Nhiều đại biểu đã nói về vấn đề lãng phí nguồn tài nguyên này, đặc biệt trong quá trình cổ phần hóa các doanh nghiệp Nhà nước và cũng ngay trong tuần này thì một số tờ báo đã có nhiều bài viết để chứng minh cho thực trạng trên.
Tờ Người lao động hồi đầu tuần cho biết, công nhân Tổng công ty thép Việt Nam kiến nghị Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo tổng công ty này dừng ngay việc thoái vốn tại công ty Cổ phần Lưới thép Bình Tây vì không đưa 3 khu đất trị giá hàng nghìn tỷ đồng vào giá trị cổ phiếu khi cổ phần hóa.
Hiện nay, khi cổ phần hóa các giá trị đất thì đất được xác định đất thuê của nhà nước và không tính vào giá trị của doanh nghiệp. Thế nhưng vấn đề ở đây là sau khi cổ phần hóa xong thì giá trị địa tô của mảnh đất đó tăng lên sẽ thuộc về doanh nghiệp, không thuộc về nhà nước. Và các đại biểu Quốc hội nêu rõ, sau khi cổ phần hóa, kiểm toán nhiều doanh nghiệp đã cho thấy giá trị của cổ phần tăng lên gấp nhiều lần mà chính là nhờ đất đai mà họ nghiễm nhiên được thuê.
Thời báo Ngân hàng cảnh báo cần thận trọng với lỗ hổng định giá, đồng thời chỉ ra vô số những sai sót trong quá trình này đối với doanh nghiệp Nhà nước. Đó là hơn 21 nghìn m2 của Bệnh viện Giao thông Vận tải ở trung tâm Hà Nội chỉ với giá 140 tỷ đồng; 1500 m2 đất của kem Tràng Tiền được định giá 3,2 tỷ đồng, hoặc 1400 m2 đất của Hãng phim truyện Việt Nam không được tính vào giá trị doanh nghiệp khi Cổ phần hóa.
Trong thời gian tới, nhiều doanh nghiệp Nhà nước lớn sẽ tiếp tục được cổ phần hóa dự kiến sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư bởi điểm chung của các doanh nghiệp này là có hệ thống cơ sở kinh doanh rộng, nhiều tài sản tốt, hay nói một cách đơn giản hơn là sở hữu những lô đất vàng. Thế nhưng, không chỉ dừng ở đó, tại một số địa phương, những mảnh đất công cũng đang bị sử dụng lãng phí theo những hình thức khác.
Báo Lao động cho biết rất nhiều quỹ đất công tại thành phố Hồ Chí Minh cho các doanh nghiệp thuê bị sử dụng lãng phí, nhiều nơi bỏ hoang, không sử dụng đúng mục đích, hoặc bị bán rẻ gây thất thoát. Có những trường hợp giao hàng ngàn hecta, nhưng khi kiểm lại, chỉ còn vài trăm hecta.
Nhiều câu hỏi đã được đặt ra như tại sao để xảy ra việc giao các doanh nghiệp quản lý các khu đất, được sở hữu và bán, chuyển đổi đất đai, được quản lý với giá rất rẻ từ đó dẫn tới thất thoát nguồn lực lớn từ cơ chế bán chỉ định những khu đất vàng, hoặc cơ chế đổi đất lấy hạ tầng, ai sẽ chịu trách nhiệm? Làm thế nào để ngăn chặn tình trạng này?
Báo Hải quan bày tỏ sự ủng hộ đối với giải pháp của Bộ Tài chính về việc thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất công sang cho phép triển khai các dự án bất động sản qua hình thức bán chỉ định, hóa giá, cổ phần hóa… tại 60 dự án bất động sản. Đồng thời, cần làm tốt công tác định giá, thông tin rõ ràng tránh tình trạng chỉ có một vài cơ quan, một vài cá nhân tại các sở, ban ngành liên quan họp kín với nhau để quyết định giá đất.