PV Bạch Hoàn khi dẫn hiện trường tại bãi khai thác vàng Khe Đương (Ảnh: VTV News)
Sau khi Bản tin Tài chính kinh doanh liên tiếp phát sóng các phóng về tình trạng ồ ạt khai thác vàng trái phép ở Khe Đương, thuộc huyện Hoà Vang, TP Đà Nẵng, rất nhiều khán giả đã phản hồi về Trung tâm tin tức VTV24, thắc mắc về quá trình phóng viên đã thâm nhập bãi vàng như thế nào để ghi nhận được những hình ảnh chi tiết và câu chuyện chân thực như vậy? Để giải đáp sự tò mò của khán giả, Bản tin Tài chính kinh doanh tối 9/9 đã mời đến trường quay phóng viên Bạch Hoàn - đại diện nhóm phóng viên điều tra đã thực hiện loạt phóng sự khai thác vàng lậu ở Khe Đương, để tìm hiểu về quá trình tác nghiệp.
Xin chào chị Bạch Hoàn. Thưa chị, thông thường các phóng sự điều tra, đặc biệt ở những khu vực có nhiều vấn đề phức tạp như các khu vực khai thác vàng lậu, hay sử dụng các hình ảnh quay lén. Nhưng xem hết 4 phóng sự của chị, chúng tôi lại thấy hầu hết đều là những hình ảnh rất ngay ngắn, những câu trả lời phỏng vấn từ phía phu vàng rất chân thực? Vì sao chị có thể thực hiện được điều này?
PV Bạch Hoàn: Đó là nghiệp vụ của mỗi phóng viên thôi. Trước khi thâm nhập Khe Đương, tôi mất rất nhiều thời gian để tìm hiểu. Thậm chí, lãnh đạo Trung tâm tin tức VTV24 còn có cả một cuộc họp để bàn về cách thâm nhập làm sao để có được những hình ảnh chân thực nhất, nhưng vẫn đảm bảo sự an toàn cho phóng viên.
Nhiều phu vàng chia sẻ với tôi, vì tôi hiểu họ. Tôi biết sau khi đưa lên truyền hình, trong số họ có người sẽ trách tôi. Nhưng dẫu sao đây vẫn là những việc làm phi pháp. Nhiệm vụ của một nhà báo vẫn phải là đưa sự thật ra ánh sáng.
Có khán giả đã gửi thư về chương trình thắc mắc rằng, sao khi dẫn hiện trường chị lại nói nhanh quá mức như vậy? Chị không sợ khán giả chê mình thiếu chuyên nghiệp hay sao?
PV Bạch Hoàn: Chúng tôi chỉ có thể vào trong hầm lúc phu vàng nghỉ ăn trưa. Tôi cũng chỉ dám dẫn hiện trường một lần duy nhất. Nói nhanh quá vì có lẽ cảm giác sợ lỡ mà có phu vàng hay đầu nậu vào hầm, phát hiện ra thì không lường được hậu quả như thế nào. Chưa kể các hầm ở đây cũng chẳng có bất cứ thứ gì đảm bảo an toàn. Có lẽ sự sợ hãi khiến tôi nói quá nhanh như vậy.
Trong các phóng sự, tôi thấy chị còn vào cả khu vực những người đào vàng đã khoan mìn, chờ kích nổ. Chị không sợ hay sao?
PV Bạch Hoàn (phải) chia sẻ quá trình tác nghiệp tại trường quay Bản tin kinh doanh tối 9/9 (Ảnh: VTV News)
PV Bạch Hoàn: Thật sự là tôi quá sợ. Chưa bao giờ tôi thấy sợ hãi đến như vậy. Đến giờ khi ngồi đây, nghĩ lại, tôi vẫn còn thấy khó thở.
Khi đi vào hầm, tôi hỏi phu vàng thì họ cho biết trưa mới đánh mìn. Có 20 quả mìn đang được khoan ở phía trong cùng của hầm. Nhưng khi chúng tôi đi đến gần cuối, đoạn hầm này vừa bị sập và rất khó để có thể vào được. Vì vậy, chúng tôi đành quay ra.
Tuy nhiên, quyết tâm của chúng tôi không thể dừng lại ở đó và lại một lần nữa chúng tôi lại chui vào trong hầm. Vừa bò qua, tôi vừa run. Ở khu vực này kết cấu hầm yếu vì đất có xen các mạch nước. Đồng nghiệp của tôi liên tục nhắc phải chống tay thật nhẹ nhàng kẻo sập hầm.
