Người tiêu dùng thay đổi: Từ nhận thức đến hành vi mua sắm thân thiện môi trường
Trong vài năm trở lại đây, hành vi mua sắm "xanh" ưu tiên sản phẩm thân thiện với môi trường, không dùng nhựa khó phân hủy, đóng gói sinh học đang trở thành xu hướng nổi bật tại Việt Nam. Từ nhận thức ban đầu, người tiêu dùng đã bắt đầu chuyển thành hành động cụ thể trong lựa chọn hàng hóa.
Tới Hội chợ Mùa Thu, người dân có thể tiếp cận, mua sắm các sản phẩm chất lượng cao, thân thiện môi trường. Đây cũng là diễn đàn kết nối giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng trong thời kỳ tiêu dùng xanh và phát triển bền vững.
Theo khảo sát của NielsenIQ và Hội đồng Doanh nghiệp vì sự Phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD), có khoảng 72% người tiêu dùng Việt sẵn sàng chi trả cao hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, chỉ khoảng 12 -18% người tiêu dùng ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh thường xuyên lựa chọn sản phẩm xanh trong giỏ hàng hằng ngày.
Điều này cho thấy khoảng cách giữa nhận thức và hành vi tiêu dùng bền vững vẫn còn khá lớn, chủ yếu do rào cản giá cả và thông tin chưa minh bạch về tiêu chuẩn "xanh". Dù vậy, xu hướng tiêu dùng có trách nhiệm đang lan tỏa nhanh, đặc biệt trong nhóm người trẻ - những người quan tâm nhiều hơn đến tác động môi trường của sản phẩm.
Sản phẩm xanh, sạch, an toàn 'lên ngôi'
Tại Hội chợ Mùa Thu 2025, khu gian hàng về đổi mới sáng tạo, tiêu dùng xanh thu hút đông đảo khách tham quan. Nhiều người tiêu dùng cho biết họ sẵn sàng chọn sản phẩm thân thiện môi trường nếu giá hợp lý và thông tin rõ ràng.
"Tôi thích những sản phẩm đóng gói bằng giấy hoặc bao bì phân hủy sinh học. Cảm giác an tâm hơn khi biết mình đang góp phần bảo vệ môi trường", chị Nguyễn Thu Hương (Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ khi tham quan gian hàng của startup.
Thị trường sản phẩm xanh: Tăng trưởng nhanh, cơ hội rộng mở
Sự chuyển dịch trong hành vi tiêu dùng đang tạo động lực mạnh mẽ cho thị trường sản phẩm xanh tại Việt Nam. Theo Bộ Công Thương, nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng thân thiện môi trường tăng trung bình khoảng 15% mỗi năm trong giai đoạn 2021 - 2023. Riêng tại hệ thống bán lẻ hiện đại, doanh số nhóm hàng được dán nhãn "xanh", "tiêu dùng bền vững" đã tăng từ 40 - 60% trong thời gian diễn ra các chiến dịch truyền thông lớn.
Các nhóm sản phẩm nổi bật gồm thực phẩm hữu cơ, bao bì sinh học, sản phẩm thay thế nhựa và đồ gia dụng tái chế. Thị trường thực phẩm hữu cơ năm 2023 ước đạt 100 triệu USD, tăng 20% so với ba năm trước. Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp bán lẻ và sản xuất hàng tiêu dùng đã bắt đầu "xanh hóa" chuỗi cung ứng, coi đây là hướng đi chiến lược để đáp ứng xu hướng tiêu dùng mới.
Doanh số nhóm hàng được dán nhãn "xanh", "tiêu dùng bền vững" đã tăng nhanh.
