Các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý và sử dụng hơn 1,8 triệu hecta đất, cần thực hiện được 3 sứ mệnh, trong đó phải là một động lực mới của nền kinh tế và là công cụ quan trọng của Đảng và Nhà nước. Đây là yêu cầu của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tại Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.
Hiện nay, cả nước có 256 công ty nông, lâm nghiệp, trong đó đã có 160 công ty đã hoàn thành việc sắp xếp và chuyển sang hoạt động theo mô hình công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn 1 thành viên hoàn toàn vốn Nhà nước và công ty trách nhiệm 2 thành viên. Trước đây, các nông, lâm trường quốc doanh quản lý khoảng 9 triệu ha đất. Kể từ khi chuyển sang hoạt động theo mô hình doanh nghiệp từ năm 2012, các công ty nông, lâm nghiệp chỉ còn quản lý, sử dụng hơn 2,2 triệu ha và hiện chỉ còn 1,8 triệu ha. 5 năm vừa qua, sau khi, được cổ phần hóa và đổi mới hoạt động, vốn chủ sở hữu ở các công ty này tăng lên, nhưng tổng doanh thu lại giảm, bình quân chưa đạt 70 tỷ mỗi công ty. Nhiều công ty còn làm ăn thua lỗ. Dự kiến, đến hết năm sau, việc sắp xếp và đổi mới 1/10 số công ty nông, lâm nghiệp còn lại sẽ được hoàn thành, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị nhiều vấn đề nẩy sinh từ thực tiễn cần được tháo gỡ ngay.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu 13 tỉnh, thành ngay trong năm tới phải đo đạc và nắm chắc từng mảnh đất, ai là chủ sử dụng thực tế. Đồng thời phải hoàn thành sớm việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các mảnh đất nông lâm trường. Bởi Thủ tướng biết có một số trường hợp cố tình làm chậm, làm trái, còn tình trạng lợi ích nhóm, gây thất thoát lãng phí lớn nguồn lực, tài nguyên đất đai, xâm phạm lợi ích của doanh nghiệp, tổ chức và người dân. Thủ tướng nhấn mạnh với 1,8 triệu ha đất, 256 công ty nông, lâm nghiệp đang sử dụng và quản lý tới 10% đất nông nghiệp, hay tương đương một nửa diện tích đất trồng lúa của cả nước. Mà phần lớn đều là ở những khu vực đắc địa, nhiều lợi thế. Do đó, Thủ tướng yêu cầu các công ty này phải kinh doanh có hiệu quả để có đóng góp cho quốc kế dân sinh.
Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các tỉnh thành và lãnh đạo các công ty nông, lâm nghiệp phải phải đánh thức, khơi dậy, phát huy hiệu quả những tiềm năng thế mạnh, nguồn lực của 1,8 triệu ha đất mà mình đang quản lý và sử dụng, nhằm thực hiện được nhiệm vụ chính trị, cũng như 3 sứ mệnh: Là động lực mới của nền kinh tế; là một bộ phận quan trọng của quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp và là phương tiện công cụ quan trọng để đưa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Trong đó có Đề án tổng thể phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi đặc biệt khó khăn mà Quốc hội vừa thông qua. Muốn thế, phải quản lý nguồn lực này theo 3 nguyên tắc. Đó là đất đai và tài nguyên rừng phải được giao cho những chủ thể trực tiếp để quản lý sử dụng hiệu quả. Nghiêm cấm tình trạng phát canh thu tô, hưởng lợi trung gian. Đồng thời phải quan tâm đặc biệt đến tạo việc làm, đảm bảo sinh kế cho người dân địa phương, nhất là đồng bào thiểu số, đi cùng với thu hút mạnh đầu tư, thúc đẩy sớm hình thành các vùng sản xuất nông lâm, nghiệp hàng hóa tập trung quy mô lớn. Thủ tướng khẳng định quan điểm, Nhà nước không bao cấp cho các công ty nông lâm nghiệp và không để đất đai của Nhà nước làm lợi cho một số ít cá nhân còn nông dân không có đất để canh tác phải đi làm thuê, làm mướn.
Từ những kiến nghị và kết luận của Thủ tướng tại Hội nghị này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chủ trì cùng Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp hoàn thiện báo cáo, tờ trình, dự thảo Nghị quyết trình Bộ Chính trị về tiếp tục sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!