Các dấu hiệu của bệnh ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng là loại hiếm gặp trong các ung thư của đầu - mặt - cổ. Ung thư vòm họng xuất phát từ các tế bào biểu mô của vùng này với sự tăng trưởng vượt mức kiểm soát, xâm lấn các cấu trúc xung quanh, lan đến các hạch ở phần trên cổ và thậm chí lan đến những cơ quan khác của cơ thể (di căn).

Các yếu tố nguy cơ của ung thư vòm họng

Xét về yếu tố nguy cơ, có những yếu tố có thể thay đổi và có những yếu tố không thể thay đổi. Dưới đây là một số yếu tố nguy cơ được xem là làm tăng khả năng phát triển ung thư vòm họng:

- Giới: gặp ở nam giới nhiều gấp hai lần ở nữ giới.

- Tộc người/Dân tộc. Ung thư vòm họng là bệnh phổ biến nhất ở miền nam Trung Quốc và Đông Nam Á (Singapore, Việt Nam, Malaysia, và Philippines). Nó cũng khá phổ biến ở Tây Bắc Canada và Greenland. Còn ở Hoa Kỳ, trung bình có dưới 1 người bị ung thư vòm họng trong số 10 vạn người.

- Rượu và thuốc lá: Tất cả các ung thư đầu - mặt - cổ đều có sự kết hợp mạnh với rượu và thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá. Thuốc lá được cho là có liên quan đến hơn 80% các trường hợp ung thư vòm họng. 

- Nhiễm virus mạn tính cũng làm tăng nguy cơ ung thư đầu - mặt - cổ. Virus epstein-barr được cho là có liên quan chặt chẽ trong sự phát triển của ung thư vòm họng. Trong khi virus u nhú ở người (HPV), virus mụn rộp (herpes) và HIV tác động đến chức năng của các yếu tố ngăn chặn gen và các yếu tố đột biến sinh ra ung thư.

- Chế độ ăn uống: Gặp nhiều hơn ở những nơi của châu Á, Bắc Phi, Bắc cực do người dân thường tiêu thụ các loại cá và thịt muối. Gặp ít hơn ở các nơi có chế độ ăn nhiều trái cây và rau quả.

- Yếu tố di truyền: Các nghiên cứu cho thấy gen của một người có thể ảnh hưởng đến nguy cơ mắc ung thư vòm họng và có một số loại mô nhất định có nguy cơ cao phát triển loại ung thư này.

- Tiền sử gia đình: Trong gia đình có người bị ung thư vòm họng thì người thân của họ có nhiều hơn khả năng mắc loại ung thư này.

Các yếu tố nguy cơ khác: tình trạng suy giảm miễn dịch (ví dụ sau ghép tạng); các phơi nhiễm trong nghề nghiệp (ví dụ: tiếp xúc với chất khoáng amiăng và perchloroethylene; phóng xạ; các thói quen ăn uống; bẩm chất di truyền; kém vệ sinh mồm miệng và làm việc ở nơi có nhiều bụi gỗ hay hóa chất formaldehyde có thể có nguy cơ cao bị ung thư vòm họng.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy: Khi phân tích dịch tiết của những bệnh nhân mắc ung thư vòm họng đều thấy có virus HPV là loại virus gây ung thư cổ tử cung ở phụ nữ. Khi quan hệ tình dục bằng miệng, nếu bạn tình bị nhiễm HPV thì bạn có nguy cơ lây bệnh tương đối cao, xấp xỉ khoảng 90%. Đây cũng chính là nguyên nhân làm gia tăng ung thư họng trong những năm gần đây.

Các dấu hiệu và triệu chứng

- Một trong các triệu chứng dầu tiên và thường gặp nhất là một cục sưng u không đau ở phần trên cổ.

- Nhìn mờ hoặc nhìn đôi.

- Các nhiễm trùng của tai, dễ tái phát.

- Đau hoặc tê bì ở mặt.

- Đau đầu dai dẳng.

- Nghe kém, tiếng kêu trong tai, ù tai.

- Khó há miệng.

- Chảy máu mũi hay sung huyết mũi, ngột ngạt.

- Đau họng.

Theo ThS.BS Nguyễn Văn Thành, Khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, tuy rằng các triệu chứng này dễ nhầm lẫn với những bệnh lý về tai - mũi - họng khác, song để ý cẩn thận vẫn có thể nhìn ra sự khác biệt của căn bệnh ung thư này.

Điểm chung của ung thư vòm họng là các dấu hiệu bệnh thường phát sinh ở cùng một bên (ví dụ như đau nửa đầu, nghẹt một bên mũi), nặng dần theo thời gian (đơn cử như ban đầu chỉ bị nghẹt mũi, khó nuốt, về sau có thể chảy máu cam, nổi hạch cổ) và điều trị bằng thuốc không kết quả (thuốc có thể nhất thời làm dịu triệu chứng bệnh nhưng sau 3 - 4 tuần điều trị vẫn không thể khỏi hẳn, hoặc khỏi một thời gian rồi bệnh lại tái phát).

Khi bệnh tới giai đoạn di căn (giai đoạn cuối), các triệu chứng sẽ phát tán nhanh và trở nên rõ ràng hơn bao giờ hết: hạch to và lan sang các vị trí khác, mất cảm giác ở họng, chảy nước mũi đi kèm máu, đau đầu dữ dội, thính lực giảm hẳn, rối loạn thị giác…

Do đó, nếu có một vài triệu chứng nói trên, bạn cần đi khám bác sĩ. Chỉ có các bác sĩ chuyên khoa mới có thể phát hiện ung thư vòm họng.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!