Gây tranh cãi như thế nào?
Đó là việc Tổng thống Donald Trump liên tục tuyên bố chiến thắng, bất chấp những dự báo đều cho thấy người thắng cử là ông Joe Biden.
Chưa dừng lại, ông Trump cũng liên tục đặt ra nghi ngờ về tính bảo mật của hệ thống bỏ phiếu.
Và tuyên bố ông không chấp nhận thôi chức.
Tổng thống Trump liên tục chia sẻ những lời công kích trên Twitter trong quá trình bầu cử 2020 (Nguồn: CNN)
Chưa kể, cuộc bầu cử năm 2020 diễn ra khi nước Mỹ đang ở trong hoàn cảnh rất đặc biệt.
Đó là một cuộc khủng hoảng đa chiều, bắt nguồn từ đại dịch COVID-19. Từ lĩnh vực y tế, kinh tế cho đến xã hội đều bị đảo lộn do đại dịch và các biện pháp giãn cách xã hội nhằm ngăn chặn dịch bệnh.
Ngoài ra, trong năm 2020, nội bộ nước Mỹ còn xuất hiện các vấn đề nổi cộm như phân hóa chính trị và phân biệt chủng tộc.
Cử tri Mỹ đã lựa chọn ứng cử viên lớn tuổi nhất trong lịch sử nước Mỹ cho vị trí nguyên thủ quốc gia.
Và còn nhiều điều mà cuộc bầu cử tổng thống 2020 tạo nên những dấu mốc lớn trong lịch sử nước Mỹ nữa.
Ông Donald Trump - Tổng thống Mỹ "phá cách" nhất
Chắc hẳn nhiều người trong số chúng ta đã nghe được điều này trước đây: ông Trump là một tổng thống "phá cách".
Ông là người đầu tiên được bầu làm tổng thống Mỹ mà trước đó không làm việc trong chính phủ hoặc trong quân đội Mỹ, và là vị lãnh đạo đất nước lớn tuổi nhất từng được bầu vào Nhà Trắng. (Vào ngày nhậm chức năm 2017, ông Trump 70 tuổi 220 ngày trong khi cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan, người giữ kỷ lục trước đó chỉ 69 tuổi 349 ngày vào hôm nhậm chức năm 1981).
Tuổi tác của ông Biden làm nên lịch sử
Tổng thống đắc cử Mỹ Joe Biden (Nguồn: AP)
Có lẽ câu nói "gừng càng già càng cay" phù hợp với ông Joe Biden, Tổng thống đắc cử cao tuổi nhất lịch sử Mỹ.
Năm 1972, ông Biden trở thành một trong những thượng nghị sĩ trẻ nhất trong lịch sử Mỹ khi chỉ mới 30 tuổi, 1 tháng và 14 ngày. Nay ông sẽ trở thành Tổng thống đắc cử lớn tuổi nhất trong lịch sử Mỹ với 78 tuổi và 2 tháng vào ngày nhậm chức. Ông Biden sẽ kết thúc nhiệm kỳ ở tuổi 82. Danh hiệu tổng thống lớn tuổi nhất khi rời Nhà Trắng hiện thuộc về Tổng thống Ronald Reagan, người bước sang tuổi 77 khi kết thúc nhiệm kỳ vào năm 1989.
Theo giới phân tích, kinh nghiệm chính trị lâu năm đã giúp ông Biden giành được sự ủng hộ của cử tri ở nhiều độ tuổi và đó có thể là nhân tố quyết định chiến thắng của ông. Mối quan hệ thân thiết của ông Biden với ông Obama - tổng thống da màu đầu tiên của Mỹ - càng giúp ông giành được sự ủng hộ của những người Mỹ gốc Phi.
Chiến dịch tranh cử tốn kém nhất lịch sử nước Mỹ
Trung tâm Phản ứng chính trị Mỹ (CRP) công bố báo cáo cho thấy tổng chi tiêu cho cuộc bầu cử năm 2020 ở Mỹ đạt gần 14 tỷ USD, vượt xa số tiền đã được chi trong hai kỳ bầu cử trước cộng lại.
Tuy nhiên, cuộc đua này không chỉ diễn ra giữa 2 ứng cử viên tổng thống. Chi tiêu còn được đẩy lên ở tầm cao mới trên bình diện so sánh 2 đảng. Trong đó, các đảng viên Dân chủ là những người chi tiêu nhiều nhất, ở mức 5,5 tỷ USD so với con số 3,8 tỷ USD mà các ứng cử viên và nhóm đảng Cộng hòa chi ra.
