Đây là nỗ lực lớn đầu tiên của Quốc hội Mỹ trong nhiều thập kỷ nhằm buộc các công ty công nghệ phải chịu trách nhiệm nhiều hơn về các tác hại mà họ gây ra.
Dự luật An toàn trực tuyến cho trẻ em (KOSA) và dự luật Bảo vệ trẻ em trực tuyến (KOPA) quy định rõ nghĩa vụ của các công ty mạng xã hội khi trẻ em sử dụng sản phẩm của họ, tập trung vào việc thiết kế các nền tảng và quản lý những công ty này.
Nội dung 2 dự luật yêu cầu các nền tảng mạng xã hội cho phép trẻ em thực hiện các lựa chọn để bảo vệ thông tin cá nhân, vô hiệu hóa các tính năng gây nghiện của sản phẩm, từ chối các đề xuất thuật toán được cá nhân hóa. Điều này là nhằm ngăn chặn và giảm thiểu các mối nguy hiểm đối với trẻ nhỏ như bắt nạt và bạo lực, thúc đẩy tự tử, tình trạng rối loạn ăn uống, lạm dụng chất gây nghiện, bóc lột tình dục và quảng cáo các sản phẩm bất hợp pháp.
Các nền tảng cũng sẽ được yêu cầu hạn chế người dùng khác giao tiếp với trẻ em và hạn chế các tính năng "tăng, duy trì hoặc mở rộng việc sử dụng nền tảng", chẳng hạn như tự động phát video hoặc tặng quà và phát thưởng trên nền tảng.
Ông Chuck Schumer - Thượng nghị sĩ Mỹ - nhấn mạnh: "Thượng viện đã giữ lời hứa với mọi phụ huynh đã mất con vì những mối nguy do mạng xã hội. Sau nhiều nỗ lực và khó khăn trắc trở, chúng ta sẽ thông qua dự luật An toàn trực tuyến cho trẻ em và dự luật Bảo vệ trẻ em trực tuyến. Chúng tôi kêu gọi Hạ viện thông qua những dự luật đúng đắn, phù hợp với cả hai đảng và có thể cứu mạng này.
Ông Ed Markey - Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ, bang Massachusetts, Mỹ - nhận định: "Chúng ta đang có một cuộc khủng hoảng ở Mỹ. Không có dự luật nào quan trọng hơn dự luật này đối với đất nước chúng ta ngay lúc này. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh CDC, 2 năm trước, cứ 3 thiếu nữ tại Mỹ thì có 1 em nghĩ đến chuyện tự tử. CDC chỉ trích mạng xã hội là tác nhân lớn gây ra cuộc khủng hoảng sức khỏe tâm thần ở thanh thiếu niên và trẻ em tại Mỹ".
Ông Richard Blumenthal - Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ, bang Connecticut, Mỹ - cho rằng: "Chúng ta cần thông qua biện pháp này khi trẻ em sắp trở lại trường học và các nghị sĩ trở lại Washington. Tôi biết rằng lãnh đạo Hạ viện rất quan tâm và nhiều thành viên Hạ viện đã bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ cho dự luật này. Tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ có sự ủng hộ lưỡng đảng áp đảo tại Hạ viện như đã đạt được ở Thượng viện".
Ngày nay, các hoạt động trực tuyến đã dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của trẻ em. Bên cạnh những lợi ích to lớn về thông tin, giải trí và kết nối liên lạc, môi trường mạng tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với những em nhỏ chưa được trang bị đầy đủ kỹ năng và hiểu biết. Công nghệ chính là một trong những chìa khóa bảo vệ trẻ em trước những mối đe dọa trực tuyến.
Thượng nghị sĩ Steve Daines đang chia sẻ về việc Mỹ thông qua dự luật an toàn trực tuyến cho trẻ em tại Đồi Capitol. (Ảnh: AFP)
Tại Đại học Swansea, xứ Wales, giáo sư ngôn ngữ học Nuria Lorenzo-Dus và nhóm của mình đã phát triển Dragon-Spotter - một phần mềm nhằm phát hiện những hành vi dụ dỗ trẻ em trên mạng.
Phần mềm sử dụng thuật toán học máy và lượng lớn các giao thức trò chuyện của những kẻ dụ dỗ trẻ em. Các nhà ngôn ngữ học phát hiện các mẫu giao tiếp được những kẻ dụ dỗ sử dụng để thao túng nạn nhân. Thuật toán được huấn luyện để nhận ra ngôn ngữ đồng cảm, những yêu cầu rõ ràng về tình dục, và thậm chí cả những sự ám chỉ mơ hồ.
GS. Nyris Lorenzo-Dus - Giám đốc Dự án DRAGON-S - chia sẻ: "Một từ có thể có nhiều ý nghĩa khác nhau tùy vào cách dùng, vào bối cảnh nó được sử dụng. Vì vậy với dự án này, nhóm nghiên cứu của chúng tôi đã thực hiện rất nhiều phân tích chi tiết. Phần mềm này đã được thử nghiệm thành công bởi cảnh sát Anh và Australia".
Hiện nay, các bộ kính thực tế ảo có trang bị chế độ an toàn. Chế độ này hạn chế các khả năng sử dụng của trẻ em và cho phép phụ huynh theo dõi các cuộc trò chuyện và nội dung. Bằng cách này, những ngôn từ không phù hợp trong cuộc trò chuyện và việc tiếp xúc với người lớn có thể được hạn chế.
Hầu hết các công cụ kiểm tra độ tuổi trực tuyến đều rất dễ để qua mặt. Phụ huynh có thể tăng cường bảo mật bằng việc xác nhận danh tính. Người dùng cần phải tải lên bản sao chụp của một giấy tờ do chính quyền cấp, như hộ chiếu. Hệ thống kiểm tra mức độ xác thực và độ tuổi.
Một công nghệ khác là đánh giá độ tuổi qua khuôn mặt. Một trang web hoặc điện thoại thông minh có thể chụp ảnh khuôn mặt người dùng muốn đăng nhập. Phần mềm AI xác định độ tuổi và phần mềm từ chối truy cập nếu người dùng được xác định là chưa đủ tuổi.
Phụ huynh có thể thường xuyên cập nhật, giới thiệu và hướng dẫn trẻ sử dụng các công cụ bảo vệ trực tuyến. Điều quan trọng là cần giáo dục các em về an toàn trực tuyến ngay khi trẻ bắt đầu hoạt động trên không gian mạng.
Bên cạnh các giải pháp về chính sách và công nghệ, gia đình, nhà trường và xã hội cần tăng cường trang bị kiến thức và kỹ năng cho trẻ em, giúp các em biết bảo vệ thông tin cá nhân và tương tác lành mạnh trên không gian mạng. Đó chính là vaccine số dành cho những công dân số nhí, giúp các em tận dụng tối đa lợi ích của Internet mà vẫn tránh được những rủi ro tiềm ẩn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!