Là người giữ vai trò quan trọng trong việc định hướng dòng phim hay với các đề tài phù hợp thị hiếu của khán giả nhưng những người biên tập phim lại rất ít khi được nhắc đến.
Để hiểu rõ hơn về công việc của những người làm biên tập phim, phóng viên VTV đã có cuộc trò chuyện với nhà văn Thu Huệ - Phó Trưởng ban Thư ký biên tập, Phó Chủ tịch hội đồng thẩm định phim truyền hình, Đài THVN.
‘ Nhà văn Thu Huệ
Biên tập kịch bản phim là một khâu rất quan trọng nhưng ít người biết đến? Chị có thể chia sẻ thêm về công việc này?
Nhà văn Thu Huệ: Sau sự thành công của một bộ phim, nhiều người sẽ nhắc đến đạo diễn, quay phim, kịch bản và dàn diễn viên nhưng ít ai nhắc và biết đến những người phía sau âm thầm làm công việc biên tập phim.
Ngày nay, phim nhiều, khán giả sành xem và lựa chọn rất kỹ, vì thế công việc của người biên tập phim đầu tiên phải nắm được thị hiếu của khán giả của mình như thích dòng phim gì, xem ngắn hay dài... Từ đó, mình sẽ đưa ra định hướng cho các nhà sản xuất. Sau đó, mình tiếp tục làm công tác duyệt, cắt gọt, chỉnh sửa sao cho tốt nhất có thể.
Việc biên tập phim quan trọng như thế nào và quyết định ra sao về độ hay dở của một bộ phim thưa chị?
Nhà văn Thu Huệ: Rất quan trọng, bởi nó quyết định cả tư tưởng của bộ phim tới khán giả vì người biên tập thường phải nắm rõ lượng khán giả của mình đang có nhu cầu xem loại hình phim gì để định hướng và đặt hàng sản xuất những bộ phim theo đúng thị hiếu.
Chỉ có người biên tập mới biết được, đoạn nào thì cần phải cắt đi để phù hợp cho việc phát sóng, vì đôi khi các nhà làm phim thường kéo dài thời lượng, nhiều đoạn chưa cô đọng hoặc không phù hợp với thuần phong mỹ tục. Chính vì vậy, người biên tập phim sẽ phải theo sát và nắm rõ quá trình sản xuất tác phẩm để hiểu và chỉnh sửa.
‘ Phim Giọt nước rơi
Để làm nên một kịch bản phim hay, đúng với thị hiếu người xem, chị có thể cho biết người biên tập phim cần đảm bảo yếu tố gì?
Nhà văn Thu Huệ: Cần nhiều lắm. Vì bạn biết đấy, người biên tập phim là người cuối cùng để làm cho bộ phim hay nhất có thể, từ công việc cắt gọt, hiệu đính, chỉnh sửa, đảo vị trí các đoạn sao cho phù hợp.... Nhưng nếu bạn không có đủ kỹ năng và trải nghiệm thực tế, đặc biệt là tâm huyết thì không thể làm được công việc biên tập phim tốt.
Xây dựng kịch bản và biên tập đều cần phải có thời gian thực tế, hiểu đời sống, hiểu những gì mà phim muốn nói, trong khi đó hiện nay, nhiều tác giả bỏ qua phần việc này, đây có phải là yếu tố khiến chất lượng phim đi xuống không thưa chị?
Nhà văn Thu Huệ: Đúng là bây giờ nhiều người làm phim theo kiểu “mì ăn liền”, họ chỉ viết bằng kỹ năng mà không hề có vốn sống có trải nghiệm, vì thế phim không có chất lượng cao. Sau đó đến nhiều người biên tập cũng không có sự hiểu biết kỹ lưỡng, làm việc không thận trọng và không nắm bắt được những cái thực tế đang diễn ra giữa đời thường. Điều này đương nhiên làm cho chất lượng phim không tốt.
Vậy ngoài vốn sống, trải nghiệm, thực tế thì có cần đào tạo bài bản công việc biên tập phim truyền hình hay không?
Nhà văn Thu Huệ: Bất kể một công việc gì cũng cần có đào tạo bài bản và tôi được biết năm 2013, đại học Sân khấu điện ảnh đã chính thức mở khoa Biên tập phim, đây là điều đáng mừng. Hơn thế nữa, vừa học tập, trải nghiệm cộng với sự tinh tế của người làm nghề thì mới có thể biên tập được một bộ phim hay.
Tôi được biết, dòng phim ngắn chính thức quay trở lại với khán giả, chị vừa là thành viên hội đồng thẩm định đồng thời trực tiếp thực hiện công việc biên tập và duyệt hàng loạt bộ phim ngắn, chị đánh giá thế nào về các bộ phim này?Biên tập phim ngắn và phim dài tập có gì khác nhau?
Nhà văn Thu Huệ: Tôi rất vui sau một thời gian dài với thành công của hàng loạt bộ phim lên sóng rất được khán giả yêu thích, bẵng đi một thời gian, lãnh đạo Đài THVN lại quyết định quay trở lại với dòng phim này. Những người làm công tác biên tập như chúng tôi đã tìm tòi và định hướng, nắm bắt được thị hiếu của khán giả và có mở một cuộc thi viết kịch bản. Chúng tôi đã nhận được 120 kịch bản, sau khi xem xét và thẩm định, 15 trong số đó đã được lựa chọn để đặt hàng các nhà sản xuất thực hiện.
Làm biên tập những bộ phim ngắn vô cùng khó, nó đòi hỏi chỉ có gần 100 phút nhưng vừa phải hay, cô đọng lại phải đầy đủ hàm ý mà đạo diễn gửi gắm, mình không thể cắt gọt bừa bãi.
Sau khi thẩm định những tập phim ngắn tôi thấy rằng, nó thực sự đạt chất lượng, chưa bao giờ tôi lại cảm thấy xúc động khi xem những bộ phim đến thế. Chúng tôi sẽ lần lượt chiếu các bộ phim này tới khán giả truyền hình.
Cảm ơn chị!