Thực tế tại Hội chợ Mùa Thu 2025 đã minh chứng, các gian hàng của nhiều đơn vị sản xuất bao bì phân hủy sinh học ghi nhận hàng nghìn lượt khách ghé thăm và nhận được nhiều đề nghị hợp tác. "Không chỉ người tiêu dùng mà cả nhà bán lẻ lớn cũng tìm kiếm giải pháp bao bì xanh. Đây là cơ hội để chúng tôi mở rộng quy mô, góp phần thay thế dần nhựa dùng một lần," một chủ doanh nghiệp sản xuất bao bì phân hủy sinh học chia sẻ.
Theo các chuyên gia, để tiêu dùng xanh trở thành dòng chảy chủ đạo, cần có sự phối hợp giữa doanh nghiệp, cơ quan quản lý và truyền thông nhằm nâng cao niềm tin của người tiêu dùng với những sản phẩm thực sự thân thiện môi trường.
Tương tự, nhiều doanh nghiệp trẻ trong lĩnh vực sản phẩm hữu cơ, thời trang bền vững hay năng lượng sạch cũng nhận được phản hồi tích cực từ người tiêu dùng khi tham gia hội chợ, họ được chạm - thử - trải nghiệm sản phẩm xanh một cách trực tiếp. Đây là cách hiệu quả nhất để rút ngắn khoảng cách giữa nhận thức và hành vi tiêu dùng.
Dẫu vậy, thị trường sản phẩm xanh tại Việt Nam vẫn đối mặt với một số thách thức như chi phí đầu vào cao khiến giá bán lẻ còn chênh lệch so với sản phẩm truyền thống; tiêu chuẩn chứng nhận "xanh" chưa thống nhất; và tình trạng "greenwashing" - sản phẩm giả danh thân thiện môi trường đang làm giảm niềm tin của người tiêu dùng.
Người tiêu dùng Việt đang sẵn sàng cho lối sống xanh, tiêu dùng sản phẩm xanh
Do đó, các chuyên gia kiến nghị, doanh nghiệp cần chuẩn hóa quy trình sản xuất, sử dụng bao bì sinh học, vật liệu tái chế và minh bạch thông tin môi trường. Còn cơ quan quản lý sớm hoàn thiện bộ tiêu chí "nhãn xanh" quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn nguyên liệu bền vững.
Có thể thấy, tiêu dùng xanh không còn là trào lưu nhất thời, mà đang trở thành chuẩn mực mới trong chiến lược phát triển thị trường nội địa. Khi thu nhập bình quân đầu người tăng, nhận thức xã hội về môi trường được nâng cao, các sản phẩm thân thiện môi trường sẽ ngày càng có chỗ đứng vững chắc.
Các chuyên gia dự báo, trong 5 năm tới, thị trường sản phẩm thân thiện môi trường tại Việt Nam có thể tăng trưởng hai con số mỗi năm, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm, hàng tiêu dùng nhanh và thời trang. Tại Hội chợ Mùa Thu năm nay, nhiều startup và doanh nghiệp trẻ đã chứng minh rằng kinh tế xanh không chỉ là khái niệm, mà là hướng phát triển tất yếu.
Cơ hội đang mở ra cho những doanh nghiệp biết kết hợp giữa công nghệ, sáng tạo và trách nhiệm xã hội.
"Người tiêu dùng Việt đang sẵn sàng cho lối sống xanh. Cơ hội đang mở ra cho những doanh nghiệp biết kết hợp giữa công nghệ, sáng tạo và trách nhiệm xã hội", đại diện Cục Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) nhận định. Với sự chung tay của Nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, tiêu dùng bền vững không chỉ góp phần bảo vệ hành tinh, mà còn mở ra con đường phát triển kinh tế xanh - kinh tế của tương lai./.
Nhu cầu sử dụng sản phẩm xanh, sạch, an toàn của người tiêu dùng Việt Nam đang gia tăng mạnh. Đây là tín hiệu tích cực, cũng là cơ hội để doanh nghiệp song song phát triển thị trường nội địa, hướng tới khai thác quy mô thị trường gần 100 triệu dân trong nước.
Bình luận (0)