Chiều 17/3, phiên tòa xét xử 13 bị cáo trong vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp máy tính Việt Nam (VNCERT) trực thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) tiếp tục bước vào phần xét hỏi.
Trong vụ án này, bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn - cựu Chủ tịch AIC (hiện đang bỏ trốn), cùng Nguyễn Trọng Đường - cựu Giám đốc VNCERT, cựu Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ TT&TT), và các đồng phạm đã có hành vi vi phạm quy định về đấu thầu trong quá trình mua sắm thiết bị cho VNCERT.
Tại phần xét hỏi, hầu hết các bị cáo thừa nhận hành vi như cáo trạng truy tố và bổ sung thêm về hoàn cảnh cũng như nguyên nhân dẫn đến vi phạm.
Bị cáo Nguyễn Văn Thế - Trưởng ban Kỹ thuật 7 (Công ty AIC).
Bị cáo Nguyễn Văn Thế, Trưởng Ban Kỹ thuật 7 của Công ty AIC, bị cáo buộc đã giúp sức cho bị cáo Nguyễn Thị Thanh Nhàn trong việc phối hợp với nhân viên VNCERT xây dựng danh mục trang thiết bị, phần mềm.
Cùng với đó, bị cáo thu thập thông tin để hỗ trợ bà Nhàn nâng khống giá gói thầu và chỉ đạo nhân viên kiểm tra, hoàn thiện phần kỹ thuật trong hồ sơ dự thầu của Công ty AIC.
Nguyễn Văn Thế cũng là người truyền đạt nội dung đàm phán về giá dự toán dự án từ Chủ tịch AIC đến ông Nguyễn Trọng Đường (cựu Giám đốc VNCERT) và Ngô Quang Huy (cựu Phó Giám đốc VNCERT). Mục đích nhằm thống nhất để VNCERT xin phê duyệt dự án và Kế hoạch lựa chọn nhà thầu, qua đó giúp Công ty AIC trúng thầu gói thầu số 8 của dự án.
Tại phiên tòa, bị cáo Thế khai rằng mình chỉ thực hiện nhiệm vụ theo chỉ đạo của cấp trên. Thời điểm đó, bị cáo cho rằng bản thân đang làm đúng công việc được giao. Chỉ khi làm việc với cơ quan điều tra và nghiên cứu Luật Đấu thầu, bị cáo mới nhận ra hành vi của mình là sai phạm.
Bị cáo trình bày về việc bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn giao nhiệm vụ cung cấp thông tin về chi phí và cấu hình của một số thiết bị trong gói thầu. Để thực hiện, bị cáo tham khảo giá từ các nguồn trên mạng hoặc thông qua một số đơn vị báo giá, sau đó chuyển lại cho bà Nhàn.
Sau khi nhận thông tin, bà Nhàn yêu cầu bị cáo cộng thêm 40% vào giá của các thiết bị. "Lúc đó chị Nhàn cho nói đó là chi phí như: triển khai, lắp đặt, bảo hành, bảo trì, và lợi nhuận. Bị cáo chỉ biết làm theo và báo lại phía VNCERT", bị cáo Thế khai.
Bị cáo làm theo chỉ đạo và báo lại cho phía VNCERT. Sau đó, bà Nhàn giao cho bị cáo danh mục thiết bị hoàn chỉnh gồm 82 thiết bị, nhưng chỉ cung cấp giá đầu ra mà không có giá đầu vào.
Bị cáo Thế trình bày, mình chỉ nhận lương, không hưởng bất kỳ lợi ích nào. Hiện tại, bị cáo và gia đình đã nộp 100 triệu đồng để khắc phục hậu quả.
Bị cáo Nguyễn Vũ Cường - Giám đốc Công ty TNHH TM - DV Khang Phát.
Bị cáo Nguyễn Vũ Cường (Giám đốc Công ty Khang Phát) bị cáo buộc đã chỉ đạo bị cáo Mai Phương Nam (Phó Giám đốc Công ty Khang Phát) phối hợp với VNCERT và Công ty AIC trong việc xây dựng danh mục, xác định giá thiết bị để đưa vào Báo cáo nghiên cứu khả thi, tổng dự toán, hồ sơ mời thầu và báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu. Mục đích là giúp Công ty AIC trúng thầu theo đúng giá và danh mục thiết bị, phần mềm đã thống nhất từ giai đoạn lập dự án.
