Sáng nay, tại Hội thảo "Quản lý tuân thủ thuế trong nền kinh tế số" do Tổng cục Thuế tổ chức, đơn vị này cho biết: Cả nước hiện nay có gần 1 triệu doanh nghiệp, hơn 3 triệu hộ kinh doanh, 27 triệu cá nhân thuộc diện chịu thuế. Chưa kể với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử thì cũng có thêm hàng trăm nghìn người đang kinh doanh qua các nền tảng số, đây là thách thức không nhỏ.
Nếu chia trung bình, mỗi cán bộ thuế hiện nay đang phải quản lý khoảng hơn 700 người nộp thuế. Với con số này thì chắc chắn cán bộ thuế sẽ không thể làm động tác thủ công. Tại hội thảo sáng nay, các đại biểu đều nhấn mạnh sẽ phải dùng trí tuệ nhân tạo để quản lý rủi ro tuân thủ pháp luật thuế. Tức là dùng dữ liệu để phân loại ra ai có nguy cơ rủi ro cao thì sẽ quản lý chặt hơn.
Cơ chế này sẽ phân loại người nộp thuế theo 3 nhóm: Nhóm có độ rủi ro cao, nhóm rủi ro trung bình và nhóm rủi ro thấp. Phân loại dựa theo dữ liệu lớn từ hóa đơn điện tử, quá trình nộp thuế, nợ thuế, giá trị giao dịch qua ngân hàng của người nộp thuế. Tất cả phân loại đều hoàn toàn bằng trí tuệ nhân tạo AI, để có biện pháp quản lý thuế phù hợp.
Bà Ngô Thị Thùy Linh - Phó Trưởng Ban Quản lý rủi ro, Tổng cục Thuế cho biết: "Đối với các công tác phân loại hồ sơ hoàn thuế. Với những nhóm người nộp thuế rủi ro cao hay tương ứng với nhóm tuân thủ thấp, thì chúng tôi sẽ đưa hồ sơ đó vào diện kiểm trước, còn đối với những người nộp thuế được cơ quan thuế đánh giá thông qua rủi ro thấp, hồ sơ sẽ được phân hoàn trước".
"Thu thập dữ liệu của người nộp thuế, ngoài dữ liệu về kế toán, tài chính thì còn thu thập thêm dữ liệu về giao dịch cũng như dữ liệu về hành vi của người nộp thuế", ông Trần Vũ Trung - Chủ nhiệm cao cấp, Công ty E&Y Việt Nam chi sẻ.
Ngoài ra, các thông tin big data được chia sẻ từ các Bộ ngành theo Chỉ thị 18 của Thủ tướng Chính phủ sẽ giúp ngành Thuế hoàn thiện dữ liệu lớn về người nộp thuế. Từ đó, trí tuệ nhân tạo có thể phân tích các số liệu và chỉ ra những trường hợp rủi ro, để cơ quan thuế tiến hành thanh, kiểm tra.
Trước đây với những người nộp thuế có đủ dữ liệu thì chúng ta có thể phân tích, phân loại rủi ro được. Nhưng với những người cố tình ẩn danh trốn thuế khi kinh doanh thương mại điện tử thì việc kiểm soát của cơ quan thuế còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên giờ đây thì mọi chuyện đã khác.
Trên các hội nhóm mạng xã hội đã có rất nhiều bài đăng thay vì trước đây họ hỏi nhau làm thế nào để "trốn thuế", thì giờ đây họ hỏi nhau cách để đóng thuế. Bởi dữ liệu mà 5 Bộ ngành đã chia sẻ cho ngành Thuế hiện nay thì trước sau gì người kinh doanh qua mạng cũng phải "lộ diện", không còn "ẩn mình" được nữa.
Khi người kinh doanh online "rầm rộ" đi đóng thuế
Người kinh doanh online chủ động đi kê khai nghĩa vụ thế
"Khi mà kinh doanh qua các sàn thương mại điện tử thì tất cả doanh thu đều đổ về tài khoản ngân hàng, vì thế tôi nghĩ là những ai đang kinh doanh online như tôi thì nên tự giác đến cơ quan thuế để chủ động kê khai và nộp nghĩa vụ thuế của mình", chị Lê Thị Hồng Vân - Cá nhân kinh doanh qua thương mại điện tử tại TP. Hà Nội chia sẻ.
Bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội tư vấn Thuế Việt Nam cho biết: "Thuế thu nhập cá nhân có 0,5%, thuế giá trị gia tăng có 1,5% đó là bán hàng điện tử, bán hàng trên mạng. Vậy thì mình tính toán nộp đi 1,5% để mình bán hàng nó thoải mái, thương hiệu của mình, uy tín của mình được đảm bảo, với việc mình trốn thuế 1,5% thì cái vi phạm không chỉ nộp phạt nặng hơn, thậm chí còn truy cứu trách nhiệm hình sự".
Với số lượng người nộp thuế nhiều như hiện nay, rất cần 1 bộ máy có pháp lý đủ tầm, đủ nguồn lực để quản lý rủi ro về thuế. Hiện nay Tổng cục Thuế đã có đề án trình các cấp có thẩm quyền xem xét thành lập Cục quản lý tuân thủ thuế.
Ông Đặng Ngọc Minh - Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính cho biết: "Theo mô hình hiện nay thì Bộ Tài chính đã có Cục quản lý rủi ro của Tổng cục Hải quan, cơ quan thuế cũng đề xuất sẽ có Cục quản lý tuân thủ thuế thuộc ngành Thuế"
Nền kinh tế số rất đa dạng, và biến động không ngừng. Chính vì vậy, để đáp ứng được thực tiễn quản lý thuế thì cần có cơ chế chính sách phù hợp, các cán bộ thuế cũng cần nâng cao nghiệp vụ, đặc biệt là công nghệ thông tin để quản lý thuế ngày càng hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!