Ảnh minh họa.
6 năm sau hoạt động gần giống theo cơ chế tự chủ, trường Đại học Tôn Đức Thắng có gần 1.000 cán bộ với hơn 84 giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ nước ngoài và 22.000 sinh viên. Nhiều ngành không thể đáp ứng đơn đặt hàng của doanh nghiệp vì đã hết sinh viên từ năm thứ 4. Cũng chính vì được thực hiện theo cơ chế tự chủ mà trường đã hướng đến một tôn chỉ quan trọng và lâu dài trong suốt 6 năm qua là giảng dạy kết hợp với nghiên cứu khoa học. Hiện trường được xem là nơi duy nhất thực hiện cơ chế 3 ngạch viên chức mới: giảng viên, giảng viên nghiên cứu và nghiên cứu viên.
Xu hướng tự chủ cũng thể hiện rõ tại các trường dân lập. Cuối tháng 8/2014, trường Đại học Công nghệ TP.HCM đã tự đầu tư xây dựng Viện công nghệ cao tại Khu công nghệ cao thành phố. Với tổng vốn đầu tư 500 tỷ đồng, Viện công nghệ này sẽ hoạt động như một nơi sản xuất thử nghiệm các kết quả nghiên cứu khoa học, đồng thời hợp tác, nghiên cứu chuyển giao công nghệ với các tổ chức.
Tính đến thời điểm này, chỉ có 4 trường đại học trên cả nước thực hiện thí điểm cơ chế tự chủ là Đại học Bách Khoa Hà Nội, Đại học Ngoại thương, Đại học kinh tế quốc dân, Đại học Kinh tế TP.HCM. Với những trường đại học chưa được giao cơ chế tự chủ, nhất là khối trường đại học ngoài công lập được đánh giá cao bởi sự năng động, đột phá trong việc phát triển theo hướng đẩy mạnh khoa học công nghệ.
Rõ ràng, với cách làm của một số trường đại học hiện nay, tự chủ là con đường tất yếu bởi chỉ có như vậy mới tạo được sự đột phá trong nâng chất lượng giáo dục đại học. Tuy nhiên, ngay chính các chuyên gia giáo dục cũng thừa nhận, với cách giao quyền tự chủ như hiện nay, không những ràng buộc các trường bởi các cơ chế, luật định chồng chéo lên nhau, mà đôi khi còn khiến cho việc nâng chất lượng giáo dục đại học ngày một xa vời.