Hơn 14.000 tỷ đồng là số tiền chậm, nợ BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp đến thời điểm này. Khoảng gần 2,8 triệu lao động đang bị ảnh hưởng quyền lợi, trong đó có hàng trăm nghìn người có nguy cơ trở thành nạn nhân của tình trạng chậm, trốn đóng BHXH, không được hưởng các chế độ, kể cả lương hưu.
Tại Đồng Nai, một doanh nghiệp vẫn trích thu nhập của người lao động cho khoản đóng BHXH trong 18 tháng nhưng không hề nộp cho cơ quan bảo hiểm. Quyền lợi của nhiều lao động và gia đình họ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi ốm đau, thai sản và lâu dài hơn là hưu trí sẽ không được giải quyết.
2 vợ chồng anh Phụng cho biết họ đã làm việc cho Công ty TNHH KNA Apparel Sourcing Việt Nam từ tháng 8/2019, mỗi tháng đều đặn công ty vẫn trừ tiền bảo hiểm xã hội.
Đến tháng 6/2022, anh bị bệnh phải nằm viện nhưng lại không nhận được tiền ốm đau, anh Phụng đã hỏi BHXH thì được biết công ty đang nợ BHXH nên chế độ ốm đau của anh chưa được giải quyết. Điều anh lo lắng nhất là vợ anh còn 1 tháng nữa là đến ngày sinh.
Cách đây 3 năm, 2 mẹ con chị Thanh cũng vào làm việc ở Công ty TNHH KNA Apparel Sourcing Việt Nam. Chị Thanh rất mừng vì trong quá trình làm việc 2 mẹ con chị được nộp bảo hiểm xã hội nên sẽ tích lũy được một ít tiền để lo cho tương lai sau này. Tuy nhiên, chị mới xin nghỉ việc để chuyển sang công ty khác thì mới phát hiện công ty này đã không nộp BHXH cho mẹ con chị hơn 18 tháng nay.
Không chỉ có vợ chồng anh Phụng, mẹ con chị Thanh mà gần 55 lao động khác cũng cùng chung cảnh ngộ là Công ty TNHH KNA Apparel Sourcing Việt Nam không đóng BHXH. Đã vậy, mới đây công ty này đã đổi tên thành Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Austgrow Việt Nam. Do đó, mọi khiếu nại của công nhân về tình trạng công ty chưa nộp bảo hiểm xã hội cho họ vẫn chưa được giải quyết.
Phóng viên đã liên hệ để gặp Tổng Giám đốc là Bà Bùi Thị Ngân thì bảo vệ từ chối không cho vào còn liên hệ bằng điện thoại nhưng Bà Ngân đã không nghe máy.
Sau đó, phóng viên đã gọi cho một người tên Kỳ, mà theo các công nhân cho biết trước đây là Trưởng Phòng nhân sự của Công ty TNHH KNA Apparel Sourcing Việt Nam, hiện nay cũng là Trưởng phòng nhân sự của Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Austgrow Việt Nam nhưng nhận được câu trả lời: "Em vốn dĩ không phải là Trưởng phòng nhân sự của công ty KNA, hiện tại Tổng Giám đốc Austgrow không phải là chị Ngân".
Nhà xưởng của Công ty nói trên đã được đổi tên thành một công ty mới. Tuy nhiên, quyền lợi của người lao động sẽ được giải quyết như thế nào. Đại diện công đoàn tỉnh Đồng Nai cho biết đã tìm hiểu kỹ vụ việc và sẵn sàng đại diện cho người lao động khởi kiện ra tòa công ty trốn tránh trách nhiệm với người lao động.
Không để người đóng bảo hiểm xã hội mất quyền lợi
Để bảo vệ quyền lợi của người lao động, trong tháng 1 vừa qua các tỉnh thành đang đưa ra biện pháp là công khai đơn vị, doanh nghiệp nợ BHXH kéo dài...
Cùng những biện pháp cứng rắn, mới đây, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã phạt gần 600 triệu đồng với 3 doanh nghiệp chậm, nợ đóng BHXH kéo dài gần 8 tỷ đồng của người lao động. Một số địa phương đã chuyển hồ sơ của doanh nghiệp sang cơ quan công an. Còn tại An Giang đã triển khai phối hợp 3 cơ quan Bảo hiểm xã hội cùng Tòa án Nhân dân tỉnh, cục Thi hành án dân sự để xử lý nợ Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người lao động khi các doanh nghiệp giải thể, phá sản trên địa bàn.
Tại cuộc họp trực tuyến mới đây với 63 tỉnh thành, lãnh đạo cơ quan bảo hiểm xã hội Việt Nam yêu cầu các địa phương tăng cường kiểm tra, thanh tra chuyên ngành đối với các doanh nghiệp chưa đăng ký đóng, đóng BHXH, BHYT, BHTN không đầy đủ; doanh nghiệp chậm đóng từ 3 tháng trở lên, yêu cầu các đơn vị liên quan kiên quyết xử phạt đối với các hành vi vi phạm; kịp thời lập hồ sơ đề nghị khởi tố theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự năm 2015 đối với những doanh nghiệp cố tình trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN.
Một nghịch lý ở đây là người lao động ở vị trí chủ nợ, còn doanh nghiệp là người nợ tiền BHXH, thế nhưng nhiều năm qua, chủ nợ luôn ở thế yếu khi đòi nợ, thậm chí mất trắng hưu trí, bảo hiểm y tế khi về già do chưa có chế tài xử lý nghiêm hành vi trốn, nợ BHXH.
Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đề nghị Chính phủ giao Bộ LĐ-TB-XH chủ trì, phối hợp với Bảo hiểm xã hội Việt Nam, công đoàn có giải pháp cụ thể xử lý con số hơn 200.000 người lao đang chưa được hưởng các chế độ an sinh do bị ảnh hưởng bởi tình trạng chậm, trốn đóng bảo hiểm xã hội, để báo cáo Bộ Chính trị và trình Quốc hội phương án giải quyết đảm bảo quyền lợi của NLĐ.
Kiểm tra thông tin đóng bảo hiểm xã hội
Để kiểm tra quyền lợi bảo hiểm xã hội của mình, mức đóng, thời gian đóng và cả phần đóng của chủ sử dụng lao động, bạn có thể kiểm tra dễ dàng trên ứng dụng VssID - Bảo hiểm xã hội số của cơ quan Bảo hiểm xã hội Việt Nam.
Đây là kênh cập nhật dữ liệu của người tham gia bảo hiểm xã hội , bảo hiểm y tế... người lao động chỉ cần đăng nhập với số sổ bảo hiểm xã hội trên ứng dụng này sẽ hiển thị thông tin quá trình đóng BHXH ở đơn vị đóng gần nhất, thông tin đóng BHXH trước đó không tra cứu được.
Trên ứng dụng này, bạn có thể phát hiện được khoản tiền đóng BHXH hàng tháng của bạn và đơn vị, doanh nghiệp bạn làm việc. Nếu phát hiện chậm đóng có thể phản ánh tới cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi của chính mình.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!