Theo DW, cả Mỹ và Trung Quốc đều muốn giành lợi thế trong cuộc đối đầu tại WHO nhằm giảm bớt sự chú ý vào những hạn chế trong cuộc chiến chống dịch COVID-19 ở trong nước.
Nếu như Trung Quốc được biết đến là nơi ổ dịch đầu tiên bùng phát thì Mỹ lại đang là quốc gia có số ca lây nhiễm cao nhất thế giới - điều có thể đe dọa nghiêm trọng tới khả năng chạy đua vào Nhà Trắng của Tổng thống Donald Trump.
WHO mắc kẹt trong cuộc cạnh tranh Mỹ - Trung Quốc (Ảnh minh họa: Reuters)
Quan trọng hơn, cả Mỹ và Trung Quốc đều không muốn đối phương giành được vai trò quốc gia dẫn dắt cuộc chiến chống đại dịch COVID-19. Theo chuyên gia Lawrence Gostin - giáo sư Luật Y tế toàn cầu tại Đại học Georgetown, không có gì quan trọng hơn việc trở thành quốc gia đi đầu về mặt y tế trong khi dịch bệnh đang hoành hành.
Xét về tương quan lực lượng, Mỹ vẫn đang chiếm ưu thế hơn so với Trung Quốc. Điều này được thể hiện rõ nét nhất qua ngân sách đóng góp cho WHO, khi Mỹ hiện đang là quốc gia đứng đầu, đóng góp tới 893 triệu USD trong giai đoạn 2018 - 2019, trong đó gần 3/4 là đóng góp tự nguyện.
Sự đóng góp của Mỹ hiện chiếm tới gần 15% tổng số tiền đóng góp tự nguyện cho WHO trên toàn cầu. Ở chiều ngược lại, Trung Quốc mới chỉ đóng góp cho WHO số tiền 86 triệu USD trong giai đoạn này, trong đó chỉ có 10 triệu USD là tự nguyện.
Mỹ vượt xa Trung Quốc trong danh sách nhà tài trợ cho WHO (Nguồn: DW)
Tuy nhiên, tình hình có thể sẽ thay đổi đáng kể sau những động thái diễn ra gần đây. Trong khi Tổng thống Donald Trump đe dọa sẽ đóng băng vĩnh viễn các khoản tài trợ cho WHO, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình lại bày tỏ ủng hộ tổ chức này đồng thời cam kết khoản hỗ trợ "hào phóng" 2 tỷ USD cho cuộc chiến chống dịch COVID-19 trong vòng 2 năm tới. Bằng hành động này, Bắc Kinh đang phát đi thông điệp mạnh mẽ, sẵn sàng cạnh tranh, thậm chí là thay thế tầm ảnh hưởng của Washington tại WHO.
Theo giáo sư Lawrence Gostin, trong khi Trung Quốc "dù đang cố gắng hướng tới vị trí dẫn đầu về mặt y tế nhưng chưa thể đạt được", động thái của Tổng thống Donald Trump "chẳng khác nào món quà dành cho Bắc Kinh và có thể gây tổn hại lớn cho lợi ích quốc gia của nước Mỹ".
Động thái cứng rắn của Tổng thống Donald Trump có thể gây hại cho nước Mỹ (Nguồn Reuters)
Không chỉ cạnh tranh trên khía cạnh tài chính, Bắc Kinh còn thể hiện tham vọng to lớn ở cuộc đua phát triển vaccine COVID-19.
Không lâu sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố "sẽ phát triển vaccine để phân phối tới mọi người dân Mỹ, nhanh nhất có thể", Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định một thông điệp mang tính toàn cầu hơn: "Ngay sau khi hoàn tất việc phát triển và sẵn sàng để sử dụng, vaccine của Trung Quốc sẽ trở thành hàng hóa công cộng trên toàn cầu".
Giáo sư Lawrence Gostin nhận định, khả năng Mỹ ngừng tài trợ và rút khỏi WHO trong vòng 30 ngày tới sẽ là không cao bởi Quốc hội Mỹ nhiều khả năng sẽ không thông qua đề xuất này. Tuy nhiên, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn sẽ còn tiếp diễn trong thời gian tới, khiến WHO tiếp tục bị mắc kẹt trong vòng xoáy tranh cãi chưa có hồi kết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!