Chưa kịp thở phào vì đã bò qua được đoạn hầm ấy, thì một cảm giác kinh hoàng ập đến. Tôi gần như run lên, người nổi da gà. Bên trong chỉ có bóng tối đặc quánh. Không còn bất cứ một phu vàng nào ở đây nữa. Mìn đã khoan xong, giờ này phu vàng ra ngoài hết để kích điện nổ mìn. Chẳng ai biết chúng tôi đang đứng ở trong đó. Hầm thì sâu hơn 200m.
Trong khoảnh khắc ấy, khoảnh khắc chúng tôi đứng ở nơi xung quanh mình là 20 quả mìn đang chuẩn bị nổ, tôi nghẹt thở. Tôi sợ phát khóc. Sự lo lắng, cảm giác có lỗi với đồng nghiệp của mình quay cuồng lấy tôi. Lỡ trong một khoảnh khắc nào đó, mọi thứ đổ ập xuống, thì đồng nghiệp của tôi sẽ ra sao? Tôi nằm vĩnh viễn lại đó thì con tôi, gia đình tôi sẽ như thế nào…
Tôi chỉ có thể hối đồng nghiệp của mình làm nhanh, thật nhanh nhất có thể. Tôi cũng tự dùng điện thoại để ghi hình. Ra khỏi cái hầm ấy, tôi mới thấy mình thở được. Có thể đó cũng là lý do hình ảnh bên trong hầm, đoạn có cài mìn, chúng tôi không có được nhiều.
Vậy làm sao chị lại dám làm những điều như vậy?
PV Bạch Hoàn: Đi tìm sự thật là nhiệm vụ của nhà báo. Tôi biết và muốn chứng minh một điều, sự khai thác trái phép ở Khe Đương không phải chỉ là tự phát vài người dân địa phương, mà đứng sau là các đầu nậu, có tổ chức, có quy mô. Nếu như tôi sợ hãi, chị sợ hãi, tất cả mọi người cùng sợ hãi thì ai là người ghi lại những hình ảnh đó. Ai sẽ nói lên lên sự thật về những phu vàng hàng ngày đối mặt với hiểm nguy, thậm chí là cái chết?
Vậy theo chị tại sao các phu vàng lại ồ ạt lên đó? Tại sao họ lại liều lĩnh như thế? Rõ ràng mạng sống của con người mới là thứ quý giá nhất?
PV Bạch Hoàn: Họ chấp nhận đánh đổi tất cả vì một giấc mơ vàng. Nhưng vàng chẳng thấy đâu mà họ vẫn lầm lũi sống cuộc đời nơi rừng thiêng nước độc. Một cuộc sống gần như hoang dã. Cuộc sống luẩn quẩn trong bóng tối của những căn hầm.
Những điều chị hỏi cũng là những thứ chúng tôi vẫn đang tiếp tục đi tìm câu trả lời. Trong quá trình ở Đà Nẵng, tôi đã gặp rất nhiều phu vàng. Họ cho biết sở dĩ có thời điểm cả ngàn người kéo nhau lên, chỉ vì một tin đồn có người trúng hàng chục ký vàng. Và lên Khe Đương chỉ có một con đường. Ai đi qua thì cũng phải nộp cho một đầu nậu 200.000 đồng.
Những điều chị nói khiến tôi tưởng tượng đến câu chuyện những người nông dân ngày xưa muốn được làm ruộng thì phải nộp tiền cho địa chủ?
PV Bạch Hoàn: Theo tôi câu chuyện khai thác vàng tại Khe Đương có phần nào như vậy. Những người may mắn kiếm được vàng cũng phải chia phần cho các đầu nậu. Nhưng vàng chưa thấy đâu, 10 người lên đã có 8 người về với túi trống rỗng.
Tôi vừa nghe thông tin, khi các phóng sự của chúng tôi phát lên, có người nào đó ở các cơ quan chức năng thuộc huyện Hoà Vang đã có thái độ doạ nạt với những người mà họ nghi ngờ là dẫn báo chí vào hầm vàng. Với một thái độ như thế, làm sao Khe Đương lại không bị tan hoang như ngày nay? Chúng tôi sẽ tiếp tục tìm đến lãnh đạo TP Đà Nẵng để hỏi rõ hơn về vấn đề này.
Mời quý vị theo dõi nội dung chi tiết trong VIDEO dưới đây: