Đại hội đã kiểm điểm, tự phê bình về những sai lầm chủ quan, nóng vội trong cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội; chỉ trích về tư tưởng bảo thủ, trì trệ, thể hiện ở việc "duy trì quá lâu cơ chế quản lý hành chính, bao cấp'', nên cơ sở đó đã điều chỉnh một bước đường lối chung và đường lối kinh tế trong thời kỳ quá độ tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng tại Đại hội xác định nước ta ở chặng đường đầu của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và chỉ rõ nội dung công nghiệp hóa xã hội chủ nghĩa. Trước mắt phải coi nông nghiệp là mặt trận hàng đầu, phải ra sức phát triển hàng tiêu dùng... Đại hội đã đề ra một số chủ trương về điều chỉnh cơ cấu kinh tế, cơ cấu đầu tư, để phát triển kinh tế - xã hội, tiếp tục đẩy mạnh công cuộc cải tạo xã hội chủ nghĩa ở miền Nam, thể hiện cụ thể trong kế hoạch 5 năm 1981 - 1985, nhằm cơ bản ổn định tình hình kinh tế - xã hội, ổn định đời sống nhân dân.
Đại hội xác định nhiệm vụ cơ bản của công tác tư tưởng là: Vũ trang cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta những kiến thức cơ bản về chủ nghĩa xã hội khoa học, xây dựng ý thức kiên cường, quyết tâm sắt đá và trình độ hiểu biết cần thiết để làm tròn cả hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc. Về các nhiệm vụ cụ thể, trước hết là: làm quán triệt đường lối các mạng xã hội chủ nghĩa, nâng cao lập trường giai cấp công nhân trong cuộc đấu tranh giữa hai con đường.
Báo cáo chính trị trình bày tại Đại hội cũng chỉ rõ công tác tư tưởng cần khắc phục các yếu kém, phải hướng mạnh vào việc giáo dục, bồi dưỡng phẩm chất cách mạng cho cán bộ, đảng viên, chống chủ nghĩa cá nhân, chống chủ nghĩa cơ hội dưới mọi hình thức, kiên quyết khắc phục những biểu hiện sa sút về phẩm chất chính trị, tự do vô kỷ luật về mặt tổ chức, thoái hóa về lối sống, mất dân chủ, quan liêu hóa về tác phong, bảo thủ trong cách nhìn nhận sự vật của một bộ phận cán bộ, đảng viên… Đặc biệt coi trọng việc tổ chức học tập một cách có hệ thống tư tưởng, đạo đức, tác phong của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong toàn Đảng.
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ V họp từ ngày 27 - 31/3/1982 tại Thủ đô Hà Nội (Ảnh: Báo Nhân dân)
Để cải tiến công tác tư tưởng phải sâu sát thực tế, nhạy cảm với cuộc sống, nghiên cứu, tổng kết, phổ biến những điển hình tiên tiến, cổ vũ, vun xới cho những nhân tích cực sớm được nhân lên. Toàn Đảng phải làm công tác tư tưởng. Mọi đảng viên đều phải làm công tác tư tưởng. Phối hợp tất cả các cơ quan, các ban, ngành đoàn thể, sử dụng tất cả các công cụ thông tin, văn hoá, văn học, nghệ thuật, giáo dục... để làm công tác tư tưởng; gắn chặt công tác tuyên truyền giáo dục với công tác tổ chức và tổng kết thực tiễn để làm công tác tư tưởng...
Phát biểu bế mạc Đại hội, Tổng Bí thư Lê Duẩn khẳng định, Đại hội lần thứ V của Đảng là kết quả của một quá trình làm việc nghiêm túc, tập hợp ý kiến của toàn Đảng để đề ra nhiệm vụ, phương hướng… nhằm giải quyết những vấn đề gay gắt nóng bỏng đang đặt ra của cách mạng Việt Nam. Đại hội đánh dấu một bước chuyển biến mới về sự lãnh đạo của Đảng trên con đường đấu tranh "Tất cả vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, vì hạnh phúc của nhân dân".
Tổng Bí thư Lê Duẩn nhấn mạnh: "Tất cả vì Tổ quốc xã hội chủ nghĩa, vì hạnh phúc của nhân dân"! Khẩu hiệu hành động của giai đoạn cách mạng mới nhất định sẽ đoàn kết, động viên toàn thể đồng bào và chiến sĩ cả nước dấy lên phong trào thi đua sôi nổi, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, thực hiện thắng lợi những nghị quyết quan trọng của Đại hội. Trước mắt chúng ta là một chặng đường phấn đấu gay go, phức tạp. Song toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang được tiếp thêm sức sống mới do những nghị quyết lịch sử của Đại hội đem lại. Chúng ta nhất định thực hiện trọn vẹn Di chúc thiêng liêng của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Không trở lực nào ngăn nổi bước tiến của chúng ta".
Ngay sau Đại hội, Ban Tuyên huấn Trung ương và Ban Khoa giáo Trung ương đã mở Hội nghị nhằm tuyên truyền, phổ biến và xây dựng chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội V của Đảng.
Công tác tuyên truyền quán triệt Nghị quyết Đại hội V đã góp phần làm rõ hơn cục diện cách mạng nước ta, nhìn nhận đúng đắn hơn thành tựu và khuyết điểm, động viên toàn Đảng, toàn dân tập trung cao hơn vào mặt trận nông nghiệp, đẩy mạnh sản xuất hàng tiêu dùng, phấn đấu thực hiện toàn diện các chỉ tiêu, biện pháp của kế hoạch kinh tế - xã hội 5 năm 1981 - 1985. Phân tích, khắc phục các biểu hiện tư tưởng bi quan, hoài nghi, dao động về đường lối, thái độ bàng quan, thiếu trách nhiệm, nói nhiều làm ít, chỉ kêu ca mà không gương mẫu hành động góp phần khắc phục khó khăn, đẩy lùi tiêu cực.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!