Cách đây 7 tháng, 84% đại biểu Quốc hội đã bỏ phiếu thông qua Bộ luật Hình sự 2015. Tuy nhiên, chỉ 2 ngày trước khi bộ luật có hiệu lực thi hành, 85,63% đại biểu Quốc hội khóa XIII đã bỏ phiếu lùi thời hạn thi hành Bộ luật Hình sự này. Lý do được Bộ Tư pháp đưa ra là bộ luật mới có quá nhiều điểm sai sót như một số quy định thuộc phần những quy địn chung có mâu thuẫn với nhau; một số quy định bỏ lọt hoặc trùng định lượng; một số trường hợp có hai cấu thành buộc tội với cùng một tội danh; việc sắp xếp vị trí các khung hình phạt trong một số điều luật không có sự nối tiếp về mức độ nghiêm khắc trong xử phạt; một số điều khoản viện dẫn các điều luật khác không chính xác.
Theo khẳng định của Đại diện Ủy ban Tư pháp của Quốc hội và Bộ Tư pháp, Bộ luật Hình sự có sai sót tại một số điều luật, chủ yếu về mặt kỹ thuật và không sai về quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước. Trước những sai sót này, ngày 29/6, Chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã ký nghị quyết về việc lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự 2015. Như vậy, Quốc hội đã kịp thời xử lý những sai sót này bằng một nghị quyết của Quốc hội.
Trả lời câu hỏi về những sai sót có trong Bộ luật Hình sự 2015, ông Nguyễn Công Hồng – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội cho biết: “Khi có thông tin về sai sót trong bộ luật hình sự, Ủy ban Tư pháp đã kịp thời, chủ động với sự chỉ đạo chặt chẽ của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, phối hợp với các cơ quan hữu quan, Tòa án tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Tư pháp, Bộ Công an rà soát lại toàn bộ bộ luật. Kết quả rà soát cho thấy có những sai sót trong bộ luật cần được chỉnh sửa ngay để đảm áp dụng đúng đắn và thống nhất bộ luật".
"Để xảy ra những sai sót như vậy là hết sức đáng tiếc. Cá nhân tôi với tư cách là đại biểu quốc hội đã ấn nút thông qua bộ luật cảm thấy có lỗi và có trách nhiệm đối với cử tri, nhân dân. Qua sóng truyền hình, tôi cũng xin được công khai xin lỗi cử tri và nhân dân cả nước" - ông Nguyễn Công Hồng khẳng định - "Với tinh thần cầu thị, không trốn tránh trách nhiệm, Ủy ban Tư pháp đã chủ động đề nghị với Ủy ban Thường vụ Quốc hội để xin Quốc hội khóa XIII cho lùi thời điểm có hiệu lực của bộ luật, có thời gian chỉnh sửa sai sót".
"Nói về sai sót của Bộ luật này, chúng ta cũng cần khách quan nhìn nhận Bộ luật Hình sự là một bộ luật lớn, có nhiều điểm mới, thể chế hóa chủ trương quan điểm của Đảng và Nhà nước về chính sách hình sự, cải cách tư pháp, tôn trọng và đảm bảo thực thi quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp năm 2013. Tuy nhiên, đáng tiếc là có những sai sót chủ yếu về mặt kỹ thuật không được phát hiện đầy đủ trong quá trình rà soát, lấy ý kiến nhân dân cũng như thảo luận. Theo tôi, bất luận là gì, đã có sai sót thì chúng ta phải sửa chữa”.
Theo ông Nguyễn Công Hồng, thông qua sự cố này, các cơ quan có trách nhiệm đã rút ra nhiều bài học: “Theo tôi, bài học kinh nghiệm lớn nhất là đối với những dự án lớn, phức tạp như dự án luật hình sự cần phải bố trí nguồn lực hợp lý, cả về thời gian và con người. Ngoài ra, cũng cần thẳng thắn thừa nhận rằng đối với bộ luật quan trọng như vậy, việc lấy ý kiến nhân dân là cần thiết, phải có thời gian nhiều hơn để mọi tầng lớp nhân dân quan tâm".
Ngoài Bộ luật hình sự, ba Bộ luật và Luật liên quan là: Bộ luật Tố tụng Hình sự, Luật Tổ chức Cơ quan điều tra hình sự và Luật thi hành Tạm giữ - Tạm giam đến thời điểm hiện tại dù không phát hiện sai sót nhưng do có viện dẫn một số điều trong Bộ luật Hình sự nên cũng phải lùi hiệu lực thi hành để đảm bảo sự đồng bộ và thống nhất trong thi hành.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!