Ông Henry Nikicicz là một bác sĩ gây mê đang làm việc tại bang Texas, Mỹ. Sau hàng chục năm làm việc, ông đột nhiên nhận được thông báo đình chỉ công việc. Rắc rối ở chỗ vị bác sĩ bị bắt gặp đeo khẩu trang tại khu vực có đông người ở hành lang bệnh viện để tự bảo vệ mình khỏi nguy cơ nhiễm COVID-19. Với bệnh viện nơi ông làm, hành vi này là không được phép.
Sau khi câu chuyện được đăng tải trên tờ New York Times, rất nhiều đồng nghiệp của bác sĩ Nikicicz cũng chia sẻ họ đã phải vất vả đấu tranh để được đeo khẩu trang bên ngoài phòng bệnh. Lý do ẩn sau đó chỉ là để giữ hình ảnh của bệnh viện vì nơi này không nên bị nhìn nhận như một nơi mang đầy rẫy rủi ro bệnh tật và vi khuẩn.
Tại Mỹ, hình ảnh khẩu trang đang gắn liền với cảm giác lo sợ về bệnh tật. Thậm chí, Tổng y sĩ Jerome Adams, hiểu nôm na là người phát ngôn về các vấn đề có liên quan đến y tế công cộng trong chính phủ Liên bang Mỹ còn đăng dòng tweet, nhấn mạnh bằng chữ in hoa: "ĐỪNG MUA KHẨU TRANG! Chúng KHÔNG hiệu quả trong việc phòng chống dịch". Nhưng đến ngày 2/4, thái độ này đã thay đổi mà như trang CNBC đánh giá là cú đảo chiều ngoạn mục.
Tình thế đang thay đổi. Hiện 25% số ca nhiễm COVID-19 tại Mỹ là không rõ triệu chứng, không ho, không sốt.
Giám đốc CDC của Trung Quốc George Gao bình luận: "Không đeo khẩu trang là sai lầm lớn của Mỹ và châu Âu. Bởi nó có thể ngăn giọt bắn mang mầm bệnh thoát ra và lây nhiễm sang người khác".
Cần thiết là vậy, tại sao nước Mỹ vẫn do dự tới thời điểm này? Câu trả lời đó là nước Mỹ đang thiếu hụt khẩu trang cho các nhân viên y tế.
Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump, dù không nhắc đến việc phải đeo khẩu trang nhưng cũng đưa ra một gợi ý thay thế.
Trong khi Mỹ vẫn còn khá do dự với chiếc khẩu trang, người dân tại 3 nước châu châu Âu là Áo, Cộng hòa Czech và Slovakia đã bắt đầu được trải nghiệm việc bắt buộc đeo khẩu trang ở nơi công cộng.
Tại Czech, một chiến dịch huy động người dân tự làm khẩu trang vải đã ra đời với thông điệp "Tôi bảo vệ bạn, bạn bảo vệ tôi". Còn ở Áo, các siêu thị thậm chí còn tặng miễn phí khẩu trang cho khách hàng để họ có thể thích ứng với quy định mới.
Với việc Mỹ và châu Âu rục rịch yêu cầu người dân đeo khẩu trang, trang tin CNN giật hàng tít lớn: "Đây là lời minh oan lớn nhất cho chiếc khẩu trang nói riêng và người dân châu Á nói chung". Việc các nước châu Á khuyến khích sử dụng khẩu trang khi dịch bệnh bùng phát đã chịu vô số hoài nghi, thậm chí là bị kỳ thị nhưng giờ, họ đã đúng.
Theo BBC, ở nhiều nước châu Á, đeo khẩu trang được coi là biểu hiện của sự an toàn và quan tâm đến cộng đồng. Nhưng quan trọng hơn, ký ức về đại dịch SARS từng ảnh hưởng nặng nề châu lục này là bài học nhắc nhở họ không thể lơ là chiếc khẩu trang khi đứng giữa cơn bão dịch bệnh.
Thống kê cho thấy, từ thời kỳ đại dịch SARS năm 2003, nếu như rửa tay hơn 10 lần/ngày cho hiệu quả 55% trong việc ngăn lây nhiễm virus thì con số này còn cao hơn khi đeo khẩu trang (68%).
Tuy nhiên, nghiên cứu này cũng nhấn mạnh, việc kết hợp nhiều biện pháp mới có thể đem lại kết quả tối ưu nhất. Hãng tin AFP trích dẫn một chuyên gia y tế nhấn mạnh khẩu trang không phải là yếu tố X kỳ diệu. Thay vào đó, sự kết hợp loạt biện pháp như truy tìm các ca bệnh, tuân thủ khuyến cáo của chính phủ và thực hiện giãn cách xã hội mới thực sự giúp ngăn chặn dịch lây lan.
Thái độ đối với chiếc khẩu trang trước đây có thể là chỉ là vấn đề xoay quanh quan điểm của mỗi cá nhân hay khác biệt trong văn hóa nhưng trong tình cảnh chung là cả thế giới đang phải đối phó với COVID-19. Việc thay đổi một thói quen, chuyển biến một suy nghĩ lại có ý nghĩa rất lớn như cứu sống hàng nghìn mạng sống khác. Khuyến cáo chung trên toàn thế giới vẫn là hãy ở nhà. Nhưng nếu vì lý do bất khả kháng phải ra đường, hãy tự bảo vệ bản thân mình trước hết bằng chiếc khẩu trang.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!