
Khi bắt được Nguyễn Thị Thanh Nhàn, cơ quan điều tra sẽ tiếp tục xác minh và làm rõ các tình tiết liên quan.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!