Hạt vừng từ lâu đã là một thành phần quan trọng trong ẩm thực của nhiều nền văn hóa nhờ vào tính linh hoạt và những lợi ích dinh dưỡng mà chúng mang lại. Khi được đưa vào chế độ ăn uống cân bằng, hạt vừng không chỉ góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch. Tuy nhiên, việc tiêu thụ hạt vừng cần có những lưu ý đặc biệt, nhất là đối với những người có vấn đề về sức khỏe.
Lợi ích của hạt vừng đối với sức khỏe
Theo chuyên gia dinh dưỡng Jasmin Dieb, hạt vừng là một nguồn cung cấp chất béo lành mạnh và chất xơ quan trọng. Dieb chia sẻ :"Hạt vừng thuộc nhóm các loại hạt và hạt giống, và chúng đóng vai trò thiết yếu trong một chế độ ăn uống toàn diện và cân bằng."
Hạt vừng chứa nhiều chất béo không bão hòa, bao gồm cả chất béo không bão hòa đơn và đa. Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ, việc tiêu thụ các loại chất béo này có thể giúp giảm mức cholesterol xấu, từ đó cải thiện sức khỏe tim mạch và hỗ trợ chức năng nhận thức.
Ngoài ra, hạt vừng còn cung cấp một loạt các vitamin và khoáng chất quan trọng như vitamin E, canxi và sắt. Những dưỡng chất này giúp hỗ trợ sức khỏe xương, tim mạch và tăng cường hệ miễn dịch. Đặc biệt, vitamin E có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ tế bào khỏi tổn thương.
Liều lượng và cách sử dụng hạt vừng
Mặc dù hạt vừng rất giàu dinh dưỡng, chúng cũng có hàm lượng calo cao. Do đó, Dieb khuyến nghị chỉ nên tiêu thụ tối đa một đến hai muỗng canh hạt vừng mỗi ngày. Điều quan trọng là duy trì một chế độ ăn uống toàn diện và biết cách kết hợp nhiều loại thực phẩm từ thực vật khác nhau vào thói quen ăn uống của bạn.
Bạn có thể thêm hạt vừng vào các món ăn hàng ngày như rắc lên bánh mì nướng, làm granola hoặc trộn vào món salad để tăng hương vị và dinh dưỡng.
Hạt vừng và sức khỏe đường ruột
Chất xơ đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe đường ruột. Hạt vừng, với hàm lượng chất xơ tương đối, giúp làm sạch đường tiêu hóa và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), việc ăn thực phẩm giàu chất xơ như hạt vừng có thể giúp giảm nguy cơ phát triển ung thư ruột kết.
Mặc dù hạt vừng không phải là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào nhất, Dieb khẳng định chúng vẫn là "một lựa chọn tuyệt vời cho sức khỏe đường ruột tổng thể" khi được kết hợp vào chế độ ăn uống cân bằng. Với ba muỗng canh hạt vừng (30 gram), bạn sẽ nhận được khoảng 3,5 gram chất xơ. CDC khuyến nghị lượng chất xơ hàng ngày cho mỗi người nên dao động từ 22 đến 34 gram, tùy theo độ tuổi và giới tính.
Ai không nên ăn hạt vừng?
Mặc dù hạt vừng mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, không phải ai cũng nên tiêu thụ loại hạt này. Hạt vừng được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) liệt kê là một trong những chất gây dị ứng chính. Vào năm 2023, Đạo luật FASTER đã yêu cầu các thực phẩm đóng gói và bổ sung phải dán nhãn hạt vừng như một chất gây dị ứng. Nếu bạn bị dị ứng với hạt vừng, hãy luôn kiểm tra kỹ nhãn bao bì thực phẩm trước khi sử dụng.
Ngoài ra, có một số tin đồn cho rằng những người bị viêm túi thừa không nên ăn các loại hạt và hạt giống. Tuy nhiên, Mayo Clinic cho biết không có đủ bằng chứng khoa học để hỗ trợ tuyên bố này. Những người bị viêm túi thừa vẫn có thể tiêu thụ hạt vừng, nhưng Dieb khuyến cáo nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thêm chúng vào chế độ ăn uống.
Một lưu ý quan trọng khác là hạt vừng chứa hàm lượng oxalat cao, một hợp chất có thể làm trầm trọng thêm tình trạng sỏi thận canxi oxalat. Do đó, Dieb khuyến nghị những người có tiền sử sỏi thận nên hạn chế tiêu thụ hạt vừng để tránh nguy cơ tái phát.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!