Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Trịnh Xuân An đặt câu hỏi chất vấn. Ảnh: TTXVN
Xây dựng quy định hạn chế tối đa sai phạm trong ngành y tế
Tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Quốc hội sáng 10/11 về lĩnh vực y tế, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đặt câu hỏi về vai trò chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của Bộ Y tế trước tình trạng hàng loạt cán bộ y tế vướng vòng lao lý khi sai phạm trong đấu thầu và mua sắm thuốc, thiết bị y tế.
Trả lời câu hỏi, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết, về mặt tổ chức, đối với các đơn vị về sự nghiệp công đã có quy định về Giám đốc, các Phó Giám đốc: "Bộ Y tế đã cố gắng tách bạch người quản lý về mặt tài chính riêng. Thế nhưng, cũng có một số địa phương do việc vấn đề về mặt tổ chức quản lý y tế và quản lý nhân sự ở địa bàn, lãnh thổ đó do Ủy ban nhân dân các tỉnh thành phố. Bộ Y tế cũng không chỉ đạo được. Tới đây, chúng tôi sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Nội vụ và các cơ quan để làm sao minh bạch hóa toàn bộ quá trình, xây dựng các quy định để làm sao cố gắng hạn chế tối đa những sai phạm trong thời gian qua".
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trả lời các câu hỏi chất vấn của đại biểu Quốc hội. Ảnh: TTXVN
Tuy nhiên, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cũng chỉ rõ đây là những vụ việc xảy ra rất đáng tiếc về quản lý và các vấn đề liên quan đến cá nhân nhưng chỉ là vài trường hợp và không ảnh hưởng lớn đến ngành. Thời gian qua, ngành y tế đã hết sức nỗ lực cố gắng cùng với toàn Đảng, toàn dân và toàn quân triển khai rất quyết liệt tất cả các biện pháp về phòng chống dịch. Những trường hợp mà có vi phạm, sai phạm phải xử lý mặt pháp luật.
Cơ quan có chuyên môn kinh tế không phát hiện sai phạm thì bác sĩ sao biết đúng sai?
Tranh luận về vấn đề này, Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho biết giải pháp được nêu chưa thỏa đáng.
Thứ nhất, về quy định phân công cấp phó chuyên phụ trách về kinh tế tránh sai phạm nhưng dù phân công cho cấp phó nhưng nếu có sai phạm người đứng đầu vẫn phải chịu trách nhiệm và có những việc không thể không quyết định trong tình huống khẩn cấp. Do vậy người đứng đầu vẫn có thể bị sai phạm trong "vô thức".
Thứ hai, về trách nhiệm của cơ quan quản lý, Đại biểu Hoàng Văn Cường cho biết, theo quy định, cơ quan kiểm toán, thanh tra đều phải duyệt, quyết toán đối với vốn ngân sách, còn hoạt động về vốn của đơn vị tự quyết định phải kiểm tra báo cáo tài chính.
Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Hoàng Văn Cường tham gia tranh luận. Ảnh: TTXVN
"Những cơ quan này có chức năng, có chuyên môn về quản lý kinh tế mà còn không phát hiện sai phạm vậy làm sao những giáo sư, bác sĩ chỉ biết đọc bệnh án sao biết được đúng hay sai mà tránh. Nếu phát hiện ra sai phạm từ trước, ngăn chặn cảnh báo thì làm sao xảy ra những vụ việc như vừa qua?" - đại biểu đoàn Hà Nội nêu vấn đề.
Ông Cường nhấn mạnh, trong vấn đề này có cả trách nhiệm của những người thực hiện chức năng. Những hoạt động sai phạm sau khi đã có thanh tra, kiểm tra, kiểm toán mới phát hiện ra thì những người thực hiện chức năng này cũng phải chịu trách nhiệm. ĐBQH TP Hà Nội đặt câu hỏi, các cơ quan công an, viện kiểm sát khi điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng có bỏ sót tội phạm hay không?
