Ngày 5/5, Mặt Trăng sẽ đi vào vùng bóng tối ngoài của Trái Đất, tạo ra nguyệt thực nửa tối, khiến Mặt Trăng trông mờ hơn nhưng không biến mất
Vào đêm 5/5, người dân nhiều nơi trên thế giới có thể được chứng kiến hiện tượng "nguyệt thực nửa tối".
Khác với nguyệt thực thông thường, khi xảy ra hiện tượng "nguyệt thực nửa tối", chiếc bóng của chính Trái Đất sẽ không khiến cư dân sống ở mặt đang tối của nó thấy Mặt Trăng chuyển đỏ như nguyệt thực toàn phần, mà chuyển thành một màu hơi xám, giống như bị phủ tấm voan đen mỏng hay còn được gọi là Mặt Trăng “che mạng đen”.
Nguyệt thực nửa tối xảy ra khi Mặt Trăng đi vào vùng bên ngoài sáng hơn của bóng Trái Đất, gọi là vùng nửa tối (penumbra). Đây là khu vực mà Trái Đất trông như che khuất một phần đĩa Mặt Trời, không phải toàn bộ. Khi ở trong vùng nửa tối, Mặt Trăng nhận được ít ánh sáng hơn từ Mặt Trời. Với những người quan sát từ Trái Đất, Mặt Trăng trông tối đi nhưng không biến mất hoàn toàn.
Nếu Mặt Trăng lọt vào bóng tối hoàn toàn của Trái Đất (Umbra), sẽ tạo ra nguyệt thực toàn phần (trăng máu), lọt vào khu vực nửa tối (Penumbra) sẽ tạo ra nguyệt thực nửa tối. Bạn sẽ thấy nguyệt thực bán phần khi Mặt Trăng nằm giữa hai vùng trên - Ảnh đồ họa từ NASA
Theo tính toán của trang Date and Time, do phủ bóng lên hầu hết diện tích những châu lục đông dân nhất thế giới nên ước tính có tới gần 84% dân số toàn cầu sẽ thấy nguyệt thực nửa tối, bao gồm Việt Nam.
Theo định vị tại Việt Nam, nguyệt thực nửa tối sẽ bắt đầu lúc 22 giờ 14 phút đêm 5/5, đạt cực đại lúc 0 giờ 22 phút rạng sáng 6/5 và kết thúc lúc 2 giờ 31 phút.
Như vậy toàn bộ lãnh thổ Việt Nam nằm trong khu vực quan sát nguyệt thực trọn vẹn, do thời điểm bắt đầu và kết thúc đều là ban đêm. Người dân Việt Nam sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng hiện tượng thiên văn thú vị này trong khoảng hơn 4 tiếng. Có 57% người Trái Đất cùng nhận được may mắn này.
Trao đổi với báo chí, ông Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam cho biết, để quan sát nguyệt thực nửa tối rõ nhất tuỳ thuộc rất lớn vào điều kiện thời tiết. Bạn sẽ dễ dàng xác định được Mặt Trăng nếu trời ít mây, ít mù, không mưa.
Tại những khu vực quá ô nhiễm hoặc có một lớp mây mỏng che phủ, ngay cả khi nhìn thấy Mặt Trăng bạn sẽ khó nhận ra sự khác biệt rõ rệt. Ngoài ra, hãy chọn những nơi vị trí quan sát có góc nhìn rộng, vùng bầu trời lớn, ít ô nhiễm, ít ánh đèn nhân tạo chiếu thẳng vào mắt.
Theo ông Sơn, khác với nhật thực, nguyệt thực hoàn toàn vô hại cho mắt nên bạn có thể quan sát bằng mắt thường. Tất nhiên, một chiếc kính thiên văn hoặc ống nhòm nhỏ sẽ hỗ trợ tốt hơn cho việc quan sát của bạn. Và cuối cùng, đừng quên quan sát trước tình hình thời tiết cũng như bảo đảm an toàn cho chính bạn nếu quan sát bên ngoài vào lúc nửa đêm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!