Những biện pháp thuế quan đầu tiên do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp lên các quốc gia như Trung Quốc, Canada, Mexico đưa ra từ khoảng đầu tháng 2.
Tác động của thuế quan không chỉ phản ánh lên những con số vĩ mô và thị trường chứng khoán mà còn ảnh hưởng đến ngay cuộc sống của người dân Mỹ. Khi Chính phủ Mỹ áp thuế quan lên hàng hoá nhập khẩu, chi phí nhập hàng của các doanh nghiệp Mỹ tăng lên. Thường thì các doanh nghiệp sẽ chuyển phần chi phí tăng thêm này sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá bán sản phẩm.
Có lẽ người Mỹ cũng đã có những bài học từ căng thẳng thương mại lần thứ nhất. Năm 2018, máy giặt nhập khẩu tại Mỹ bị tăng thuế lên mức 20 - 50%. Kết quả, giá mặt hàng này tăng trung bình khoảng 12% ngay sau khi thuế có hiệu lực. Với lần áp thuế lần này, chỉ số tâm lý người tiêu dùng tại Mỹ tiếp tục suy giảm trong tháng 3.
Hiện tượng kinh tế chậm lại trong khi lạm phát cao có thể đẩy nền kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng đình lạm - (Ảnh: AFP)
Theo công bố mới nhất từ Đại học Michigan, chỉ số tâm lý người tiêu dùng Mỹ đã rơi xuống mức 57,9 điểm - giảm sâu 10,5% so với tháng 2. Kỳ vọng lạm phát trong 12 tháng tới cũng tăng vọt lên mức 4,9%, tức tăng 0,6 điểm phần trăm so với tháng 2 và là mức cao nhất kể từ tháng 11/2022.
Tuần qua, mức thuế 25% với nhôm thép nhập khẩu toàn cầu vào Mỹ đã được áp dụng. Thậm chí, Tổng thống Donald Trump còn đe dọa áp mức thuế 200% đối với đồ uống có cồn của Liên minh châu Âu (EU) - động thái nhằm đáp trả sau khi EU áp thuế 50% lên rượu whiskey và các mặt hàng khác của Mỹ.
Ông Frederic Neumann - Chuyên gia Kinh tế trưởng Khối Nghiên cứu Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương, Ngân hàng HSBC cho biết: “Đúng là dữ liệu lạm phát tháng 2 mới công bố thấp hơn dự báo, nhưng hãy nhớ rằng đó là khi giá cả hàng hoá chưa chịu bất cứ mức thuế quan mới nào. Mức thuế đối ứng có đi có lại áp lên tất cả hàng hoá nhập khẩu từ ngày 2/4 sẽ khiến người tiêu dùng Mỹ chịu thiệt hại lớn”.
Trong cuộc thăm dò mới nhất của Reuters/Ipsos, 70% người Mỹ tin rằng, các biện pháp thuế quan của ông Trump sẽ đẩy giá sinh hoạt lên cao và hơn 50% tin rằng các chính sách kinh tế của Tổng thống quá "thất thường".
Ngân hàng JPMorgan Chase cho biết, xác suất suy thoái kinh tế của Mỹ đã tăng từ 17% vào cuối tháng 11/2024 lên 31% do chính sách thuế quan. Còn mô hình của Goldman Sachs dự đoán rủi ro suy thoái tăng từ 14% lên 23%.
Ông Sam Stovall - Chuyên gia trưởng chiến lược đầu tư, Hãng tư vấn CFRA chia sẻ: “Hiện tượng kinh tế chậm lại trong khi lạm phát cao có thể đẩy nền kinh tế Mỹ rơi vào tình trạng đình lạm. Tuy nhiên, đây là kịch bản khó xảy ra dù áp lực từ các biện pháp thuế quan”.
Nhà đầu tư hiện đang chờ đợi cuộc họp chính sách của Fed dự kiến diễn ra trong 2 ngày 18-19/3, với thị trường dự báo khả năng 97% lãi suất sẽ được giữ nguyên, theo công cụ CME FedWatch.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!