Ông Raisi giành được 62% số phiếu bầu trong cuộc tổng tuyển cử. Ông Raisi đắc cử Tổng thống trong bối cảnh đất nước Iran đang trải qua nhiều biến động, từ đại dịch COVID-19 cho tới mối quan hệ căng thẳng với Mỹ.
Ông Raisi, 60 tuổi, là người nhận được ủng hộ mạnh mẽ từ phe bảo thủ và cứng rắn. Ông sẽ vẫn giữ chức Bộ trưởng Tư pháp cho tới đầu tháng 8, thời điểm quá trình chuyển giao quyền lực từ người tiền nhiệm Rouhani hoàn tất. Truyền thông cũng dự đoán sau khi giữ chức Tổng thống Iran, ông Ebrahim Raisi có thể kế vị lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, người sẽ bước sang tuổi 82 vào tháng tới. Những người theo đường lối bảo thủ ở Iran đã đổ xuống đường ăn mừng chiến thắng của ứng cử viên tổng thống Ebrahim Raisi.
Một Tổng thống theo đường lối bảo thủ
Ông Raisi là một người chỉ trích phương Tây gay gắt và nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ phe cách mạng bảo thủ và cứng rắn tại Iran. Ebrahim Raisi sẽ là tổng thống đầu tiên của Iran bị các lệnh trừng phạt của Mỹ nhắm đến được áp đặt năm 2019 vì bị phương Tây cáo buộc tham gia các vụ hành quyết hàng loạt tù nhân chính trị và đàn áp các cuộc biểu tình công khai.
Tân tổng thống Iran Ebrahim Raisi
Chiến thắng áp đảo của ông Raisi trong cuộc bầu cử năm nay sẽ giúp phe bảo thủ ở Iran nắm quyền kiểm soát toàn bộ chính phủ nước này, giữa lúc các cuộc đàm phán về khôi phục thỏa thuận hạn chế hạt nhân vẫn đang diễn ra ở Vienna (Áo) và sau khi Tehran làm giàu uranium ở mức cao nhất từ trước đến nay.
Tương lai thỏa thuận hạt nhân
Tương lai của Iran và mối quan hệ giữa nước này với phương Tây và đồng minh đang là những vấn đề được bàn luận nhiều sau khi ông Ebrahim Raisi đắc cử tổng thống. Đặc biệt trong bối cảnh các đàm phán về thỏa thuận hạt nhân Iran mới chỉ được nối lại gần đây, nhưng vẫn chưa có nhiều bước tiến rõ rệt.
Israel tỏ ra không lạc quan về vấn đề hạt nhân Iran, khi đề cập đến việc nước này tháng 8 tới sẽ có một tân tổng thống. Tel Aviv nói ông Ebrahim Raisi có tham vọng hạt nhân và là tổng thống cực đoan nhất của Iran từ trước tới nay.
"Ông Raisi chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, tôi phải nói rằng, lãnh đạo các cường quốc trên thế giới hẳn nên thức tỉnh trước khi họ muốn quay trở lại thỏa thuận hạt nhân Iran, họ cần hiểu họ đang thỏa thuận với ai", Thủ tướng Israel Naftali Bennett nói.
Cùng lúc này, tại thủ đô Vienna của Áo, các nhà đàm phán Iran và 6 cường quốc đã hoãn các cuộc đàm phán khôi phục thỏa thuận hạt nhân 2015. Lý do là vì còn nhiều khác biệt chưa dễ dàng vượt qua và cần quay lại tham vấn các chính phủ trong nước.
Trong giai đoạn tranh cử, ông Raisi không đưa ra chương trình chính trị hay kinh tế chi tiết nào.
Ông Abbas Araqchi - Trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Iran cho biết: "Chúng tôi đã có bước tiến với thỏa thuận, nhưng phần việc còn lại vẫn khó và còn cần nhiều nỗ lực".
Một số nhà phân tích còn đôi chút lạc quan thì kỳ vọng thỏa thuận có thể được khôi phục trước khi tân Tổng thống Raisi nhậm chức. Tức có nghĩa cũng không tin tưởng về việc thỏa thuận đạt được sau khi Tehran chính thức có sự chuyển giao quyền lực.
Về phần mình, trong giai đoạn tranh cử, ông Raisi không đưa ra chương trình chính trị hay kinh tế chi tiết nào. Tuy nhiên, ông từng thể hiện sự ủng hộ với các cuộc đàm phán khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015, khi tuyên bố sẽ không lãng phí một giây phút nào để dỡ bỏ các lệnh trừng phát của Mỹ.
Việc cứu vãn thỏa thuận hạt nhân Iran cũng đồng nghĩa giải pháp dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế đang được phương Tây áp đặt lên Iran. Các lệnh trừng phạt vốn đã tàn phá nền kinh tế của Cộng hòa Hồi giáo này thời gian qua. Đây là cơ sở còn lại để nhiều quan điểm vẫn đang lạc quan hy vọng vào một giải pháp cho tương lai vấn đề hạt nhân Iran, dưới thời ông Ebrahim Raisi. Ngày hôm nay, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết, còn quá sớm để nói việc Iran có một tân Tổng thống sẽ là sự thay đổi tốt hơn hay xấu hơn trong các cuộc đàm phán thỏa thuận hạt nhân.
Tổng thống đắc cử Iran Ebrahim Raisi tại cuộc họp báo ở Tehran, ngày 21/6/2021. (Ảnh: IRNA/TTXVN)
Tổng thống đắc cử Iran công bố chính sách đối ngoại
Tổng thống mới đắc cử Iran Ebrahim Raisi hôm qua đã có cuộc họp báo đầu tiên, công bố những chính sách đối ngoại đáng chú ý.
Theo ông Raisi, Iran sẽ không bị giới hạn trong khuôn khổ thỏa thuận hạt nhân năm 2015, còn gọi là Kế hoạch Hành động chung toàn diện. Nước này muốn tương tác với thế giới và ưu tiên là cải thiện quan hệ với các nước láng giềng trong khu vực.
Ông Raisi đồng thời nhấn mạnh, Mỹ đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân và Liên minh châu Âu (EU) đã không thực hiện các cam kết của mình.
Ông cũng hối thúc Mỹ và EU thực thi các cam kết theo thỏa thuận. Dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt áp đặt đối với Iran.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!