Hiện trường một vụ không kích của Israel vào Rafah tháng 11/2023. (Ảnh: Flash90)
Những hoài nghi về chương trình "tìm diệt" của Israel
Thông tin này được tiết lộ sau vụ tấn công của Israel nhằm vào đoàn xe chở nhân viên cứu trợ nước ngoài của tổ chức World Central Kitchen tại miền Trung Gaza, khiến nhiều người thiệt mạng và vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế.
Theo một cuộc điều tra của các ấn phẩm +972 Magazine và Local Call có trụ sở tại Israel, quân đội Israel đã sử dụng trí tuệ nhân tạo nhằm đánh trúng mục tiêu ném bom ở Gaza, dẫn đến cái chết của hàng nghìn dân thường.
Báo cáo cho biết hệ thống này có tên là Lavender, được phát triển sau cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas. Vào lúc cao điểm, Lavender coi 37.000 người Palestine ở Gaza bị nghi ngờ là "chiến binh Hamas" và ra lệnh ám sát họ.
Theo các nguồn tin, chương trình Lavender được đơn vị tình báo 8200 của Israel phát triển và đưa vào sử dụng, với năng lực xác định mục tiêu, xử lý nhanh chóng dữ liệu để chọn ra mục tiêu cho quân đội Israel ném bom.
Để xây dựng Lavender, đơn vị tình báo 8200 nạp thông tin về các nhân vật và những tay súng Hamas cũng như phong trào Thánh chiến Hồi giáo Palestine vào cơ sở dữ liệu.
Mô phỏng cách thức chương trình Lavender săn lùng mục tiêu. (Ảnh: The Verge)
Thi thể la liệt sau một vụ không kích tại Gaza (Ảnh: Flash90)
Sau đó, dữ liệu được dùng để xếp hạng những người Palestine ở Gaza theo thang điểm từ 1 - 100, dựa trên mức độ tương đồng của họ với các thành viên Hamas được ghi nhận trong tập dữ liệu ban đầu.
Những người đạt được một ngưỡng nhất định sẽ trở thành mục tiêu trong các cuộc ném bom. Theo đó, hàng chục nghìn người Palestine ở Gaza bị đưa vào danh sách kẻ tình nghi và cần bị tiêu diệt.
Cơ sở nào để cáo buộc Israel?
Vào năm 2021, cuốn sách có tựa đề "Con người và máy móc: Cách tạo ra sức mạnh tổng hợp giữa trí tuệ con người và nhân tạo sẽ cách mạng hóa thế giới của chúng ta" - được phát hành bằng tiếng Anh dưới bút danh Chuẩn tướng Y.S. - đã đề xuất việc thiết kế một cỗ máy đặc biệt có thể xử lý nhanh chóng lượng dữ liệu khổng lồ để tạo ra hàng nghìn "mục tiêu" tiềm năng cho quân đội. +972 Magazine nói rằng một nguồn tin xác nhận nhân vật này hiện là một chỉ huy của đơn vị tình báo tinh nhuệ 8200.
+972 Magazine tiết lộ, theo 6 sĩ quan tình báo Israel, những người đều từng phục vụ trong quân đội trong cuộc chiến hiện tại ở Dải Gaza và có liên quan trực tiếp đến việc sử dụng AI để tạo ra các mục tiêu ám sát, Lavender đã đóng vai trò trung tâm trong nhiều vụ đánh bom ở Gaza.
Những người Palestine cố gắng kéo người sống sót ra khỏi đống đổ nát (Ảnh: Flash90)
Nhiều nguồn tin nói với +972 và Local Call rằng, trong những tuần đầu tiên của cuộc chiến, quân đội gần như hoàn toàn dựa vào Lavender để có thể thực hiện các cuộc không kích một cách chính xác nhất có thể.
Cộng đồng quốc tế lên tiếng
Ngày 4/4, người phát ngôn Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ John Kirby cho hay Mỹ đang xem xét thông tin đăng tải trên báo chí về việc quân đội Israel sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để hỗ trợ xác định các mục tiêu đánh bom ở Gaza.
Trong trả lời phỏng vấn kênh CNN, ông Kirby nêu rõ phía Mỹ chưa xác minh thông tin được đăng tải trên Tạp chí +972 và Local Call ngày 3/4 vừa qua về việc quân đội Israel được cho là đã sử dụng AI để xác định và đánh dấu hàng chục nghìn người dân tại Gaza là nghi phạm khi việc ứng dụng công nghệ này không có sự giám sát đầy đủ của con người.
Người phát ngôn Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ John Kirby phát biểu trong cuộc họp báo ở Washington DC hôm 4/4. (Ảnh: AFP)
Ngày 5/4, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các báo cáo cho rằng Israel đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để xác định các mục tiêu tấn công ở Gaza, đặc biệt là ở các khu dân cư đông dân, dẫn đến thương vong của người dân ở mức cao. Ông cũng phản đối việc "sử dụng các thuật toán lạnh lùng" để "quyết định việc sinh tử" của các gia đình ở Gaza.
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã bác bỏ hoàn toàn những cáo buộc trên báo chí và tuyên bố rằng họ đang sử dụng hệ thống AI để xác định những kẻ khủng bố.
Cơ quan Y tế ở Gaza cho biết 33.000 người Palestine đã thiệt mạng trong cuộc xung đột kéo dài 6 tháng. Số liệu của Liên hợp quốc cho thấy chỉ trong tháng đầu tiên của cuộc chiến, 1.340 gia đình đã chịu nhiều tổn thất, trong đó 312 gia đình mất hơn 10 thành viên.
Có hay không việc Israel phát triển một chương trình "tìm diệt" trong cuộc xung đột tại Dải Gaza vẫn đang là một câu hỏi lớn!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!