Ổn định về chính trị, lạm phát thấp, tăng trưởng kinh tế cao và hệ thống pháp luật đang hoàn thiện là những ưu thế giúp Việt Nam tăng sức cạnh tranh và trở thành điểm đến của nhiều nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài so với các nước trong khu vực. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích cũng cần thận trọng khi trong 9 tháng năm 2017, số lượng nhà đầu tư FDI giá trị nhỏ tăng cao, bên cạnh đó có nhiều dự án có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường.
Trong 9 tháng cả nước đã thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài được hơn 23,5 tỷ USD tăng 34% so với cùng kỳ năm 2016. Con số này đã gần chạm với mức thu hút của cả năm 2016. Tuy nhiên, đáng chú ý là sự xuất hiện nhiều dự án có giá trị dưới 1 triệu USD.
Theo các nhà phân tích, điều này chưa phản ánh được đúng chất lượng đầu tư khi Việt Nam đã trở thành quốc gia có thu nhập trung bình thấp và đôi khi tạo sự cạnh tranh khó khăn hơn cho các doanh nghiệp vừa, nhỏ trong nước.
Thực tế cho thấy, cùng một lĩnh vực đầu tư thường các doanh nghiệp nước ngoài luôn nổi trội từ năng lực tài chính, kinh nghiệm và thị trường. Vì thế, nếu không có một sự chọn lọc khắt khe hơn với những dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài có giá trị nhỏ sẽ tạo ra sự cạnh tranh bất lợi cho các doanh nghiệp trong nước.
Chính phủ đang quyết tâm lấy doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ trong nước làm động lực cho phát triển kinh tế. Tuy nhiên, với những hạn chế về quy mô, năng lực tài chính và kinh nghiệm việc buộc phải cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài luôn đưa các doanh nghiệp trong nước vào thế bất lợi. Cạnh tranh trong môi trường yếu hơn, các doanh nghiệp trong nước khó có nhiều cơ hội để phát triển để trở thành nội lực phát triển kinh tế.
Một vấn đề khác cũng được các nhà phân tích đề cập khi nhiều dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài liên quan đến các lĩnh vực công nghiệp nặng có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường như hai dự án nhiệt điện với 4,8 tỷ USD, chiếm khoảng 20% tổng số vốn thu hút đầu tư nước ngoài trong 9 tháng.
Không thể phủ nhận được những đóng góp từ nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài khi trong 9 tháng các doanh nghiệp này đã xuất siêu được hơn 17 tỷ USD và chiếm tới 71% tổng lượng xuất khẩu của cả nước. Tuy nhiên, nếu mở cửa ồ ạt để thu hút nguồn vốn này có thể gây ra tác dụng ngược nếu như các doanh nghiệp đầu tư trực tiếp nước ngoài lợi dụng điều đó để đưa công nghệ lạc hậu vào Việt Nam như đã từng xảy ra. Giới chuyên gia cảnh báo, nếu không thận trọng, việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài có thể biến Việt Nam thành bãi rác thải công nghệ.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!