Sẽ thanh tra, kiểm toán rất sâu để ngăn chặn tiêu cực trong mua sắm phòng chống dịch
Về vấn đề trách nhiệm người đứng đầu, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho biết, theo quy định, người đứng đầu các đơn vị phải chịu trách nhiệm toàn diện về tất cả các hoạt động trong đơn vị của mình, kể cả những sai phạm.
Khi để xảy ra tình trạng sai phạm trong đơn vị của mình thì rõ ràng trách nhiệm người đứng đầu trong việc thiết lập những cơ chế, quy định về mặt pháp luật để làm việc. Trong tất cả những văn bản của Đảng, Nhà nước ta đều nêu cao trách nhiệm người đứng trong việc tổ chức triển khai thực hiện. Cho nên khi để đơn vị xảy ra những vụ việc, mặc dù đó có thể trực tiếp hoặc gián tiếp thì người đứng đầu cũng phải chịu trách nhiệm.
Về trách nhiệm của các cơ quan, ngành y tế phân việc quản lý theo địa bàn và lãnh thổ, "song trùng chỉ đạo". Bộ Y tế chỉ chỉ đạo về mặt chuyên môn, về mặt kĩ thuật đối với các cơ sở y tế trên toàn quốc, đảm bảo những việc về mặt chuyên môn phải thực hiện theo đúng tinh thần hướng dẫn chỉ đạo của Bộ Y tế.
Tuy nhiên đối với việc về nhân lực, nhân sự, quản lý, tài chính, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm chỉ đạo kiểm tra, thanh tra, kiểm tra và xử lý các vi phạm ở những đơn vị y tế thuộc các tỉnh thành phố quản lý.
Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực y tế. Ảnh: TTXVN
Mặt khác, Bộ Y tế cũng đã tổ chức những đoàn thanh tra, kiểm tra chuyên ngành những vấn đề bức xúc liên quan đến nhiều tỉnh thành phố. Nhưng Bộ Y tế kiểm tra chỉ mang tính về mặt chuyên môn. Còn những thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về mặt kinh tế, tài chính, về quản lý, mặt đấu thầu, mua sắm… là do các địa phương triển khai thực hiện.
"Chúng tôi cũng đã ý thức được điều này. Trong thời gian qua những vi phạm trong quản lý, đấu thầu, mua sắm…, Bộ Y tế liên tục có những văn bản nhắc nhở đối với các địa phương để các đơn vị thuộc bộ phải thực hiện rất nghiêm theo các quy định về mặt pháp luật, kể cả trong đấu thầu, mua sắm đối với phòng chống dịch" - tư lệnh ngành y tế nói.
Bộ trưởng Long cũng chỉ ra tình trạng dù có cơ chế áp dụng tình trạng khẩn cấp để mua sắm nhưng các địa phương chưa áp dụng triệt để và vẫn còn tình trạng ngại mua sắm để đáp ứng theo yêu cầu về phòng chống dịch. Tới đây sẽ ban hành Nghị định về quản lý trang thiết bị y tế.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, năm 2022 sẽ thanh tra, kiểm toán rất sâu về chuyên đề huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực cho công tác phòng chống dịch
Sau phần trả lời của Bộ trưởng Bộ Y tế, về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh, phòng chống dịch cũng phải hết sức tiết kiệm vì đất nước đang khó khăn. Thủ tướng cũng đã giao cho Thanh tra Chính phủ; Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cho Kiểm toán nhà nước trong năm 2022 sẽ thanh tra, kiểm toán rất sâu về chuyên đề huy động, quản lý và sử dụng các nguồn lực cho công tác phòng chống dịch để ngăn chặn tiêu cực, lợi ích nhóm trong lĩnh vực này.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Y tế với trách nhiệm quản lý nhà nước cũng tăng cường khâu hướng dẫn, giám sát, thanh tra, kiểm tra nội bộ trong ngành để ngăn chặn sai phạm kịp thời, tránh tình trạng đến khi các cơ quan chức năng vào cuộc thì phải xử lý theo quy định của pháp luật.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!