Một người lính Ukraine bị thương nặng đã được chuyển đến một cơ sở y tế tiền tuyến trong tuần trước và ngay lập tức lên bàn mổ. Tiếng la hét tràn ngập căn phòng khi các nhân viên y tế cởi bỏ quần áo của anh và ấn gạc sâu vào vết thương ở chân, nơi đang bị găm một mảnh đạn pháo lớn. Các bác sĩ đã cố gắng cầm máu, cứu sống anh.
Đó là khung cảnh điển hình tại một trong hàng chục cơ sở y tế tương tự gần tiền tuyến ở miền Nam Ukraine.
Một nhóm nhỏ các bác sĩ chiến trường ở đây làm việc suốt ngày đêm dưới mối đe dọa liên tục của bom đạn, thiếu nhiên liệu hoặc nước sinh hoạt, để cấp cứu và ổn định bệnh nhân trước khi chuyển họ đến các bệnh viện chuyên môn cao hơn cách xa tiền tuyến.
Các y bác sĩ làm việc tại cơ sở y tế dã chiến gần thành phố Pokrovske, miền Đông Ukraine. Ảnh: WSJ
Trong bối cảnh cuộc phản công phần lớn đang bị đình trệ, việc hàng trăm thương binh đều đặn được chuyển đến cơ sở y tế dã chiến nhỏ này phản ánh quy mô tổn thất của Ukraine trong cuộc xung đột đã trở thành một cuộc chiến tiêu hao thảm khốc.
"Khi cuộc phản công trên diện rộng không hiệu quả, bạn phải chuyển sang tấn công cục bộ, thông qua những bước tiến nhỏ", thiếu tá Oleksiy Pasternak, nhà hoạch định quân sự của một lữ đoàn Ukraine do phương Tây đào tạo, cho hay.
Nhưng sau 18 tháng giao tranh, quân đội chuyên nghiệp của cả hai quốc gia đều đã cạn kiệt nhân lực, để lại những đơn vị chỉ gồm các binh sĩ mới được huy động và chưa trải qua huấn luyện chuyên sâu, theo các chỉ huy Ukraine. Nhiều người trong các đơn vị bảo vệ lãnh thổ không được huấn luyện để đóng vai trò trên tuyến đầu nhưng buộc phải tham gia những cuộc tấn công. Điều này dẫn đến thương vong thậm chí còn lớn hơn.
"Thách thức là rất lớn bởi các đơn vị đó không có đủ thời gian huấn luyện nhưng họ vẫn bị đưa vào một trong những môi trường chiến đấu khó khăn nhất", Rob Lee, chuyên gia cấp cao thuộc Viện Nghiên cứu Chính sách đối ngoại, trụ sở tại Pennsylvania, Mỹ, giải thích.
Cách cơ sở y tế ở vùng Zaporizhzhia chưa đầy 10 km, các chiến hào của Ukraine hứng chịu hỏa lực không ngừng. Những tiếng nổ lớn liên tục vang lên và tòa nhà chứa cơ sở này từng bị bắn trực tiếp. Màng nhựa che các cửa sổ bị vỡ tung, băng gạc và mảnh vỡ vương vãi trên sàn hành lang. Những ngôi làng xung quanh vắng bóng người.
Những chiếc cáng đẫm máu dựa vào thân cây bên cạnh lối vào và một chiếc túi đen đựng thi thể nằm ngay gần đó. Một nửa số nhân viên y tế ngủ trong một sảnh lớn bên cạnh các bàn mổ.
Roman Oleksenko, điều phối viên của cơ sở, cho hay, trung tâm được đặt gần tiền tuyến để các bác sĩ có thể chăm sóc cho những người lính trong "giờ vàng", khoảng thời gian ngay sau khi bị thương mà việc điều trị khẩn cấp sẽ giúp nâng tỷ lệ sống sót lên cao nhất.
Khi nhận được tin báo một trong những lữ đoàn tham gia chiến dịch phản công đã hành động, các nhân viên y tế bắt đầu chuẩn bị để đón những bệnh nhân mới.
