Nhất là khi sau những đợt mưa trước, nhiều nơi đất đã no nước, nên nếu mưa tiếp theo, nguy cơ này sẽ rất cao. Trong khi đó, bà con ở miền núi, đặc biệt là đồng bào dân tộc ít người có tập tục làm nhà ven sông suối.
Tại xã Cát Thịnh, huyện vùng cao Văn Chấn, Yên Bái, 4 ngày trước, mặc dù trời không mưa gió nhưng lũ vẫn xuất hiện trên dòng suối Vực Tuần này khiến cả thôn Đồng Hẻo hết sức bất ngờ. Nước xoáy lở sâu vào bờ tới 5-7 mét. May mắn do lũ vào ban ngày nên 4 hộ ven suối kịp sơ tán đồ đạc, vật nuôi và không có thiệt hại về người.
Do lũ xuất hiện tại thôn Đồng Hẻo, xã Cát Thịnh, Văn Chấn, Yên Bái vào ban ngày nên không gây thiệt hại về người và tài sản.
Cách đó không xa, quãng suối Ngòi Phà qua khu Ngã ba bị nắn dòng để kè đất làm chợ. Thay đổi dòng chảy, con suối cũng gây sạt lở nghiêm trọng khiến 3 hộ mất ăn mất ngủ. Nằm phía dưới đoạn suối bị nắn dòng, dãy chuồng lợn nhà bà Thanh đã bị sạt một góc móng. Vì sợ sạt lở, đàn lợn nái cũng không được yên khi thường xuyên bị lùa đi tránh lũ.
Trong khi đó, bờ suối sau nhà anh Nguyễn Văn Quang bị sạt nặng nhưng may mắn còn bụi tre giữ lại vạt đất sau bếp. Vì đề nghị Ban quản lý dự án kè suối phía trên kè dài thêm giúp dân chưa được nên anh đành tự khắc phục một cách thủ công.
Huyện Văn Chấn đã thường xuyên vận động các hộ dân phòng tránh hiểm họa sạt lở hoặc di cư khỏi những nơi xung yếu. Mặc dù chính quyền đã vận động nhưng trên thực tế, người dân lại không thể di cư bởi còn có những khó khăn riêng.
Ngay tại khu vực ven suối Vực Tuần, mặc cho sạt lở, vẫn còn 2 hộ nấn ná ở lại. Lý do không phải vì không sợ mất người, mất nhà mà vì họ chưa biết sơ tán đi đâu vì không có tiền mua đất khác trong khi địa phương cũng lực bất tòng tâm. Còn ở khu đã và sẽ sạt lở ở suối Ngòi Phà, người dân cũng chưa có ý định di cư vì đất của ông bà canh tác từ lâu.
Không có quỹ đất để di dời dân, chính quyền huyện Văn Chấn hiện chỉ biết dự kiến đề xuất tỉnh cho lập thêm dự án kè tiếp những đoạn suối đã và sẽ sạt lở nhà dân, đồng thời, tiếp tục khuyến cáo người dân phòng tránh sạt lở.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!