Cuộc chiến giữ giá đồng nội tệ
Sáng 23/9, Ngân hàng Nhà nước tổ chức họp báo thông tin kết quả điều hành quý III/2022. Theo Ngân hàng Nhà nước, ngay sau Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất thêm 0,75%, các ngân hàng trung ước nhiều nước đã có động thái tương tự.
Cụ thể, Ngân hàng Trung ương Anh tăng 50 điểm %; Ngân hàng Trung ương Thuỵ Sĩ tăng 75 điểm %… Các nước quanh Việt Nam cũng có động thái tăng lãi suất ngay lập tức: Ngân hàng Trung ương Philippines, Indonesia cùng tăng lãi suất từ 3,75% lên 4,25%… Với Việt Nam, Ngân hàng Nhà nước cũng đã quyết định tăng tăng thêm 1% tất cả lãi suất điều hành, tăng 0,3% đối với trần lãi suất có kỳ hạn dưới 1 tháng và 1% với kỳ hạn 1 tháng - 6 tháng từ ngày hôm nay 23/9.
Thống kê từ Ngân hàng Nhà nước cho biết đến nay, có 257 lượt tăng lãi suất trên toàn cầu (so với cả năm 2021 là 113 lượt tăng). Đáng chú ý sau 5 lần tăng, FED đã đưa lãi suất dao động lên mức 3-3,25%. FED cũng dự báo sẽ tăng lãi suất lên 4,6% trong năm 2023 để kiềm chế lạm phát.
Ngân hàng Nhà nước đánh giá diễn biến lạm phát thế giới và điều hành của FED gây áp lực lớn lên tâm lý nhà đầu tư, dòng vốn rút ra tạo áp lực mất giá lớn đối với đồng tiền của các quốc gia mới nổi, trong đó có Việt Nam.
“Đặt trong bối cảnh lạm phát toàn cầu tăng cao, đồng tiền các nước bị mất giá dẫn đến lạm phát nhập khẩu gia tăng rất lớn. Đây gần như trở thành yếu tố kích hoạt cuộc chiến tiền tệ để giữ đồng nội tệ không bị mất giá của các nước”, ông Phạm Chí Quang – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước) cho biết.
Ông Phạm Chí Quang – Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ (Ngân hàng Nhà nước)
Tính đến sáng ngày 20/9/2022 (so với cuối năm 2021), các đồng tiền mất giá mạnh so với USD: TWD (-13,5 %); THB (-11,95%); JPY (-25,18%); KRW (-17,57%); PHP (-13,65%); MYR (-9,67%); INR (-7,44%); CNY (-10,9%); EUR (-13,49%); GBP (-20,02%).
Cùng lúc ổn định cả lãi suất và tỷ giá là bất khả thi
Nói thêm về quyết định tăng lãi suất của Ngân hàng Nhà nước, ông Phạm Chí Quang cho biết, trong bối cảnh lạm phát toàn cầu tăng cao thì áp lực lạm phát tại Việt Nam là rất lớn bởi nền kinh tế có độ mở cao, kim ngạch xuất nhập khẩu lên đến gần 190% GDP.
"Điều này dẫn đến lạm phát nhập khẩu (từ việc mua hàng hoà) vào nền kinh tế lớn. Nếu đồng Việt Nam mất giá sẽ tác động lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu”, ông Quang cho biết.
Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ nhấn mạnh thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã điều hành cố gắng để VND giữ được giá trị ổn định. Đồng tiền Việt Nam là một trong những đồng tiền mất giá ít nhất so với các nước trong khu vực và trên thế giới (khoảng gần 4%).
Tuy nhiên về mặt nguyên lý, ông Quang nhấn mạnh không thể đồng thời ổn định cả lãi suất và tỷ giá, đây là điều bất khả thi.
Theo Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ đồng thời ổn định cả lãi suất và tỷ giá là điều bất khả thi
Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho rằng, nếu tiếp tục giữ mặt bằng lãi suất ổn định quá lâu trong bối cảnh mặt bằng thế giới biến động mạnh sẽ gây áp lực lên tỷ giá và bất ổn kinh tế vĩ mô.
"Do đó Ngân hàng Nhà nước đã quyết định tăng lãi suất điều hành. Việc điều chỉnh này sẽ hoá giải những cú sốc của kinh tế cũng góp phần vào việc đạt mục tiêu lạm phát dưới 4%”, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Phạm Chí Quang cho biết.
Điều hành tín dụng giống giải phương trình đã có đáp số
Nói về chính sách điều hành trong thời gian tới, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhấn mạnh 5 mục tiêu quan trọng: Kiểm soát lạm phát ổn định kinh tế vĩ mô, đây là mục tiêu ưu tiên số một; Tập trung hỗ trợ doanh nghiệp; Tiếp tục đảm bảo thanh khoản cho nền kinh tế; Đảm bảo an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng; Phối hợp các bộ ngành làm tốt công tác tín dụng chính sách.
Để đạt được 5 mục tiêu nói trên, theo ông Tú trong điều hành chính sách tiền tệ, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành lãi suất phù hợp với diễn biến lạm phát và thị trường trong và ngoài nước. Tiếp tục chỉ đạo tổ chức tín dụng giảm chi phí hoạt động để giảm lãi suất cho vay. Điều hành tăng trưởng tín dụng khoảng 14%, hỗ trợ phục hồi kinh tế nhưng không chủ quan với rủi ro lạm phát.
Trong điều hành tỷ giá, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục chủ động điều hành tỷ giá, phù hợp, phối hợp đồng bộ các công cụ chính sách tiền tệ khác nhằm ổn định thị trường ngoại tệ, góp phần kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô.
Về điều hành tín dụng, trên cơ sở mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2022 khoảng 6-6,5% và lạm phát khoảng 4%, Ngân hàng Nhà nước định hướng tăng trưởng tín dụng năm 2022 khoảng 14%, có điều chỉnh phù hợp với diễn biến, tình hình thực tế. Trong đó kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú
“Một công cụ không đứng riêng rẽ mà phải phối hợp đồng bộ mới thực hiện được mục tiêu chính sách. Điều hành tín dụng giống giải phương trình đã có "đáp số" là kiểm soát lạm phát, ổn định dòng tiền, kinh tế vĩ mô. Tham số là việc điều hành hợp lý. Khi đưa ra vấn đề thì phải đặt trong tương quan kết nối đồng bộ các công cụ với nhau”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nêu quan điểm điều hành.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!