Gần 1 triệu doanh nghiệp, khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể đã đóng góp khoảng 51% GDP, chiếm hơn 30% ngân sách nhà nước và tạo ra hơn 40 triệu việc làm, chiếm hơn 82% tổng số lao động trong nền kinh tế, gần 60% vốn đầu tư toàn xã hội. Đóng góp to lớn vào sự tăng trưởng bứt phá của đất nước.
Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản về quy mô và năng lực. Những hạn chế trong thực thi chính sách và tiếp cận các nguồn lực làm giảm hiệu quả hoạt động. Đã đến lúc gần thay đổi nhận thức, để kinh tế tư nhân phải là động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước.
Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng là chủ đề bài viết mới nhất của Tổng Bí thư Tô Lâm được công bố chiều ngày 17/3. Bài viết định hướng quan điểm và nhận thức trong cả hệ thống chính trị về vai trò của kinh tế tư nhân như là một động lực tăng trưởng quan trọng hàng đầu của đất nước.
Đồng thời, Tổng Bí thư cũng đưa ra 7 giải pháp trọng tâm để thúc đẩy khu vực này, bao gồm: Hoàn thiện thể chế; Bảo vệ hữu hiệu quyền của doanh nghiệp tư nhân; Ưu tiên xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân tầm cỡ; Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, và chuyển đổi số; Cải cách thể chế và kiến tạo một nền hành chính phục vụ; Giải phóng tối đa các nguồn lực như vốn, đất đai, công nghệ; Phát triển kinh tế tư nhân bền vững, đi kèm với đạo đức kinh doanh và trách nhiệm xã hội.
Thúc đẩy khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, và chuyển đổi số đang được nhà nước ưu tiên phát triển.
Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghệ Việt Nam (VCCI) nhấn mạnh, bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm về phát triển kinh tế tư nhân vừa được công bố là một bài viết rất quan trọng cho một khu vực nền tảng quan trọng của đất nước.
Trong rất nhiều những giải pháp mà bài viết nêu ra, ông Đậu Anh Tuấn cho biết ấn tượng với nhóm giải pháp về cải cách thể chế, kiến tạo nền hành chính phục vụ doanh nghiệp, phục sự đất nước. Đây là một nhóm giải pháp thể hiện quyết tâm rất lớn của Đảng, của Nhà nước trong việc thay đổi môi trường kinh doanh thuận lợi cho kinh tế tư nhân.
"Tổng Bí thư Tô Lâm trong buổi làm việc với Ban Chính sách Chiến lược Trung ương cũng nêu rất rõ những mục tiêu Việt Nam cần phải đạt được. Chẳng hạn chúng ta phải cắt giảm bằng được 30% điều kiện kinh doanh, giảm 30% chi phí hành chính và 30% những thủ tục phiền hà cho doanh nghiệp.
Trong 3 năm tới Việt Nam cố gắng lọt vào top 3 nước tốt nhất của ASEAN về mức độ thuận lợi của môi trường kinh doanh. Như vậy đây là mục tiêu rất rõ ràng và rất quan trọng cho khu vực kinh tế tư nhân trong giai đoạn tới", Phó Tổng Thư ký VCCI cho biết.
Cắt giảm những thủ tục phiền hà, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển.
Ngành thuế, cách đây 10 năm doanh nghiệp Việt cần trung bình 537 giờ/năm để thực hiện nghĩa vụ thuế theo khảo sát của Ngân hàng Thế giới World Bank. Đến nay thì chỉ còn khoảng 117 giờ/năm, tức là số lượng thủ tục đã được cắt giảm lên tới 40%.
Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghệ Việt Nam (VCCI) dẫn chứng về cải cách của ngành thuế cũng là một dẫn chứng cho thấy hiệu quả của nỗ lực cải cách thủ tục hành chính nó tác động tới người dân và doanh nghiệp ra sao. Chẳng hạn trước đây với doanh nghiệp, hàng tháng phải tiến hành hoạt động kê khai. Sau này có những cải cách, đã giảm từ 12 lần/năm xuống còn 4 lần/năm.
Thay đổi trong thủ tục thuế là một dẫn chứng cho thấy, nếu tất cả các thủ tục có thể cải cách mạnh mẽ theo hướng đấy thì sẽ tiết kiệm rất nhiều chi phí, thời gian và tiền của cho xã hội. Sâu xa hơn sẽ làm cho thủ tục hành chính của Việt Nam thuận lợi, doanh nghiệp và hàng hóa của Việt Nam có thể cạnh tranh được so với các nước.
"Đằng sau việc cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam và hàng hóa Việt Nam với các nước thì thủ tục hành chính Việt Nam phải cạnh tranh được với mức độ thuận lợi. Tôi cho rằng là đây là mục tiêu rất lớn và rất quan trọng của người đứng đầu Đảng và Nhà nước ta", ông Đậu Anh Tuấn cho biết thêm.
