Nội các Nhật Bản cuối tuần trước đã thông qua dự toán ngân sách tài khóa 2023, trong đó đáng chú ý là ngân sách dành cho quốc phòng tăng tới 26,3% so với tài khóa trước, lên 6.800 tỷ Yen, tương đương khoảng 51 tỷ USD.
Trong ngân sách dành cho quốc phòng, Chính phủ Nhật Bản dự kiến sẽ nâng cấp và mua nhiều loại vũ khí mới có thể tấn công các mục tiêu phóng tên lửa nhắm vào Nhật Bản ở khoảng cách xa. Ví dụ như nâng cấp các tên lửa diệt hạm phóng từ mặt đất của Lực lượng Phòng vệ trên bộ, mua tên lửa hành trình Tomahawk của Mỹ có tầm bắn khoảng 1.600 km, đồng thời phát triển các loại vũ khí lướt tốc độ cao, nghiên cứu các tên lửa siêu âm, thử nghiệm các loại máy bay không người lái.
Những vũ khí này sẽ giữ vai trò trung tâm trong nỗ lực tăng cường năng lực phản công mà Chính phủ Nhật Bản đề cập tới trong bản cập nhật Chiến lược an ninh quốc gia hồi giữa tháng này.
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio cho biết: "Khả năng hiện tại của Lực lượng Phòng vệ có thể ngăn chặn mối đe dọa đối với đất nước chúng ta không. Khi một mối đe dọa thực sự hiện hữu, liệu họ có thể bảo vệ đất nước của chúng ta không? Chúng tôi đã thực hiện mô phỏng thực tế và phải thừa nhận thẳng thắn rằng khả năng hiện tại là không đủ".
Thủ tướng Kishida cũng khẳng định kế hoạch này nhằm bảo vệ đất nước và người dân trước hàng loạt thách thức an ninh. Trong kế hoạch cải tổ quốc phòng lớn nhất nhiều thập kỷ của mình, Nhật Bản tuyên bố sẽ tăng tổng chi tiêu quốc phòng trong giai đoạn 5 năm tới lên mức 43.000 tỷ Yen (khoảng 315 tỷ USD), tức là 2% GDP hiện nay của nước này.
Ngoài ra, trong chiến lược an ninh quốc gia mới, Tokyo đặt tham vọng đóng vai trò tích cực hơn trong an ninh khu vực.
Trọng tâm ngân sách quốc phòng Nhật Bản năm 2023
Những quyết sách này của Chính phủ Nhật Bản được đánh giá là một sự thay đổi lớn trong chính sách an ninh của Nhật Bản từ sau Thế chiến thứ Hai.
Với nguồn ngân sách tăng kỷ lục, Bộ Quốc phòng Nhật Bản dự định sẽ sử dụng để phát triển các lĩnh vực then chốt đối với lực lượng phòng vệ như hệ thống phản công và phòng thủ tên lửa, phương tiện không người lái sử dụng trong tấn công và trinh sát, thiết bị liên lạc vệ tinh, máy bay chiến đấu tàng hình F-35, tàu ngầm, tàu chiến và máy bay vận tải hạng nặng.
Ngoài ra, Nhật Bản sẽ tăng cường dự trữ phụ tùng thay thế và các loại vũ khí, mở rộng năng lực vận chuyển, khả năng phối hợp giữa các đơn vị thuộc lực lượng phòng vệ cũng như phát triển năng lực phòng vệ trên không gian mạng và không gian điện tử.
Có thể nói, các khoản chi trong ngân sách quốc phòng lần này của Nhật Bản là nhằm hiện đại hóa khí tài, nâng cao năng lực phòng thủ cũng như khả năng thực hiện quyền phản công vừa mới được đề xuất.
Chính sách an ninh quốc phòng đang thay đổi mạnh mẽ
Nhật Bản đã thông qua ba dự thảo quan trọng định hình chiến lược tổng thể, chính sách quốc phòng và các mục tiêu mua sắm quốc phòng của Nhật Bản trong 10 năm tới.
Nội dung của ba văn bản này cho thấy chính sách an ninh quốc phòng của Nhật Bản đang thay đổi mạnh mẽ, từ xu hướng phòng thủ tuyệt đối sang xu hướng có thể phản công.
Các quan chức Chính phủ cũng nhấn mạnh rằng, quyền phản công nằm trong phạm vi của Hiến pháp Nhật Bản và không làm thay đổi chính sách phòng thủ của Nhật Bản.
Lý do thực hiện quyền phản công mà Nhật Bản đưa ra là môi trường an ninh xung quanh nước đang phức tạp và nghiêm trọng nhất kể từ Chiến tranh thế giới thứ Hai. Nhưng có thể thấy, sự thay đổi mạnh mẽ trong chính sách an ninh quốc phòng đang từng bước giúp Chính phủ Nhật Bản thực hiện mục tiêu xóa bỏ hạn chế của Điều 9 Hiến pháp hòa bình và đưa Nhật Bản trở thành quốc gia bình thường.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!