Theo điều tra của phóng viên VTV, các tư thương nước ngoài đang đẩy mạnh thu thập, nghiên cứu, lai tạo và làm giàu nguồn gen các cây trồng quý hiếm của Việt Nam, đặc biệt là các giống cây ăn quả, cây lâm nghiệp, cây dược liệu quý.
Những tư thương này sử dụng các danh nghĩa khác nhau như hợp tác khoa học, khách du lịch, thăm thân nhân để thu mua với giá cao. Họ thuê người địa phương vận chuyển qua biên giới theo đường tiểu ngạch, hoặc trực tiếp nhận hàng từ đối tác Việt Nam ở biên giới và tự mình vận chuyển qua biên giới theo đường chính ngạch.
Hầu hết các giống cây quý hiếm được bó lẫn với các giống cây trồng thông thường để tránh sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan chức năng.