Có đến 9 doanh nghiệp đã bị phát hiện đi thu mua nguyên liệu, linh kiện từ nhiều nơi, trong đó có cả từ nước ngoài, không đủ hàm lượng gắn mác "Made in Việt Nam", nhưng vẫn được cơ quan có thẩm quyền cấp C/O để xuất khẩu.
Mới đây, Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan đã điều tra, xác minh và phát hiện một công ty sản xuất gỗ ở tỉnh Bắc Giang có dấu hiệu gian dối để được cấp C/O made in Việt Nam.
Cụ thể, 2 năm gần đây, doanh nghiệp này đã xuất khẩu gần 24.000 m3 gỗ dán đi Hoa Kỳ, trị giá hơn 200 tỷ đồng. Số gỗ này đã được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cấp C/O cho 22 lô hàng xuất khẩu. Trong hồ sơ, doanh nghiệp khai báo nguyên liệu sản xuất ván ép được thu mua từ các hộ dân và có hợp đồng mua bán.
Việc cấp C/O phải gắn với kiểm tra thực tế sản xuất của doanh nghiệp để tránh cấp nhầm, cấp không chính xác. (Ảnh minh họa)
Tuy nhiên, qua công tác xác minh, Cục Điều tra chống buôn lậu phát hiện các hợp đồng mua bán trên là không có thật và có sự tiếp tay của cán bộ chính quyền địa phương.
"Hợp đồng mua bán gỗ nguyên liệu giữa công ty và 1 số hộ dân chủ rừng là không có thực. Công ty đã sử dụng hợp đồng mua bán này để hợp thức hóa đầu vào trong hồ sơ xin cấp C/O cho một số lô hàng ván ép xuất khẩu đi Hoa Kỳ. Ủy ban nhân dân xã có dấu hiệu chưa thực hiện đúng trong việc xác nhận nguồn gốc lâm sản, để xảy ra trường hợp cán bộ xã tạo lập ký hộ tên người dân trong các đơn đề nghị cấp phép khai thác. Một số hồ sơ có số liệu khai thác sai lệch với thực tế khai thác của các hộ dân" - ông Nguyễn Hùng Anh, Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, cho biết.
Việc cấp C/O "Made in Việt Nam" khi hàng hóa chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định rất dễ dẫn đến nguy cơ hàng hóa bị "đội lốt" xuất xứ. (Ảnh minh họa)
Ngoài nhóm hàng liên quan đến gỗ, thời gian vừa qua, Cục Điều tra chống buôn lậu cũng phát hiện 29 vụ việc vi phạm về xuất xứ hàng hóa, chủ yếu liên quan đến nhóm hàng như: xe đạp, tơ tằm, thủy sản, đồ gỗ nội thất..., từ đó kiến nghị thu hồi hàng trăm giấy chứng nhận xuất xứ C/O không đủ tiêu chuẩn. Chiêu trò của các doanh nghiệp là chủ yếu thu mua nguyên liệu, linh kiện nhiều nơi, sau đó hợp thức hóa giấy tờ để lấy xuất xứ Việt Nam. Điều đáng bàn là dù vậy nhưng các doanh nghiệp này vẫn được cấp C/O thật.
Việc cấp C/O "Made in Việt Nam" khi hàng hóa chưa đủ tiêu chuẩn theo quy định rất dễ dẫn đến nguy cơ hàng hóa bị "đội lốt" xuất xứ, có thể bị trừng phạt bằng các biện pháp tự vệ của nước nhập khẩu, ảnh hưởng đến cả ngành sản xuất.
Nhiều chuyên gia cảnh báo đã đến lúc cần xử phạt thật mạnh tay với các doanh nghiệp gian lận xuất xứ. Việc cấp C/O cũng phải gắn với kiểm tra thực tế sản xuất của doanh nghiệp để tránh cấp nhầm, cấp không chính xác.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!