Hà Nội không ít lần công khai một loạt dự án chậm tiến độ hoặc chậm triển khai quá quy định để kiến nghị thu hồi nhưng mọi việc vẫn án binh bất động. Trong đó có dự án 131 Thái Hà được cấp phép từ năm 2005 nhưng đến nay vẫn trong tình trạng bỏ hoang.
Dự án Skyview, một khu đất vàng tại khu đô thị mới Cầu Giấy được cấp phép từ năm 2008, nhưng đến nay, công trình vẫn chỉ là hàng rào tôn bao quanh với phần móng dở dang. Riêng tại Hà Nội, đợt rà soát mới đây tại 573 dự án đã phát hiện 17 dự án chậm tiến độ hơn 2 năm, 30 dự án chậm triển khai quá 12 tháng nhưng chưa có dự án nào bị thu hồi.
Ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng: "Quá trình giao đất cho các dự án đầu tư ở Việt Nam là quá trình giao đất cho nhà đầu tư đã được chỉ định. Đây là câu chuyện riêng của UBND cấp tỉnh với chủ đầu tư. Đây là một mối quan hệ tay đôi vì vậy không dễ gì dẩy nhau ra giữa chừng. Tôi cho rằng, đây là câu chuyện thực tế mà chúng ta phải nhìn thẳng vào sự thật bởi đây là thể chế mà chúng ta phải thay đổi"
Hiếm có vấn đề nào được Đảng, Nhà nước quan tâm ban hành nhiều chính sách như Đề án sắp xếp, đổi mới nông lâm trường quốc doanh. Mục tiêu đề ra là: Đổi mới cơ chế quản lý nông lâm trường; Nâng cao hiệu quả sử dụng đất; Góp phần phát triền kinh tế xã hội tại địa phương. Nhưng sau hơn 10 năm thực hiện, cả 3 tiêu chí đều không đạt được. Nguyên nhân do khi triển khai, cả quá trình sắp xếp đổi mới này được khoán trắng cho chính các nông lâm trường thực hiện và báo cáo. Kết quả chỉ là đổi tên từ các nông, lâm trường quốc doanh thành các công ty nông, lâm nghiệp.
"Tổ chức thực hiện thì tỉnh cũng như Bộ NN&PTNT gần như khoán trắng cho nông lâm trường tự làm. Quá trình phê duyệt các đề án của các công ty cũng như phê duyệt các phương án tổng thể về sắp xếp đổi mới nông lâm trường quốc doanh trước đây và công ty nông lâm nghiệp hiện nay vẫn làm theo hình thức qua loa. Sự đánh giá, thẩm định của các cơ quan quản lý Nhà nước chủ yếu dựa trên các thông tin, số liệu mà chính các công ty đưa ra" - TS Phạm Quang Tú, Giám đốc Dự án Xây dựng năng lực xã hội dân sự và Vận động chính sách, Tổ chức Oxfam cho biết.
Sau hơn 5 năm thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã có gần 20% số xã về đích. Đây là kết quả không thể phủ nhận khi những xã này đã có diện mạo mới, thu nhập bình quân của người dân được nâng cao. Tuy nhiên, nhiều nơi, các tiêu chí đạt được không bền vững, kéo theo tổng số nợ đọng xây dựng cơ bản lên tới hơn 10.200 tỷ đồng. Nguyên nhân do tư duy phải đạt được mục tiêu bằng mọi cách, do bệnh thành tích mà không xem chủ trương xây dựng nông thôn mới là một phương tiện cứu cánh để phấn đấu vươn lên.
Ông Đỗ Mạnh Hùng, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cho biết: "Mục tiêu cao nhất của xây dựng nông thôn mới là phải làm sao phát triển được sản xuất, tăng thêm thu nhập cho người dân, lấy đó làm nền tảng để thực hiện nội dung các yêu cầu khác. Nhưng ở một số địa phương lại lấy việc xây dựng nhà văn hóa, xây dựng các công trình phúc lợi, các công trình hạ tầng để làm mục tiêu. Vì thế bằng mọi giá, huy động nhiều nguồn tiền, kể cả đi vay cũng phải làm cho bằng được. Có những huyện ở ĐBSCL nợ tới gần 400 tỷ".
Theo khảo sát, đánh giá của Ngân hàng Thế giới, việc xây dựng hệ thống pháp luật, kèm theo đó là các chủ trương, chính sách của Việt Nam thuộc nhóm đầu trên thế giới. Nhưng việc triển khai thực thi lại thuộc nhóm yếu kém nhất. Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này nhưng nguyên nhân cơ bản là nhận thức về chủ trương và ý thức chấp hành pháp luật của tất cả các thực thể trong xã hội, từ tổ chức, doanh nghiệp đến công dân còn yếu kém.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online.