Ngày 19/2, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã yêu cầu các nhà lãnh đạo cấp cao của bộ này xây dựng kế hoạch cắt giảm ngân sách lên đến 8% mỗi năm (tương đương khoảng 290 tỷ USD) trong vòng 5 năm tới. Mục đích là nhằm tái cơ cấu chi tiêu quốc phòng theo các ưu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Trong số các lĩnh vực được ưu tiên giữ nguyên hoặc tăng chi tiêu có an ninh biên giới, hệ thống phòng thủ tên lửa trong nước, các phương tiện không người lái, tàu mặt nước và năng lượng. Tuy nhiên, nhiều đơn vị chỉ huy quân sự tại châu Âu và Trung Đông, cùng một số chương trình lâu năm sẽ bị ảnh hưởng.
Đây là lần cắt giảm chi tiêu quốc phòng lớn nhất đối với ngân sách Bộ Quốc phòng Mỹ kể từ năm 2013. Điều này có thể dẫn đến một cuộc đối đầu với Quốc hội, nơi đảng Cộng hòa từng đề xuất tăng chi tiêu quốc phòng để thực hiện chương trình nghị sự rộng lớn hơn của Tổng thống Trump. Danh sách các chương trình bị cắt giảm bao gồm nhiều hệ thống vũ khí quan trọng như tàu ngầm lớp Columbia, các hệ thống quân sự trên không gian và một loạt thiết bị bay có người lái. Việc triển khai quân đội tới một số khu vực, bao gồm châu Âu và Trung Đông, cũng có thể bị ảnh hưởng.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth (Ảnh: AP)
Thượng nghị sĩ Chris Coons - thành viên cấp cao của Tiểu ban Phân bổ quốc phòng Thượng viện - đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ kế hoạch này và cho rằng các khoản cắt giảm sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng sẵn sàng chiến đấu, nghiên cứu và phát triển vũ khí tiên tiến của quân đội Mỹ. Ông nhấn mạnh rằng những quyết định này có thể làm suy yếu khả năng tác chiến và gây khó khăn cho các lực lượng đặc nhiệm.
Theo bản ghi nhớ, ngân sách quốc phòng sẽ được tái đầu tư vào các lĩnh vực mới theo chỉ đạo của chính quyền Tổng thống Trump. Các hạng mục được bảo vệ khỏi cắt giảm bao gồm tàu ngầm lớp Virginia, hệ thống thiết bị bay không người lái của Không quân, các chương trình an ninh mạng, phòng thủ tên lửa nội địa và đạn dược. Đáng chú ý, Lầu Năm Góc sẽ tập trung nhiều hơn vào bảo vệ biên giới phía Tây Nam, một nhiệm vụ trước đây thuộc Bộ An ninh Nội địa Mỹ.
Ngoài ra, những chương trình liên quan đến biến đổi khí hậu và các sáng kiến đa dạng, công bằng và hòa nhập (DEI) cũng nằm trong danh sách cắt giảm. Quyền Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Robert Salesses khẳng định các khoản tiết kiệm này sẽ giúp thực hiện những ưu tiên của Tổng thống Trump - bao gồm bảo vệ biên giới, xây dựng hệ thống phòng thủ tên lửa quốc gia và loại bỏ những chương trình bị cho là lãng phí.
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng việc cắt giảm các sáng kiến liên quan đến biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến các dự án nâng cấp cơ sở hạ tầng quân sự, đặc biệt là hiện đại hóa các xưởng đóng tàu.
Bản ghi nhớ của Bộ trưởng Hegseth yêu cầu phải lập các khoản cắt giảm trước ngày 24/2 ,nhưng vẫn phải để lại 17 hạng mục mà Tổng thống Trump muốn miễn trừ. Ông Hegseth nhấn mạnh việc cắt giảm là cần thiết để hồi sinh tinh thần chiến binh, xây dựng lại quân đội, chấm dứt những khoản chi không cần thiết và tái lập khả năng răn đe của Mỹ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!