Nhân viên điều dưỡng người Philippines nói chuyện với một cụ bà tại viện dưỡng lão ở Taketoyo, tỉnh Aichi, Nhật Bản. Ảnh: Kyodo.
Hiện Nhật Bản đang triển khai nhiều chính sách để tăng tỷ lệ sinh và khuyến khích phụ nữ sinh thêm con. Nổi bật là huy động ngân sách và các nguồn lực xã hội để hỗ trợ chi phí chăm sóc toàn diện cho phụ nữ khi mang thai, sinh con, nuôi con nhỏ. Cùng với đó, Nhật Bản cũng cải thiện chế độ nghỉ chăm sóc con nhỏ cho cả nam và nữ, phụ nữ có thể nghỉ trước khi sinh 8 tuần, những cặp vợ chồng sinh con có thể nghỉ phép sau sinh 1 năm và được hưởng 67% lương.
Nhật Bản cũng khuyến khích các công ty cải thiện môi trường làm việc cho nhân viên đặc biệt là đối với phụ nữ để họ có thể cân bằng giữa việc chăm sóc con và công việc, điều vốn là trở ngại với nhiều phụ nữ sau sinh. Ngoài ra một động lực lớn để khuyến khích phụ nữ sinh thêm con là đối với các gia đình có con thứ ba trở lên, trẻ em có thể được miễn phí trông trẻ cũng như được ưu tiên nhập học vào các trường mẫu giáo mà không phải chờ đợi như thông thường.
Mục tiêu được đưa ra là nâng tỷ lệ sinh lên 1,8 trong năm 2021, tuy nhiên cho đến nay, các chính sách trên vẫn chưa cải thiện được tình hình. Theo thống kê được công bố tháng 8/2021 của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản, tổng số ca sinh ở Nhật Bản trong nửa đầu năm 2021 là 405.000 ca, thấp nhất kể từ năm 2000, ước tính số ca sinh tại Nhật Bản trong cả năm 2021 sẽ dưới 800.000 ca, thấp hơn kỷ lục của năm 2020 là 840.000 ca. Việc tỷ lệ sinh tại Nhật Bản tiếp tục giảm chủ yếu vẫn là do tâm lý e ngại sinh con phổ biến ở nước này và tác động của dịch COVID-19 khiến kinh tế khó khăn, tạo áp lực và kéo theo sự sụt giảm của tỷ lệ sinh.
Không chỉ Nhật Bản mà rất nhiều quốc gia trên thế giới cũng đã nỗ lực áp dụng các biện pháp khuyến khích phụ nữ sinh con, nhưng vẫn không vực dậy nổi mức sinh thấp. Các chuyên gia nghiên cứu về dân số cho biết: Hầu hết các nước đều thành công khi quyết tâm giảm sinh, nhưng lại rất khó đạt được mong muốn khi tăng mức sinh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!