Nằm trong hệ thống thiết chế văn hóa cơ sở, nhà văn hóa khu dân cư đóng vai trò quan trọng trong xây dựng đời sống văn hóa của người dân. Chính quyền nhiều địa phương đã huy động được sức dân trong xây dựng cơ sở vật chất cho nhà văn hóa và sân thể thao với phương châm "Nhà nước và nhân dân cùng làm".
Nhà văn hóa thôn này được xây dựng với quy mô 1000m², diện tích xây dựng là 185m² với đầy đủ các công trình phụ trợ. Toàn bộ nguồn kinh phí đều huy động từ nhân dân.
Ông Đỗ Xuân Thịnh, Chủ tịch UBND xã Mông Sơn, Yên Bình, Yên Bái cho biết: "Tổng trị giá kinh phí nhà văn hóa của thôn Trung Sơn là hơn 600 triệu đồng, trong đó tính trị giá đất của nhân dân ủng hộ hiến đất là khoảng 180 triệu, còn lại hơn 400 triệu hoàn toàn do nhân dân đóng góp. Huyện hỗ trợ 20 tấn xi măng từ nguồn xã hội hóa của huyện".
Việc huy động hoàn toàn nguồn lực từ nhân dân để xây dựng nhà văn hóa đã giúp các địa phương chủ động trong việc phân bổ nguồn lực thực hiện các tiêu chí nông thôn mới.
Sau những giờ lao động từ đồng ruộng, làng nghề, nhà văn hóa thôn Hoành Đồn tại Hải Hậu, Nam Định trở thành nơi gắn kết tình làng nghĩa xóm.
Ông Nguyễn Văn Luyến, xã Hải Đường, Hải Hậu, Nam Định chia sẻ: "Rất là vui, mong chờ những giờ như thế này để có thể tái tạo sức lao động. Người lớn thì chơi thể thao, trẻ em thì đọc sách."
Em Nguyễn Minh Hằng, xã Hải Đường, Hải Hậu, Nam Định cho biết: "Hơn 1000 CLB văn nghệ hoạt động tích cực trong không gian các nhà văn hóa tại Nam Định vừa giúp nâng cao đời sống tinh thần cho người dân, vừa trao truyền các giá trị văn hóa truyền thống".
Ông Nguyễn Mạnh Tiến, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Rạng Đông, Nghĩa Hưng, Nam Định nhấn mạnh: "Giữ văn hóa thôn quê qua những hoạt động như thế".
Huy động nguồn lực từ nhân dân là quan trọng, nhưng cũng cần thêm nhiều chính sách khuyến khích nguồn lực xã hội hóa trong xây dựng thiết chế văn hóa cơ sở.
GS.TS. Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa nghệ thuật quốc gia Việt Nam, nói: "Trong bài học kinh nghiệm của các quỹ nước ngoài, khi đầu tư cho văn hóa, tiền đầu tư đó sẽ không bị tính thuế hoặc ở các nước sẽ có luật tài trợ và hiến tặng. Thế thì chúng ta cũng có những chính sách khuyến khích cởi mở cho họ nhưng tất nhiên cũng phải có kiểm soát và định hướng".
Mỗi thôn, xóm là một minh chứng sống động, trực quan của bản sắc văn hóa nông thôn. Bản sắc văn hóa ấy được gìn giữ nhờ những thiết chế văn hóa được sử dụng đúng công năng, mục đích.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!