Để đạt được các mục tiêu tăng trưởng kinh tế, trong Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ vừa qua, Chính Phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chủ động điều hành tăng trưởng tín dụng kịp thời, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tăng khả năng tiếp cận vốn tín dụng của nền kinh tế.
Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối tháng 10, tín dụng đã tăng khoảng 10,08%. Con số này cao hơn so với mức tăng 7,4% của cùng kỳ năm ngoái. Như vậy là tín dụng đã có sự bứt tốc khá nhanh kể từ quý 3. Với cao điểm quý 4 cuối năm, nhu cầu vốn được dự báo sẽ còn cao hơn nữa. Đặc biệt khi các số liệu cho thấy, nền kinh tế đang tiếp tục phục hồi. Chỉ số PMI ngành sản xuất đã mở rộng lên 51,2 điểm trong tháng 10. Trong khi doanh thu bán lẻ hàng hóa 10 tháng cũng tăng khoảng 7,8% so với cùng kỳ năm trước. Có nghĩa là cả đầu vào sản xuất và đầu ra tiêu dùng đều đang có sự tăng trưởng. Do đó, nhu cầu vốn sẽ tăng theo.
Mỗi ngày một chiếc máy trung tâm gia công có thể sản xuất được 15 sản phẩm. Theo đại diện doanh nghiệp chia sẻ, lượng đơn hàng trong thời gian tới của họ tăng 15%. Vì vậy doanh nghiệp cũng lên kế hoạch để vay thêm số vốn lên đến chục tỷ đồng, nhằm mua thêm 3 chiếc máy nữa, phục vụ mục đích sản xuất kinh doanh.
Nếu vay được vốn, doanh nghiệp cơ khí sẽ đẩy nhanh tốc độ sản xuất để trả đơn hàng cho đối tác. Hiện họ đang được vay mức lãi suất khá ưu đãi, giúp doanh nghiệp tiết kiệm 1 khoản phí đầu vào không nhỏ.
"Hiện tại chúng tôi vay 20 tỷ, trong đó lãi suất 5,3%, giảm 0,5% so với năm 2023. Một số ngân hàng hỗ trợ giảm lãi suất, tăng lợi nhuận cho chúng tôi, yên tâm sản xuất", ông Dương Ngọc Hạnh - Giám đốc, Công ty Cổ phần Cơ khí Chính xác HBT Việt Nam chia sẻ.
Doanh nghiệp kinh doanh thiết bị đo lường cũng đang nhập thêm hàng về. Riêng trong quý 4 này, lượng đơn hàng đã tăng thêm 30% so với quý trước. Nhu cầu vay vốn để nhập khẩu hàng hoá của họ cũng tăng tương ứng.
"Các đơn hàng đến từ các dự án trong nước, các nhà máy Trung Quốc, Hàn Quốc. Thời điểm cuối năm thì mức lãi suất đang giảm, tuy nhiên cũng chỉ giảm 0,5%, cũng là một tín hiệu để thúc đẩy doanh nghiệp, đầu tư nhiều hơn", ông Tống Minh Phương - Trưởng phòng Quản lý mua hàng quốc tế, Công ty cổ phần EMIN Việt Nam cho biết.
Theo chuyên gia, tín dụng sẽ tăng mạnh trong quý 4 năm nay, đặc biệt là trong các lĩnh vực như sản xuất, tiêu dùng và bất động sản. Nhu cầu vốn không chỉ đến từ các khoản vay cũ, mà còn đến từ các khoản vay mới phát sinh.
Bà Hoàng Thị Minh Huyền - Chuyên viên Cao cấp Kinh tế vĩ mô, Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt cho hay: "Với mặt bằng lãi suất giờ khá thấp, chúng tôi cũng nhìn thấy xu hướng tín dụng vào sản xuất quay trở lại khi tín dụng công nghiệp đạt tốc độ tăng cao hơn tín dụng chung. Đóng góp của tăng trưởng tín dụng công nghiệp vào tín dụng chung tăng cao nhất từ 2022 đến nay. Ngoài ra trong tháng 10 tăng trưởng so với cùng kỳ, số vốn đăng ký của doanh nghiệp đạt hơn 20%".
