Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được chính phủ phê duyệt từ cuối năm 2021 với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo nhanh, thu hẹp dần khoảng cách về mức sống giữa các vùng, tăng thu nhập cho khoảng 4 triệu hộ đồng bào dân tộc thiểu số.
Tuy nhiên việc triển khai chương trình hỗ trợ tại một số địa phương vẫn còn những bất cập. Cụ thể, Đường dây nóng của Chuyển động 24h đã tiếp nhận được thông tin về những bất thường về dự án hỗ trợ trâu cho hộ nghèo tại xã Liên Minh, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.
Anh Triệu Văn Công là người dân tại xã Liên Minh, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên. Gia đình anh được hỗ trợ trâu gia từ chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Từ khi mang về, con trâu đã xuất hiện những đốm trắng trên mũi, căn bệnh này ngày càng lan rộng kèm theo triệu chứng chảy nhiều gỉ mắt
Khi anh Công nhận trâu về, chỉ có một chấm bé ở mũi, giờ đã lan ra mồm. Dù anh đã mua cả thuốc để tiêm nhưng không khỏi. Anh Công cũng cho biết, khi nhận, con trâu nặng 2 tạ 1, người ta nói giá trị là 25 triệu nhưng thực tế không được đến 10 triệu.
Cũng nằm trong danh sách hộ nghèo được nhà nước tặng trâu nuôi lấy thịt, con trâu nhà anh Triệu Văn Thành, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyễn cũng bị đau mắt như nhiều con trâu được hỗ trợ trong xã. Căn bệnh này nhanh chóng lây sang các con trâu khỏe mạnh trong đàn. Anh Thành cũng cho rằng, con trâu bé hơn so với định giá hơn 20 mươi triệu mà xã đưa ra.
Khảo sát ngẫu nhiên 4 con trâu trong tổng số 33 hộ nghèo của xã Liên Minh được nhận trâu từ chương trình hỗ trợ của chính phủ thì con nào cũng bị đau mắt và một số căn bệnh khác. Ngoài ra, vấn đề mà tất cả các hộ dân đều thắc mắc là giá trị kê khai của mỗi con trâu trên giấy tờ lên tới gần 25 triệu đồng mỗi con, nhưng trâu họ nhận được theo định giá của các thương lái thì chưa đến 10 triệu đồng. Không những thế, muốn được nhận trâu thì mỗi hộ nghèo phải đóng thêm 2 triệu 450 nghìn đồng tiền đối ứng
Anh Triệu Phúc Đạt, sống tại xã Liên Minh, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên cho biết, cân nặng của con trâu anh được nhận tại điểm phát trâu Đồng Hỷ là 190kg, nhưng trong giấy tờ ghi là 220kg. Khi anh hỏi thì nhận được câu trả lời là hụt bao nhiêu thì hụt nhưng cũng không trả lại tiền. Anh Đạt cũng cho biết, tiền đối ứng phải đóng không biết để làm gì, chỉ biết là lấy con trâu thì phải đóng 10% tiền đối ứng
Trong tờ phiếu cấp hàng của anh Đạt có ghi rõ số tiền 23 triệu 696 nghìn đồng được ngân sách nhà nước hỗ trợ 100%. Người dân chỉ phải trả thêm tiền nếu con trâu vượt quá trọng lượng 220kg, số tiền đối ứng là 95 nghìn đồng 1kg. Khoản tiền 2 triệu 450 nghìn đồng mà tất cả các hộ nhận trâu phải nộp không thể hiện trong tờ phiếu này, cũng không có bất cứ ai nhận được biên lai, phiếu thu cho khoản tiền này
Ông Hoàng Văn Thượng, Chủ tịch UBND Xã Liên Minh, Huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên giải thích: " Số tiền đối ứng 10% để quay vòng, nhằm duy trì và nhân rộng ra, sử dụng cho cái dự án đó, cho người được hưởng để quay vòng. Tôi thì cũng chưa thấy phản ảnh gì, sau đợt này thì chúng tôi sẽ tiếp thu và chỉ đạo, còn trong thời gian bảo hành thì chúng tôi sẽ liên hệ với đơn vị cung cấp để đổi, đảm bảo cho người dân nhận được đúng với giá trị con trâu".
Dù nhiều lần đặt câu hỏi việc quay vòng và sử dụng số tiền 10% thu từ mỗi con trâu vào mục đích gì, tuy nhiên chủ tịch xã chưa đưa ra được câu trả lời thỏa đáng. Xã Liên Minh có hơn 1000 hộ dân thì có tới 11% là hộ nghèo và cận nghèo. Đây là lần đầu tiên, chương trình cấp phát trâu bò , hỗ trợ sinh kế của chính phủ được thực hiện tại xã.
Theo thông mới nhận được, ngay trong sáng 9/3, cán bộ thú y xã Liên Minh đã đến tiêm phòng bệnh cho tất cả những con trâu được cấp phát, đồng thời giao cho mỗi hộ dân 5 lọ thuốc và hướng dẫn người dân nhỏ vào mắt trâu mỗi buổi sáng. UBND xã cũng thông báo đến các hộ dân đã đóng khoản tiền đối ứng 2 triệu 450 nghìn đồng để nhận trâu, sáng thứ 2 đến nhà văn hóa xã để nhận lại số tiền này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!