Vấn nạn sử dụng bằng giả: Khó chặn đứng

Tuần qua, hai ổ nhóm sản xuất và tiêu thụ bằng giả với quy mô lớn liên tiếp bị phát hiện và bắt giữ đã làm dấy lên tâm trạng bất an trong toàn xã hội. Câu hỏi được dư luận quan tâm là có bao nhiêu đối tượng sử dụng bằng giả đã lọt vào tổ chức kinh tế xã hội, cơ quan công quyền ở thời điểm này?

Thực tế cho thấy, sau nhiều thập kỷ đối mặt với vấn nạn bằng giả, các vụ án làm bằng giả vẫn tiếp tục bị phanh phui, còn những công chức, viên chức, người lao động sử dụng bằng giả để chui sâu, leo cao lại chưa bị truy tố vì tội danh lừa đảo đơn vị tuyển dụng. Không chỉ vậy, cơ quan, tổ chức “lỡ” tìm ra người lao động sử dụng bằng giả cũng tìm cách ém nhẹm và xử lý nội bộ. Người đứng đầu trong các đơn vị tuyển dụng luôn vô can, thậm chí là không ngừng thăng tiến. Nguyên nhân nào dẫn tới những hiện tượng này? Đây là chủ đề được đưa ra bàn luận trong chương trình Sự kiện & Bình luận với sự tham gia của Nhà nghiên cứu lao động việc làm - PGS. TS Vũ Quang Thọ.

Đánh giá về vấn nạn sử dụng bằng giả hiện nay, PGS. TS Vũ Quang Thọ cho biết: “Bằng giả đã tồn tại thì nó ở khắp mọi nơi, nhiều nhất là ở các cơ quan công quyền Nhà nước”.

“Sử dụng bằng giả không chỉ thiệt hại về mặt kinh tế mà còn gây thiệt hại về mặt xã hội. Nó lung lay niềm tin của những người phải bỏ công sức, trí tuệ, tuổi trẻ để học. Đây chính là yếu tố cốt lõi của vấn đề cần được truyền thông lên tiếng” - ông Vũ Quang Thọ nói thêm.

Tuy nhiên, trong các vụ án bằng giả bị phanh phui thời gian vừa qua mới chỉ dừng lại ở việc trừng trị theo pháp luật đối tượng sản xuất, còn những đối tượng sử dụng bằng giả lại chưa lộ diện. Đây là yếu tố quan trọng đã bị bỏ qua trong quá trình ngăn chặn sử dụng bằng giả thời gian qua.

 PGS. TS Vũ Quang Thọ

Khẳng định việc chặn đứng vấn nạn sử dụng bằng giả hiện tại rất khó khăn, nhưng ông Vũ Quang Thọ cũng cho rằng, giải pháp cho hiện tượng này nằm ở quy trình xét tuyển tại chính các cơ quan, tổ chức.

"Có lẽ, những quy trình xét tuyển hiện tại cũng cần được xem xét lại" - ông Vũ Quang Thọ khẳng định - “Khâu thử việc và đánh giá công việc chưa được cơ quan tuyển dụng làm đến nơi, đến chốn dẫn đến việc không thực sự biết năng lực của người lao động cũng như phát hiện việc sử dụng bằng giả. Vì vậy, sau hai lần thử việc hoặc hơn nữa cũng không thể biết người lao động có làm được việc hay không. Đây chính là lỗi của chúng ta”.

“Chúng ta quá “thương” người lao động. Điều đó tạo ra hiện tượng dùng nhiều lao động mà không hiệu quả. Đây chính là nguyên nhân khiến Việt Nam được đánh giá là một trong những nước có năng suất lao động thấp nhất so với nhiều nước trong khu vực và thế giới”.

Để tìm hiểu chi tiết vấn đề này, mời quý vị và các bạn theo dõi chưng trình Sự kiện & Bình luận (31/1) qua video dưới đây:

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.