Xử lý nguồn nước và phòng dịch bệnh sau mưa bão

Theo các chuyên gia, nguồn nước nhiễm bẩn khiến vi khuẩn, virus và ký sinh trùng có điều kiện sinh sôi, phát triển, dẫn đến lan truyền mầm bệnh. Các bệnh dễ mắc phải bao gồm: bệnh về da (mẩn ngứa, mụn nhọt, nấm chân tay, nước ăn chân, ghẻ lở, viêm da, viêm nang lông…), các bệnh về đường ruột và đường tiêu hóa (tiêu chảy, tả, thương hàn), các bệnh về mắt (đau mắt đỏ, mắt hột), bệnh phụ khoa do tắm nước bẩn…

Để có nguồn nước sinh hoạt an toàn sau mưa lũ, đảm bảo sức khỏe và phòng tránh các dịch bệnh có thể xảy ra, người dân phải biết lựa chọn nguồn nước trong trường hợp không có nguồn nước ngầm. Nếu phải sử dụng nước ao hồ, sông suối, kênh rạch thì cần lựa chọn những điểm chưa bị ô nhiễm, cố gắng lấy nước càng xa bờ càng tốt và xử lý theo hướng dẫn của Cục Môi trường y tế (Bộ Y tế):

Bước 1: Làm trong nước

Có nhiều cách làm trong nước, đơn giản nhất là dùng phèn chua hoặc lọc bằng vải sạch.

- Phèn chua: Dùng phèn chua với liều lượng 1g, (một miếng bằng khoảng nửa đốt ngón tay) cho 20 lít nước. Múc một gáo nước, hòa lượng phèn tương đương thể tích nước cần làm trong cho tan hết, cho vào dụng cụ chứa nước và khuấy đều, chờ khoảng 30 phút cho cặn lắng hết xuống đáy rồi gạn lấy nước trong.

- Vải sạch: Có thể dùng vải sạch để lọc nước, giữ lại các cặn bẩn, làm vài lần cho đến khi được nước trong. Chú ý chọn vải lọc bằng cotton để lọc nước đi qua được, cần thay vải khi thấy cặn trên vải lọc nhiều. Trong trường hợp phải sử dụng nguồn nước bề mặt quá đục hoặc nhiều phù sa cần lọc bỏ bớt phù sa bằng các lớp vải màn trước khi làm trong nước.

Bước 2: Khử trùng nước

Sau khi đã lọc trong nước, nước trong vắt nhưng chưa sạch cần phải tiến hành khử trùng nước trước khi dùng nguồn nước này trong sinh hoạt. Có thể khử trùng nước bằng hóa chất hoặc đun sôi. Hiện nay, phổ biến nhất là viên Cloramin B 0,25g hoặc viên Aquatabs 67mg rất tiện lợi cho khử trùng các thể tích nước nhỏ như chum, vại, lu, xô, chậu hoặc bể chứa nước nhỏ. Một viên Cloramin B 0,25g có thể khử trùng được 25 lít nước, một viên Aquatabs 67mg có thể khử trùng được 20 lít nước trong, khuấy đều, đậy nắp sau 30 phút là có thể dùng được.

Lưu ý: Nước đã được khử trùng có thể sử dụng cho mục đích sinh hoạt tuy nhiên nước này vẫn phải đun sôi rồi mới uống trực tiếp. Không vừa khử trùng vừa đánh phèn vì phèn làm mất tác dụng khử trùng của Clo.

Sau khi khử trùng ngửi thấy mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng. Nếu lỡ cho quá nhiều Clo thì mở nắp, chờ thêm nửa giờ hoặc một giờ nữa cho bớt mùi nồng.

Đặc biệt, chỉ sử dụng nước để uống sau khi đã đun sôi. Nước sau khi đun sôi không được để quá lâu, nên thường xuyên đun nước mới hàng ngày để uống.

Trong trường hợp không có hóa chất khử trùng, chỉ ăn uống nước đã đun sôi kỹ, không ăn các loại rau sống rửa bằng nước chưa khử trùng. Ngoài ra người dân có thể sử dụng các thiết bị lọc nước. Tuy nhiên, cần lưu ý nước đầu vào của các thiết bị lọc nước phải là nước đã được làm trong, không dùng trực tiếp nước bề mặt từ ao hồ, sông suối, kênh rạch… để tránh bít tắc thiết bị lọc.

Bên cạnh đó, khi xảy ra mưa lũ, úng lụt, các bệnh lây truyền qua nước sẽ có nguy cơ bùng phát hàng đầu. Theo Cục Y tế dự phòng, các bệnh truyền nhiễm thường xảy ra sau mưa lũ gồm: tiêu chảy, đau mắt đỏ, viêm đường hô hấp, nước ăn chân, cảm cúm; đặc biệt các bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa như dịch tả, lị, thương hàn. Nguyên nhân là do ô nhiễm phân do môi trường bị úng ngập nên nguồn bệnh rất dễ lây lan, cùng với điều kiện vệ sinh không đảm bảo, nếu người dân ăn, uống phải nguồn nước, thực phẩm nhiễm các vi khuẩn, virus sẽ rất dễ lây bệnh. Vì vậy, ngành y tế sẽ phải giám sát chặt chẽ, phát hiện và xử lý các nguy cơ gây bệnh truyền nhiễm xảy ra sau mưa bão.

Để chủ động phòng tránh dịch bệnh trong mùa mưa lũ, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo bà con thực hiện các biện pháp phòng chống dịch dưới đây:

- Đảm bảo lựa chọn thực phẩm và chế biến thực phẩm an toàn, hợp vệ sinh, ăn thức ăn nấu chín và nước đun sôi.

- Thường xuyên rửa tay với xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.

- Vệ sinh cá nhân hàng ngày, rửa chân sạch và lau khô các kẽ ngón chân sau khi tiếp xúc với nước lũ, nước bị nhiễm bẩn.

- Tiêu diệt loăng quăng/bọ gậy, diệt muỗi bằng cách đậy kín các bể, thùng chứa nước, thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn, loại bỏ các phế thải như chai, lọ, lốp xe ô tô… hoặc các hốc nước tự nhiên để không cho muỗi đẻ trứng.

- Nên mắc màn khi ngủ kể cả ban ngày, đề phòng muỗi đốt.

- Nên thau rửa bể nước và dụng cụ chứa nước; dùng hóa chất để khử trùng nước ăn uống và sinh hoạt theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

- Thực hiện nguyên tắc nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy, thu gom, xử lý và chôn xác gia súc, gia cầm theo hướng dẫn của nhân viên y tế.

- Khi có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm bệnh, bà con cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để khám và điều trị điều trị kịp thời.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!