Oleksenko cho biết, tỷ lệ thương vong, trung bình từ 50 đến 70 người mỗi ngày tại cơ sở y tế này, đang gây ra hậu quả nghiêm trọng. "Mọi thứ như hòa làm một. Ngày, đêm, hôm nào cũng giống nhau", ông nói.
Các bãi mìn dày đặc đã gây khó khăn đáng kể cho lực lượng bộ binh, khiến họ phải đối mặt với nguy hiểm gần như mọi giây phút. Nhiều binh sĩ đến với tay chân bị cắt cụt do giẫm phải mìn. Số khác rơi vào tình trạng chấn động tâm lý, ngồi thất thần, tay ôm đầu khi các bác sĩ tiêm cho họ thuốc chống buồn nôn và cho họ uống thuốc giảm đau để chống lại những cơn choáng váng đầu óc khủng khiếp.
Một người lính được đưa đến vào sáng sớm, máu dồn ứ trong màng phổi sau khi bị mảnh đạn bắn vào lưng. Các bác sĩ nhanh chóng hút hết máu và băng bó vết thương.
Một quân nhân Ukraine đang được điều trị tại cơ sở y tế ở Pokrovske. Ảnh: WSJ
Tuần trước, một binh sĩ đã bị ngừng tim sau khi mất quá nhiều máu và các bác sĩ đã tình nguyện hiến máu để truyền khẩn cấp nhằm hồi sức cho anh. Yana Mudra, người gia nhập lực lượng vũ trang Ukraine với vai trò bác sĩ chiến trường sau khi xung đột bùng phát, cho hay: "Những khoảnh khắc như vậy thúc đẩy chúng tôi tiếp tục công việc của mình".
Ngày 31/7, binh nhì Oleksandr Varava được đưa đến cơ sở do trúng mảnh đạn ở vai phải và cả hai cánh tay. Đơn vị của anh, thuộc lực lượng bảo vệ lãnh thổ Ukraine, đang phòng thủ tại các vị trí gần làng Priyutne thì bị tấn công dữ dội. Varava cho biết, hai người trong đơn vị đã thiệt mạng ngay lập tức và hơn chục người khác bị thương.
"Đối phương có nguồn cung cấp mọi thứ dường như vô tận và hỏa lực của họ liên tục trút xuống đầu chúng tôi", anh nói. Varava dự kiến trở lại chiến hào trong vòng 1 tháng nữa.
Người lính bị mảnh đạn pháo găm vào chân mới được chuyển đến cơ sở y tế thuộc một đơn vị trinh sát. Anh cùng đồng đội đang đóng quân trong rừng khi bị trúng đạn. Oleksiy Davydov, bác sĩ quân y chịu trách nhiệm sơ tán anh, cho biết anh đã liên tục xin tháo dây garo quấn quanh chân nhưng ông từ chối.
"Quấn garo còn gây đau đớn hơn bản thân vết thương nhưng nó là thứ cứu mạng anh ấy", bác sĩ Davydov giải thích trong lúc theo dõi ca mổ.
Các y bác sĩ đã tháo garo, sử dụng gạc và chất đông máu để ngăn mất máu, trước khi đưa bệnh nhân lên xe tải đang chờ sẵn để chở anh đến bệnh viện ở Zaporizhzhia, thủ phủ vùng. Oleksenko nói, nếu mảnh đạn cắt đứt một động mạch quan trọng, người lính này sẽ bị cắt cụt chân, giống như hàng nghìn nạn nhân khác của cuộc xung đột.
Theo Vyacheslav Volkov, bác sĩ phẫu thuật thuộc Lữ đoàn 23 phục vụ tại cơ sở này, chỉ riêng ngày 30/7 đã có 4 binh sĩ được đưa đến với đôi chân bị đứt lìa sau khi giẫm phải mìn. Các bệnh nhân nói với ông rằng 50% lính công binh trong đơn vị họ đã bị thương hoặc bỏ mạng.
"Chúng tôi đang phải trả giá đắt. Rất nhiều thanh niên đã bị tàn tật vĩnh viễn", Volkov nói. "Nhưng chúng ta còn lựa chọn nào đây nếu không chiến đấu?".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!