Những con số bỏ phiếu kỷ lục
Mỹ hiện vẫn đang là quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do đại dịch COVID-19 khi liên tục xác lập kỷ lục mới về số ca mắc trong một ngày lên tới con số hàng vạn. Chính vì vậy, Mỹ đã phải áp dụng hình thức bỏ phiếu sớm và bỏ phiếu qua bưu điện cho những cử tri quan tâm đến việc bầu cử nhưng vẫn muốn tránh đám đông để đảm bảo an toàn cho bản thân. Theo thống kê của hãng tin AP đã có gần 102 triệu cử tri Mỹ đi bỏ phiếu sớm trước ngày bầu cử. Con số này tương đương 73% của toàn bộ số cử tri đi bầu trong cuộc bầu cử năm 2016.
Bầu cử qua bưu điện tại cuộc bầu cử 2020 ở Mỹ (Nguồn: CNN)
Ước tính cuộc bầu cử năm 2020 có số người đi bầu cao nhất trong vòng 100 năm trở lại đây ở Mỹ, với tỷ lệ người dân đi bỏ phiếu lên tới 67%.
Cuộc bầu cử an toàn nhất trong lịch sử nước Mỹ
Cơ quan An ninh hạ tầng và An ninh mạng của Mỹ, cùng các chuyên gia khác, đã phản đối các tuyên bố rằng tin tặc đã can thiệp vào quá trình bỏ phiếu.
Các quan chức an ninh gọi cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 là "an toàn nhất trong lịch sử nước Mỹ", và "không có bằng chứng cho thấy bất kỳ hệ thống bỏ phiếu nào bị xóa hoặc mất phiếu, thay đổi phiếu bầu hoặc bị xâm phạm theo bất kỳ cách nào." Tuyên bố được đưa ra trong vòng vài giờ sau một dòng chia sẻ trên Twitter của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng các hệ thống bỏ phiếu đã xóa phiếu bầu cho ông một cách vô căn cứ. Đội ngũ giám sát và an ninh đã kiểm tra thực tế và khẳng định tuyên bố này là sai.
Kỷ lục hơn 80 triệu phiếu bầu cho ông Joe Biden
Ông Joe Biden trở thành ứng cử viên đầu tiên trong lịch sử Mỹ nhận được hơn 80 triệu phiếu bầu phổ thông trong một kỳ bầu cử tổng thống. Ông Biden đã vượt xa kỷ lục của "sếp cũ" Barack Obama, nhận được nhiều hơn 10 triệu phiếu so với ông Obama khi ông này đắc cử tổng thống Mỹ vào năm 2008.
Phó tổng thống đắc cử là phụ nữ da màu đầu tiên
Sau khi ông Joe Biden trở thành Tổng thống đắc cử của Mỹ, bà Kamala Harris cũng trở thành Phó tổng thống Mỹ đắc cử. Bà sẽ là nữ phó tổng thống đầu tiên của Mỹ trong lịch sử bầu cử tổng thống 244 năm của nước này. Đồng thời bà cũng sẽ là nữ phó tổng thống đầu tiên gốc Phi và Á (Bà Harris, một thượng nghị sĩ bang California, là người gốc Ấn Độ và Jamaica).
Bà Harris là người phụ nữ thứ ba được đảng mình đề cử cho vị trí Phó Tổng thống. Người đầu tiên là bà Geraldine Ferraro được đảng Dân chủ đề cử vào năm 1984. Người thứ hai là bà Sarah Palin được đảng Cộng hòa đề cử năm 2008. Điều khác biệt của bà Harris là bà đã chiến thắng và sẽ trở thành nữ phó tổng thống đầu tiên của nước Mỹ.
Ngày đen tối trong lịch sử bầu cử Mỹ
Trong lịch sử chính trường Mỹ có lẽ chưa có lần bầu cử tổng thống nào gặp phải nhiều trắc trở như lần này. Từ việc kiểm lại phiếu nhiều lần tại các bang, những vụ kiện cáo và rồi cho đến ngày cuối cùng đã xảy ra bạo động.
Ngay sau khi Tổng thống đương nhiệm Donald Trump kết thúc bài phát biểu trước những người biểu tình tại thủ đô Washington D.C vào lúc 1 giờ chiều hôm 6/1 theo giờ địa phương, hàng trăm người đã đăng tải bài viết kêu gọi xông vào tòa nhà Quốc hội Mỹ.
Người biểu tình đã vượt các hàng rào an ninh, phá cửa, tràn vào tận bên trong toà nhà Quốc hội, nơi diễn ra hoạt động kiểm phiếu bầu tổng thống, chiếm cả vị trí chủ toạ và cả phòng làm việc của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Pelosi. Cuộc họp kiểm phiếu của Quốc hội Mỹ phải tạm dừng sau khi mới diễn ra được hơn một tiếng đồng hồ. Ít nhất 5 người đã thiệt mạng do bạo loạn.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!