Song trong báo cáo của Liên đoàn Thương mại và Công nghệ Việt Nam vào năm 2023 thì 30% doanh nghiệp cho biết họ phải đi lại nhiều lần để hoàn thiện thủ tục hành chính. Gần 40% doanh nghiệp vẫn phản ánh hồ sơ của họ bị yêu cầu bổ sung nhiều lần.
Vẫn còn nhiều thủ tục chồng chéo, nhiều giấy phép con và hiện tượng nhũng nhiễu, chi phí không chính thức vẫn còn tồn tại. Đã tạo ra một gánh nặng vô hình đối với doanh nghiệp từ nhân.
Vẫn còn những điểm nghẽn, nhiều rào cản trong việc tiếp cận nguồn lực và đặc biệt là vốn tín dụng, đất đai khiến không ít doanh nghiệp bị hạn chế trong quá trình phát triển.
Đến nay có thể thấy tinh thần chỉ đạo của lãnh đạo Đảng và Nhà nước là rất quyết liệt và sát sao. Trên thực tế, câu chuyện cắt giảm thủ tục hành chính, nâng cao hiệu quả và sức hấp dẫn của môi trường đầu tư kinh doanh được đánh giá chủ yếu lại nằm ở khâu thực thi. Khi khâu thực thi không được trơn tru, mượt mà thì sẽ gây khó khăn cho doanh nghiệp.
Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghệ Việt Nam (VCCI) cho biết, cùng một chính sách tốt nhưng có thể mức độ tác động xuống các cấp cơ sở hoàn toàn không giống nhau. Có nơi thực hiện rất tốt nhưng có nhiều nơi thì thực hiện chưa tốt.
Giải pháp quan trọng thời gian tới là một chương trình để hành động thực hiện đúng mục tiêu này. Chẳng hạn trong mức độ tăng trưởng, vừa qua Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho các địa phương về những mục tiêu rất cụ thể về tăng trưởng kinh tế. Cần phải gắn trách nhiệm của bộ máy triển khai, của người đứng đầu trong quá trình tổ chức triển khai.
Nếu chúng ta có thể thấy ở đâu doanh nghiệp hài lòng, ở đâu vốn đầu tư tốt, ở đâu rất thành công trong việc tạo lập một môi trường kinh doanh thuận lợi thì ở đấy chắc chắn là tổ chức thực hiện tốt", ông Đậu Anh Tuấn nêu quan điểm.
Cải cách đột phá về mặt thể chế chính sách và môi trường kinh doanh là điều kiện để kinh tế tư nhân có thể phát huy tối đa tiềm năng. Còn đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ mới lại là yếu tố then chốt giúp khu vực kinh tế tư nhân có thể bứt phá và vươn tầm quốc tế.
Một trong 7 giải pháp trọng tâm được Tổng Bí thư Tô Lâm chỉ ra trong bài viết là cần sớm xây dựng khung pháp lý thử nghiệm sandbox cho các lĩnh vực công nghệ mới. Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực tiên phong như là trí tuệ nhân tạo, blockchain hay là AI.
Một khung pháp lý rõ ràng sẽ khích lệ và tạo động lực cho nhiều doanh nghiệp. Đặc biệt là các start-up của Việt Nam, dám thử sức mình với những lĩnh vực mới và cùng bắt tay vào làm việc.
Ngay trong tháng 3 này, Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ để ban hành nghị quyết cho phép thí điểm đưa vào vận hành sàn giao dịch tài sản số, tiền số. Trong bối cảnh hội nhập công nghệ toàn cầu, Việt Nam đã bước ra khỏi vùng an toàn. Chúng ta quyết định thử nghiệm những cơ chế quản lý chưa từng có trong tiền lệ.
Bộ Tài chính sẽ báo cáo Chính phủ để ban hành nghị quyết cho phép thí điểm đưa vào vận hành sàn giao dịch tài sản số, tiền số.
Ông Đậu Anh Tuấn - Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghệ Việt Nam (VCCI) cho biết, nhiều tập đoàn rất lớn trên thế giới trong lĩnh vực số rất phấn khích về những thay đổi nhanh chóng của Việt Nam gần đây trong việc tháo gỡ những vướng mắc trong khoa học công nghệ và chuyển đổi số, rất nhiều chính sách thay đổi.
"Việc chúng ta chính thức hóa, có khung khổ pháp lý phù hợp, theo tôi rất cần thiết. Việc áp dụng thí điểm có kiểm soát, sandbox trong lĩnh vực này, tôi cho rằng chính sách rất quan trọng. Chính phủ gấp rút chỉ đạo Bộ Tài chính ngay trong tháng 3 này có khung khổ pháp lý, đây là một bước chuyển chính sách rất quan trọng và rất có ý nghĩa", ông Tuấn chia sẻ thêm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!