Việt Nam có đại diện thương mại ở 167 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đây có thể coi là lực lượng khá hùng hậu, giữ vai trò là cầu nối thương mại giữa Việt Nam và thế giới. Năm 2015, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt hơn 300 tỷ USD, trong đó xuất khẩu chiếm ½ kim ngạch này. Có được kết quả này, vai trò của các cơ quan đại diện thương mại (cụ thể là tham tán thương mại) ở nước ngoài là không nhỏ.
Với thị trường ngày càng sôi động, dù các doanh nghiệp đã chủ động tìm đối tác cho mình hoặc chính các doanh nghiệp nước ngoài đến Việt Nam để tìm đối tác, song quá trình này nhiều khi cũng không tránh khỏi rủi ro. Thực tế cho thấy, khi muốn lấn sân sang thị trường nước ngoài, các công ty rất cần đến sự hỗ trợ thông tin từ những đại diện thương mại của Việt Nam. Tuy nhiên, trên thực tiễn, hoạt động này đang không hiệu quả.
Lý giải nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, ông Đặng Hoàng Hải - Vụ trưởng Vụ thị trường châu Âu cho rằng bài toán về mối quan hệ giữa các đại diện thương mại và doanh nghiệp cần được tháo gỡ từ cả hai phía: "Các cơ quan thương mại ở nước ngoài đã rất cố gắng. Nhiều thông tin họ có được rất hữu ích cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, không phải tất cả các doanh nghiệp đều biết về thông tin này".
"Mới đây, Bộ Công thương đã tổ chức Hội nghị tham tán thương mại toàn thế giới với mục đích cơ bản giúp các doanh nghiệp hiểu về vai trò, nhiệm vụ của các đại diện thương mại, đồng thời đưa ra giải pháp giúp sự kết hợp giữa doanh nghiệp và tham tán thương mại đạt hiệu quả. Đây là lần thứ 3 Bộ Công thương tổ chức hội nghị này", ông Đặng Hoàng Hải cho biết.
Ông Đặng Hoàng Hải - Vụ trưởng Vụ thị trường châu Âu
Theo ông Đặng Hoàng Hải, Bộ Công thương có đưa ra những chỉ số cụ thể để đánh giá chất lượng công việc của các đại diện thương mại, chẳng hạn như giao chỉ tiêu xuất khẩu cho từng thị trường hàng năm, đóng góp của tham tán sẽ thể hiện qua chỉ tiêu này. Bên cạnh đó, Bộ còn đánh giá qua hiệu quả kết nối giữa doanh nghiệp trong nước và ngoài nước.
Ngoài ra, tại Hội nghị tham tán thương mại cũng đặt ra vấn đề xử lý trong trường hợp các tham tán thương mại không hoàn thành trách nhiệm, nhiệm vụ của mình. "Chúng tôi cũng thảo luận với doanh nghiệp để việc kết hợp với các đại diện thương mại tốt hơn, làm sao để có thông tin hai chiều, tạo cơ sở cho hai bên làm việc hiệu quả", ông Hoàng Hải nói thêm.
Trong bối cảnh Việt Nam đang hội nhập sâu rộng, vai trò của cầu nối của các cơ quan đại diện thương mại càng trở nên quan trọng. Do đó, bài toán về tăng cường mối quan hệ giữa các doanh nghiệp và đại diện thương mại vì vậy cũng cần được giải quyết cấp thiết.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.