Những đồn điền trồng cọ xanh tươi trải dài ngút tầm mắt. Trên cây, những chùm cọ chín sai trĩu, bên dưới những quả cọ chín thối rữa nằm rải rác ở gốc cây. Đây là cảnh tượng không khó bắt gặp tại các đồn điền trồng cọ trên khắp Malaysia, quốc gia sản xuất dầu cọ lớn thứ hai trên thế giới khi đang vào vụ thu hoạch. Ngành công nghiệp dầu cọ vốn đóng góp tới 5% GDP cho nền kinh tế Malaysia.
Từ lâu, việc chăm sóc và thu hoạch cọ đều phụ thuộc chủ yếu vào các lao động nhập cư vốn chiếm tới 70% lao động tại các đồn điền. Các nước như Indonesia và Bangladesh cung cấp gần 85% nhân công cho các công ty sản xuất dầu cọ.
Việc đóng cửa biên giới do dịch COVID-19 kéo dài đã khiến lực lượng lao động nước ngoài sụt giảm nghiêm trọng. Mặc dù Malaysia đã dỡ bỏ lệnh cấm tuyển dụng lao động nước ngoài hồi tháng 2 vừa qua, song lực lượng lao động nhập cư quay trở lại vẫn chưa đáng kể.
Ông Suzaidee Rajan, chủ một đồn điền trồng cọ rộng 120 ha ở bang Selangor, miền Trung Malaysia đang rất lo lắng bởi năm nay ông chỉ thuê được 4 lao động nhập cư, con số này ít chỉ bằng một nửa so với mọi năm. Chính bản thân ông giờ đây cũng phải bắt tay vào thu hoạch cọ cùng công nhân. "Trước đây chúng tôi thu hoạch cọ hai lần một tháng, nhưng bây giờ chúng tôi chỉ có thể thu hoạch một tháng một lần vì không có công nhân. Điều này làm cho quả cọ bị thối rữa rất nhiều".
Dù sao trường hợp của gia đình nhà ông Rajan vẫn còn khá hơn đồn điền nhà ông Shafei, bởi ông chỉ thuê được đúng 1 công nhân giúp thu hoạch cọ. "Hiện nay chúng tôi chỉ có thể thu hoạch từ 200 đến 250 tấn, nếu có nhiều nhân công hơn thì chúng tôi có thể đạt được đến 300 tấn hoặc còn hơn thế nữa. Như vậy sản lượng của chúng tôi đã bị thiếu hụt từ 50 đến 100 tấn".
Anh Ari Rohman Gasiman - Lao động nhập cư đến từ Indonesia: "Trước COVID-19, tôi thường bắt đầu công việc lúc 8 giờ sáng và kết thúc lúc 17 giờ chiều, nhưng sau COVID-19, bây giờ chỉ mình tôi làm việc trong đồn điền, công việc rất mệt mỏi vì chẳng có ai khác nữa".
Những quả cọ chín thối rữa nằm rải rác ở gốc cây
Đây cũng là tình cảnh chung của nhiều đồn điền trồng cọ trên khắp Malaysia. Hiệp hội các nhà sản xuất dầu cọ ước tính họ đang thiếu khoảng 37 nghìn lao động. Hiệp hội cũng lo ngại cuộc khủng hoảng lao động sẽ ảnh hưởng đến sản lượng dầu cọ của Malaysia trong năm nay cũng như làm giảm bớt doanh thu của các đồn điền trồng cọ.
Bà Arinah Najwa Ahmad - Chuyên gia kinh tế tại tập đoàn Bower: "Những người trồng cọ ở Malaysia có thể mất từ 5 đến 10% thu nhập, cộng thêm với việc gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu khiến dầu cọ của Malaysia bị mất đi lợi thế cạnh tranh so với các nhà sản xuất khác trong khu vực".
Trong bối cảnh mùa sản xuất cao điểm dầu cọ từ tháng 9 đến tháng 11 sắp đến gần, các nhà sản xuất Malaysia đang ra sức tuyển dụng nhân công tại địa phương nhằm lấp đầy khoảng trống thiếu hụt lao động nước ngoài. Tình cảnh thiếu lao động không chỉ diễn ra ở ngành dầu cọ của Malaysia mà còn ở một số lĩnh vực khác như sản xuất và xây dựng. Ước tính quốc gia Đông Nam Á này đang thiếu khoảng 1,2 triệu lao động.
Dầu cọ - Cuộc "đào vàng" thời hiện đại VTV.vn - Sâu trong những cánh rừng tại Borneo, Indonesia, là những đám cháy rừng rực, nhuộm đỏ bầu trời, làm bốc lên lớp khói mù dày đặc, lan sang cả những nước láng giềng...
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!