ASEAN 25: Quyết tâm xây dựng cộng đồng, bảo đảm an ninh khu vực

Đây là hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng vì diễn ra vào thời điểm chỉ một năm trước ngưỡng cửa hình thành Cộng đồng ASEAN trong năm tới. Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thông báo tới các nhà lãnh đạo ASEAN về những diễn biến phức tạp gần đây trên Biển Đông, đồng thời đề nghị ASEAN cần chủ động và có trách nhiệm hơn nữa trong việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực.

Hội nghị cấp cao ASEAN cuối năm nay được dư luận đặc biệt chú ý vì đây là Hội nghị then chốt đưa ASEAN vào “chặng về đích” cuối cùng hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN vào ngày 31/12/2015. Chính vì vậy, ngay trong bài phát biểu tại phiên khai mạc, Tổng thống nước chủ nhà U Thein Sein đã nêu lên những thách thức mà ASEAN sẽ phải giải quyết trong năm tới đó là hoàn thành 20% các biện pháp còn lại trong lộ trình thực hiện Cộng đồng ASEAN, đi cùng với việc giải quyết các vấn đề sẽ nổi lên sau năm 2015.

Bên cạnh đó, các vấn đề về thảm họa thiên nhiên, sự không chắc chắn của kinh tế toàn cầu, sự lây lan của virus Ebola và chủ nghĩa cực đoan cũng là những thách thức đối với ASEAN. Do vậy, Tổng thống U Thein Sein đã cho rằng, ASEAN không thể tự mãn với những gì đã đạt được và thỏa mãn về những thành công cho đến lúc này. Tổng thống đã đề nghị các nhà lãnh đạo cần tập trung vào 4 nhóm vấn đề lớn sau khi ASEAN hội nhập thành một cộng đồng đó là, ASEAN cần đề cao hơn nữa văn hóa thực thi, tuân thủ các nguyên tắc và quy định của ASEAN, tăng cường liên kết và kết nối, duy trì đà tăng trưởng và phát triển kinh tế bền vững và đồng đều, đẩy mạnh xây dựng lòng tin, phát huy vai trò trung tâm của ASEAN trong các cơ chế hợp tác hiện có và cấu trúc khu vực đang định hình, vì hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.

Tại phiên họp toàn thể Hội nghị cấp cao ASEAN, các nhà lãnh đạo đã nhất trí vào thời điểm quan trọng chuẩn bị cho sự ra đời của Cộng đồng ASEAN vào cuối năm tới và giai đoạn phát triển tiếp theo, hơn lúc nào hết, ASEAN cần duy trì đoàn kết, thống nhất, chủ động và tích cực phát huy vai trò, trách nhiệm và tiếng nói chung trong những vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực.

Về lộ trình xây dựng Cộng đồng, các nước đánh giá cao kết quả đạt được với tỷ lệ triển khai trên 80%, đồng thời nhất trí sẽ tiếp tục quyết tâm, nỗ lực thực hiện đúng hạn và hiệu quả các biện pháp còn lại trong lộ trình, trong đó sẽ ưu tiên các lĩnh vực kết nối, thu hẹp khoảng cách phát triển, phát triển kinh tế đồng đều, ứng phó với các thách thức an ninh phi truyền thống như an ninh, an toàn hàng hải, biến đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, dịch bệnh và thiên tai.

Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, năm nay đã để lại dấu ấn đậm nét về một ASEAN đoàn kết, thống nhất trước khó khăn, thách thức; một ASEAN chủ động và trách nhiệm trong việc bảo đảm hòa bình, an ninh và ổn định khu vực và một ASEAN với quyết tâm và ý chí sẵn sàng bước vào giai đoạn mới - Cộng đồng ASEAN.

Đề cập đến những định hướng đối với ASEAN sau năm 2015, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Việt Nam đã tích cực phấn đấu và đã đạt tỷ lệ trên 89% trong triển khai các cam kết hợp tác kinh tế cũng như trên hai trụ cột chính trị - an ninh và văn hóa - xã hội. Việt Nam cũng cam kết sẽ nỗ lực hơn nữa trong năm 2015 cùng các nước ASEAN hoàn thành tốt lộ trình tiến tới Cộng đồng như mục tiêu đã đề ra. Bên cạnh những cam kết đối với việc hình thành Cộng đồng ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị ASEAN cần phát huy trách nhiệm hơn nữa đối với những thách thức đang nổi lên đối với khu vực và toàn cầu.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đặc biệt nhấn mạnh tới những nguy cơ bất ổn, xung đột cục bộ ở một số khu vực tiếp tục gia tăng, cùng với những thách thức an ninh phi truyền thống đang ảnh hưởng không nhỏ, gây quan ngại đối với hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu vực, như diễn biến phức tạp ở Biển Đông, biển Hoa Đông cũng như tình hình bán đảo Triểu Tiên; khủng bố, bạo lực ở Trung Đông; dịch bệnh Ebola.

Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN đã tiếp tục bày tỏ quan ngại sâu sắc, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông cũng như nhấn mạnh tới việc tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982, giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả các quy định trong Tuyên bố ứng xử ở Biển Đông, đặc biệt là điều 5 của Tuyên bố này. Đi cùng với việc thực hiện kiềm chế và không làm phức tạp thêm, mở rộng hay làm gia tăng căng thẳng, đẩy mạnh thương lượng thực chất ASEAN - Trung Quốc để sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng khẳng định, cùng với cộng đồng quốc tế, Việt Nam lên án mạnh mẽ khủng bố dưới mọi hình thức. Việt Nam ủng hộ Nghị quyết số 2170 của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc và mọi nỗ lực của cộng đồng quốc tế nhằm đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố và bạo lực cực đoan trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc. Việt Nam hoan nghênh Tuyên bố của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày 26/9 vừa qua và ủng hộ việc Hội nghị Cấp cao Đông Á lần này ra Tuyên bố chung lên án các tổ chức khủng bố gia tăng bạo lực hết sức tàn ác ở Iraq và Syria.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng đề nghị, ASEAN cần ưu tiên các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn dịch bệnh, tăng cường phối hợp với nhau, tranh thủ sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới và những nước phát triển, nhất là trong các lĩnh vực hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, trang bị y tế và thuốc phòng chống. Thủ tướng cũng khẳng định, việc Việt Nam ủng hộ các Nghị quyết vừa qua của Liên Hợp Quốc và tán thành việc Hội nghị cấp cao Đông Á lần này ra Tuyên bố chung về ứng phó khu vực với dịch bệnh Ebola.

Kết thúc Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 25, các nhà lãnh đạo đã thông qua Tuyên bố Nay Pyi Taw về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2015 với các các thành tố chính của tầm nhìn làm cơ sở xây dựng định hướng phát triển Cộng đồng ASEAN trong giai đoạn 2016-2025, Tuyên bố ASEAN về Tăng cường năng lực Ban Thư ký ASEAN và nâng cao hiệu quả phối hợp các cơ quan ASEAN, Tuyên bố ASEAN về Biến đổi khí hậu.

Cũng trong sáng nay (12/11), các nhà Lãnh đạo cũng chứng kiến việc công bố thành lập Viện Kinh tế xanh ASEAN, nhằm tăng cường chia sẻ kinh nghiệm, hợp tác về phát triển và môi trường.

Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.