Lãi suất tăng chèn ép túi tiền người dân Mỹ

Những người tiêu dùng đang tìm kiếm các khoản vay để mua nhà và ô tô bắt đầu nhận ra rằng do lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (FED) tăng lên, số tiền họ nhận được hiện tại ít hơn rất nhiều so với vài năm trước. Trong khi đó, những người sở hữu thẻ tín dụng và có các khoản vay khác với lãi suất thả nổi theo kỳ đang nhận thấy rằng chúng đã trở nên đắt đỏ hơn nhiều.

Các quan chức FED tuần trước phát đi tín hiệu rằng họ có kế hoạch duy trì lãi suất ở mức cao trong một thời gian. Đối với những gia đình không có nhu cầu vay vốn, lãi suất cao có thể không ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống hàng ngày. Nhưng đối với những người đi vay, việc tăng lãi suất mạnh đang thực sự gây nhức nhối.

"Tác động giờ mới thấm", Liz Ann Sonders, chiến lược gia đầu tư tại công ty tài chính Charles Schwab nhận định.

Những người đi vay mua nhà hoặc mua ô tô đang gặp phải cú sốc. Các khoản vay thế chấp kỳ hạn 30 năm mới hiện tại có lãi suất khoảng 7%, tăng từ mức 3% hai năm trước. Điều này đồng nghĩa người mua nhà phải trả thêm hàng trăm USD mỗi tháng so với hai năm trước. Lãi suất cho vay mua ô tô cũng tăng đáng kể.

Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody’s Analytics cho biết, việc mua nhà hoặc ô tô ngay bây giờ là "hoàn toàn nằm ngoài khả năng chi trả đối với một hộ gia đình Mỹ điển hình vì họ đang phải gánh cả chi phí vay cao lẫn giá cao".

Ông ước tính một hộ gia đình Mỹ điển hình sẽ cần sử dụng 42 tuần thu nhập để mua một chiếc ô tô mới, tính đến tháng 8, tăng so với mức 33 tuần của ba năm trước. Hiệp hội môi giới bất động sản quốc gia tính toán rằng một gia đình Mỹ điển hình hiện không đủ khả năng mua một căn nhà có giá trung bình.

Daniel Waddell bắt đầu tìm nhà ở thành phố St. Paul, bang Minnesota, hồi tháng một. Lãi suất vay thế chấp tiếp tục tăng trong quá trình anh tìm kiếm. Cuối cùng, Waddell đã mua được một căn nhà ba phòng ngủ, một phòng tắm vào mùa xuân này sau khi đưa ra mức giá cao hơn mức chào bán. Lãi suất của anh là khoảng 6,5%.

Waddell và vợ, Payton Waddell, đang trì hoãn các giao dịch mua bán khác vì khoản thanh toán vay mua nhà hàng tháng là 2.600 USD. Nhà tư vấn 25 tuổi muốn thay chiếc xe mà anh đã lái kể từ khi bắt đầu đại học, nhưng giờ anh quyết định hoãn việc đó lại càng lâu càng tốt.

Mặc dù vậy, Waddell cho biết anh rất vui vì họ đã có được căn nhà. Nếu không, vợ chồng anh có thể đã bỏ cuộc. "Lãi suất cao một cách khó hiểu và có vẻ như chúng sẽ không sớm giảm xuống", anh nói.

Gánh nặng nợ của người tiêu dùng thông thường vẫn còn tương đối khiêm tốn vì rất nhiều người vẫn được hưởng mức lãi suất cố định thấp đối với các khoản vay mua nhà và mua ô tô trước khi FED bắt đầu chiến dịch tăng lãi suất. Nhiều người tiêu dùng cũng hưởng lợi từ việc được hưởng lãi suất cao hơn trên tài khoản tiết kiệm của họ.

Nhưng một số người mắc nợ thẻ tín dụng đang cảm thấy đặc biệt căng thẳng. Charlie Wise, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu và tư vấn toàn cầu tại TransUnion cho hay dư nợ của người tiêu dùng đang cao hơn nhiều so với hai năm trước.

Theo FED, một thẻ tín dụng thông thường có mức lãi suất là 20,7% vào tháng 5, tăng từ mức 14,6% hồi tháng 2/2022. Nợ thẻ tín dụng chung của người Mỹ đã lần đầu tiên vượt mốc 1.000 tỷ USD.

Nợ thẻ tín dụng của Ryan Gomez tăng lên từ năm 2020 sau khi anh mất việc làm trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm và anh quay trở lại học để trở thành nhà tâm lý. Khi tiền thuê nhà ở Portland, Oregon, bị đẩy lên, Gomez đã sử dụng thẻ tín dụng để trang trải các chi phí cơ bản và hóa đơn thú y đột xuất cho con mèo anh nuôi. FED sau đó tăng lãi suất, khiến lãi suất trên thẻ tín dụng chính của anh lên tới gần 25%. Khoản thanh toán tối thiểu hàng tháng dần phình to ra và Gomez bắt đầu cảm thấy rằng việc trả nỡ đã trở thành một cuộc đấu tranh.

"Tỷ giá hiện tại quá tệ, bạn không thể thoát ra khỏi cái hố đó", Gomez, 38 tuổi, cho biết. Cuối cùng, anh quyết định làm việc cho một tổ chức phi lợi nhuận để hiện thực hóa kế hoạch thanh toán số dư nợ 17.000 USD.

Gomez cũng nhận các công việc lẻ tẻ khác để thanh toán thêm khoảng 340 USD mỗi tháng và trì hoãn việc mua sắm những đồ dùng thiết yếu như xà phòng rửa chén. "Nơi duy nhất có thể cắt giảm là các hoạt động cơ bản hàng ngày", anh nói.

Lãi suất với các khoản cho vay đảm bảo bằng danh mục đầu tư chứng khoán của khách hàng nhìn chung cũng biến động. Chúng đã tăng từ khoảng 3% trước khi FED tăng lãi suất lên khoảng 8% hiện nay.

Mike Law, 71 tuổi, muốn mua một căn nhà ở Estero, Florida, vào mùa thu năm ngoái nhưng không muốn gặp rắc rối khi vay thế chấp. Thay vào đó, kế toán viên này đã vay khoảng 600.000 USD bằng cách thế chấp danh mục đầu tư.

Ngân hàng tính cho ông lãi suất tài trợ qua đêm có bảo đảm (SOFR) cộng thêm 2,40 điểm phần trăm. Sau đó, SOFR tăng lên, khiến tổng lãi suất của ông cao hơn khoảng 2 điểm phần trăm.

Lãi suất cao là một cú sốc sau hơn một thập kỷ nó được duy trì ở mức rất thấp. Law cho hay. "Tâm lý của tôi không quen với điều đó". Ông đã bán bớt một phần danh mục đầu tư của mình để trả khoản vay đảm bảo bằng chứng khoán.

"Nếu lãi suất không tăng, có lẽ tôi đã không phải bán cổ phiếu và trái phiếu", ông nói.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!