Ước tính, trong 2 tháng cuối năm sẽ có thêm khoảng 667.000 tỷ đồng vốn được bơm ra nền kinh tế để đạt được mục tiêu tăng trưởng tín dụng 15% trong năm nay.
Ngân hàng trước áp lực cạnh tranh cho vay cuối năm
Áp lực cạnh tranh cho vay giữa các ngân hàng ngày càng lớn.
Cũng theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, 5 lĩnh vực ưu tiên vẫn đang thu hút lượng vốn lớn. Như dư nợ cho vay nông nghiệp, nông thôn vào khoảng 3,5 triệu tỷ đồng. Dư nợ cho vay các doanh nghiệp vừa và nhỏ gần 2,6 triệu tỷ đồng. Lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ số lượng dư nợ còn khiêm tốn, khoảng 440.000 tỷ đồng, nhưng có tốc độ tăng trưởng khá nhanh, tăng trên 18% so với cuối năm ngoái.
Tín dụng tổng chung tăng như vậy, nhưng có sự phân hóa giữa các ngân hàng. Báo cáo kết quả kinh doanh quý 3 cho thấy nhiều ngân hàng đã đạt mức tăng trên 2 con số, 15-17%. Tuy nhiên, cũng có ngân hàng tăng chỉ 3-4% tín dụng, tức là chưa được 1 nửa mức tăng chung của toàn ngành. Chính vì vậy, áp lực cạnh tranh cho vay giữa các ngân hàng ngày càng lớn.
Hơn 4.000 tỷ đồng được ngân hàng dành riêng cho vay ưu đãi khách hàng cá nhân. Với khách hàng doanh nghiệp, họ cũng dành hơn 1.100 tỷ đồng. Để thu hút người vay, họ chấp nhận miễn lãi 0% trong tháng đầu tiên, còn với các khoản vay ngắn hạn, lãi cũng chỉ từ 5.8%/năm.
"Nhóm khách hàng mục tiêu là cá nhân, hộ kinh doanh, và doanh nghiệp siêu nhỏ, đang được cho vay thấp hơn từ 1-1,5%/năm", ông Đặng Quang Anh - Giám đốc BVBank chi nhánh Thủ đô cho hay.
Nhằm giữ lãi suất cho vay ở mức cạnh tranh, nhiều ngân hàng tìm cách tiết giảm chi phí hoạt động, và thông qua việc huy động thêm các nguồn tiền gửi không kỳ hạn, để giảm mức chi phí vốn đầu vào. Qua đó, có điều kiện giữ lãi suất cho vay ở mức thấp, ngay cả khi mặt bằng lãi suất huy động đang có xu hướng gia tăng.
Ông Nguyễn Hưng - Tổng Giám đốc TPBank cho biết: "Tăng casa chỉ là một cách để bình quân giá vốn ở mức thấp mà nó dễ chấp nhận nhất, bây giờ rất khó bởi mình phải cạnh tranh để có được nguồn vốn đủ".
"Tiền để trong tài khoản chúng ta nhàn rỗi mà chúng ta chưa có mục đích để gửi tiết kiệm chẳng hạn. Nếu ngân hàng nào càng huy động được casa nhiều càng tiết giảm giá vốn và tăng hiệu quả kinh doanh", ông Nguyễn Quang Huy - Giám đốc điều hành Khoa Tài chính Ngân hàng, Trường Đại học Nguyễn Trãi cho biết.
Ngoài lãi suất, các ngân hàng cũng cạnh tranh bằng việc đơn giản thủ tục, linh hoạt điều kiện thế chấp, cho vay không có tài sản đảm bảo để giữ chân được khách hàng.
Rõ ràng là áp lực cạnh tranh cho vay không nhỏ. Nhiều doanh nghiệp cũng chia sẻ với phóng viên là có 4-5 ngân hàng liên tục chào mời vay vốn. Tuy nhiên, bên cạnh đó thì cũng có nhiều doanh nghiệp cho biết vẫn còn gặp khó khăn trong tiếp cận vốn vay. Vì thế mà trong các chỉ đạo điều hành, Chính phủ, Thủ tướng Chính Phủ, cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng tháo gỡ vướng mắc trong cho vay, tập trung nguồn vốn cho sản xuất kinh doanh, các động lực tăng trưởng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!