Chống khai thác IUU, gỡ "thẻ vàng" của EC vì lợi ích quốc gia

Tại điểm cầu Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND tỉnh Đặng Văn Minh chủ trì cùng với tham gia của Sở NN&PTNT; Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng; Công an tỉnh Quảng Ngãi; Lãnh đạo các Sở/ Ngành liên quan và các địa phương ven biển để nắm bắt thông tin từ Chính phủ về việc chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định (IUU). Riêng tại Quảng Ngãi, hiện có 4.543 tàu cá, trong đó hơn 3.200 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên; gần 90% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã cấp Giấy phép khai thác thủy sản; 98,6% tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình; tỉnh cũng đã xử phạt số tiền hơn 927 triệu đồng với tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài.

Quang cảnh Hội nghị trực tuyến với 28 tỉnh, thành phố ven biển về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định (IUU)

Theo Bộ NN&PTNT, tình hình chống khai thác IUU sau 5 năm bị cảnh báo "thẻ vàng" đã có những chuyển biến tích cực. Đã ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa dữ liệu tàu cá trên Hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia để quản lý đội tàu. Công tác quản lý đội tàu từng bước đi vào nề nếp, giảm dần số lượng tàu cá để giảm cường lực khai thác và nghề khai thác ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản; hệ sinh thái biển. Đã có 95,27% tàu cá có chiều dài 15m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, 96,5% số lượng tàu cá được đánh dấu. Tổng số hạn ngạch Giấy phép khai thác thủy sản đã công bố là hơn 98,4 nghìn giấy phép. Tổng số tàu đã giảm 5,1% so với năm 2019, trong đó tàu cá từ 15m trở lên giảm 4%.

Công tác theo dõi, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cảng cá; công tác chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác đã tổ chức triển khai thực hiện theo quy định. Từ năm 2020 đến nay, cả nước đã xử phạt gần 4.700 vụ tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài với số tiền xử phạt trên 98 tỷ đồng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế chậm khắc phục đã được Đoàn Thanh tra của EC khuyến nghị. Đó là cần tăng mức xử phạt, bổ sung hình thức xử phạt tịch thu sản phẩm khai thác và xem xét truy tố một số hành vi vi phạm nghiêm trọng hoặc tái phạm.

Tình trạng tàu cá mất kết nối, vượt ranh giới trên biển vẫn diễn ra phổ biến, kiểm soát tàu cá ra, vào cảng còn chưa chặt chẽ. Chưa kiểm soát được nguồn gốc sản phẩm thủy sản khai thác nhập khẩu từ nước ngoài vào Việt Nam bằng tàu container để xuất khẩu sang thị trường khác ngoài Châu Âu dẫn tới rủi ro vi phạm IUU…

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính ghi nhận sự cố gắng, nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương đã tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo "thẻ vàng" thời gian qua. Đồng thời, yêu cầu rà soát tổng thể về các biện pháp kỹ thuật, công nghệ để chống IUU, điều chỉnh các quy định phù hợp với tình hình; rà soát lại lực lượng lao động khai thác thủy hải sản, phân loại đối tượng, tạo sinh kế, chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân, giảm lực lượng khai thác hải sản. Nghiên cứu, cơ cấu lại các khoản vay của ngư dân để xử lý; tiếp tục thực hiện các biện pháp xử lý hành chính đối với các hành vi IUU, nếu vi phạm pháp luật hình sự phải cương quyết xử lý.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Bộ NN&PTNT tổng hợp các ý kiến tại hội nghị, xây dựng Chương trình, kế hoạch hành động 180 ngày để khắc phục các tồn tại, hạn chế, chuẩn bị làm việc với Đoàn Thanh tra của EC lần thứ 4, dự kiến diễn ra vào tháng 4 năm 2023, quyết tâm gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của EC. Trong đó, phải nêu rõ, cụ thể trách nhiệm của chính quyền và người dân; phải lượng hóa để các cơ quan, người dân dễ hiểu, dễ làm, dễ giám sát, dễ kiểm tra và dễ đánh giá.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Chống khai thác IUU, gỡ "thẻ vàng" của EC vì lợi ích quốc gia, hình ảnh của đất nước, là thực hiện trách nhiệm bảo vệ môi trường biển, hệ sinh thái biển. Vì thế, cả hệ thống chính trị phải tiếp tục vào cuộc quyết liệt, tuyên truyền, vận động để nâng cao nhận thức cho ngư dân về chống khai thác IUU.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!