Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Sky News vào Chủ nhật, bà Michelle O'Neill lưu ý rằng chiến dịch tranh cử của bà dựa trên việc trở thành "bộ trưởng đầu tiên của tất cả mọi người".
Khi được hỏi liệu bà có đồng ý với tuyên bố của lãnh đạo đảng Mary Lou McDonald của mình rằng việc trở thành "một Ireland thống nhất" là "trong tương lai gần" chứ không phải cách xa hàng "thập kỷ" hay không, bà O'Neill nói bà tin rằng Bắc Ireland đang chứng kiến "một thập kỷ của cơ hội".
Theo các điều khoản của Hiệp ước Thứ Sáu Tuần thánh được ký giữa Chính phủ Anh và Ireland vào năm 1998 nhằm chấm dứt bạo lực giáo phái kéo dài hàng thập kỷ, Bộ trưởng Phụ trách Bắc Ireland nên kêu gọi tổ chức một cuộc cuộc trưng cầu dân ý về việc thống nhất Ireland nếu "đa số các ý kiến trong cuộc bỏ phiếu sẽ thể hiện mong muốn" rằng Bắc Ireland "nên rời khỏi Vương quốc Anh và gia nhập một Ireland thống nhất".
O'Neill, Phó Chủ tịch đảng Sinn Fein theo chủ nghĩa dân tộc, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hôm 3/2. Bà cho biết chiến thắng này "đại diện cho một bình minh mới" đối với Bắc Ireland và tuyên bố rằng mục tiêu của bà là đạt được một Ireland thống nhất.
Bà O’Neill đã giữ chức bộ trưởng được chỉ định đầu tiên kể từ tháng 5/2022, khi đảng Ireland ủng hộ thống nhất nổi lên là đảng lớn nhất trong Quốc hội Bắc Ireland gồm 90 ghế (Stormont) sau cuộc bầu cử. Tuy nhiên, bà O'Neill đã bị đảng Hợp nhất Dân chủ (DUP) thân Vương quốc Anh ngăn cản việc nhậm chức, tổ chức này đã tẩy chay nhằm phản đối các quy tắc giao dịch thời hậu Brexit. Đảng này cho biết các hạn chế thương mại đã làm suy yếu mối quan hệ của khu vực với Anh, làm tê liệt cơ quan lập pháp vốn dựa vào thỏa thuận chia sẻ quyền lực để hoạt động.
Trước bà O'Neill, đã có 11 nhà lãnh đạo liên tiếp đứng đầu chính quyền Bắc Ireland kể từ khi Stormont được thành lập cách đây 103 năm.
Đảng Sinn Fein, tiền thân là cánh chính trị của tổ chức Quân đội Cộng hòa Ireland (IRA), đã giành chiến thắng mang tính lịch sử trong cuộc bầu cử địa phương hồi giữa năm 2023 và kêu gọi mở cuộc tranh luận về việc thành lập một Ireland thống nhất. Đảng Sinn Fein có mục tiêu đã nêu là đạt được một Ireland thống nhất, trong khi DUP muốn nước này vẫn là một phần của Vương quốc Anh. Một cuộc trưng cầu dân ý về thống nhất Ireland chỉ có thể được tổ chức theo quyết định của Chính phủ Anh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!