Tại tòa, bị cáo Cường thừa nhận sai phạm dẫn đến việc Công ty AIC trúng thầu, nhưng cho rằng nguyên nhân xuất phát từ khó khăn trong việc xác định giá thiết bị. Một số thiết bị trong gói thầu mang tính đặc thù cao, đơn vị tư vấn không thể khảo sát giá thị trường nên đã sử dụng báo giá do chủ đầu tư (VNCERT) cung cấp.
Bị cáo Mai Phương Nam - Phó Giám đốc Công ty TNHH TM - DV Khang Phát.
Bị cáo Mai Phương Nam (Phó Giám đốc Công ty Khang Phát), thừa nhận đã thực hiện công việc do bị cáo Cường giao phó, cụ thể là làm việc với VNCERT. Bị cáo trình bày rằng do năng lực còn hạn chế nên đã dựa vào mức chi phí do VNCERT cung cấp để đưa vào hồ sơ dự án, từ đó xác định tổng mức đầu tư. Bị cáo cũng thừa nhận sai phạm khi không thu thập báo giá để làm cơ sở lập dự toán.
Bị cáo Mai Phương Nam khai rằng do các thiết bị đặc thù không có sẵn trên thị trường nên công ty không thể tiến hành khảo sát giá.
Khi HĐXX hỏi: "Bị cáo có được hưởng lợi gì từ việc này không?", bị cáo Nam trả lời: "Bị cáo chỉ là người làm công ăn lương, thực hiện theo đúng nhiệm vụ được giao và không hưởng lợi cá nhân."
Bị cáo Nam bày tỏ rằng bản thân xuất phát từ lĩnh vực kỹ thuật, mong muốn đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghệ thông tin và truyền thông. Tuy nhiên, trong quá trình làm việc, bị cáo đã mắc sai phạm và mong HĐXX xem xét giảm nhẹ hình phạt.
Trước lời khai này, HĐXX nhận định rằng theo quy định của Luật Đấu thầu, đơn vị tư vấn được thuê có trách nhiệm tìm kiếm báo giá để xây dựng dự toán, đảm bảo tính khách quan, minh bạch và tiết kiệm. Tuy nhiên, các bị cáo lại sử dụng báo giá do chính chủ đầu tư cung cấp, làm mất đi tính độc lập và khách quan của đơn vị tư vấn.
Bị cáo Đặng Xuân Minh - cựu Giám đốc Công ty cổ phần thẩm định giá BTC VALUE.
Tại phiên toà, bị cáo Đặng Xuân Minh - cựu Giám đốc Công ty cổ phần thẩm định giá BTC VALUE khai rằng mình chỉ tiếp nhận hồ sơ và ký vào báo cáo thẩm định, không trực tiếp tham gia quá trình thẩm định giá. Thời điểm ký vào báo cáo, các báo giá có dấu đỏ chưa được thu thập đầy đủ.
Bị cáo trình bày rằng do yêu cầu cấp bách nhưng chưa kịp bổ sung báo giá, bị cáo vẫn ký vào báo cáo thẩm định.
Khi HĐXX hỏi: "Tại sao bị cáo lại ký chứng thư thẩm định giá cho khách hàng?", bị cáo Minh thừa nhận do năng lực công ty còn hạn chế nên không nhận thức được đầy đủ hậu quả.
Về lợi ích cá nhân, bị cáo khai: "Bị cáo và nhân viên không hưởng lợi cá nhân, toàn bộ chi phí đều gửi về văn phòng. Bị cáo và thẩm định viên hoạt động độc lập, không liên quan đến AIC."
Bị cáo Minh thừa nhận hành vi của mình là sai phạm, dẫn đến hậu quả AIC trúng thầu và gây thiệt hại 17 tỷ đồng cho Nhà nước. Bị cáo đề nghị HĐXX xem xét bối cảnh thời điểm đó, khi nhận thức chung về thẩm định giá còn nhiều hạn chế, và mong được giảm nhẹ hình phạt.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!