Các học giả tham dự Hội thảo đã thống nhất rằng, muốn có quan hệ ASEAN - Trung Quốc ổn định và phát triển, cần có lòng tin chiến lược giữa hai bên, và để có được điều đó, ASEAN và Trung Quốc phải giải quyết vấn đề Biển Đông một cách hòa bình.
‘ Toàn cảnh hội thảo. (Ảnh: Vietnam+)
Hội thảo diễn ra trong 2 ngày 19 - 20/9/2013, với sự tham dự của nhiều học giả đến từ các nước ASEAN, Trung Quốc, Australia và Canada. Các học giả đều cho rằng, tranh chấp chủ quyền tại Biển Đông đang đặt ra những thách thức lớn đối với tương lai của ASEAN và Trung Quốc.
Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) được các học giải nhắc tới rất nhiều trong Hội thảo này. Họ cho rằng, ASEAN và Trung Quốc cần phải thực sự bước vào giai đoạn đàm phán để sớm có được Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông, mặc dù việc này không hề đơn giản, nhưng nếu không làm thì sẽ chẳng bao giờ có điểm kết thúc.
Tiến sĩ Nguyễn Hùng Sơn, Phó giám đốc Viện Nghiên cứu Biển Đông thuộc Học viện Ngoại giao Việt Nam có bài tham luận được các học giả đánh giá cao. Tiến sĩ Nguyễn Hùng Sơn khẳng định rằng, muốn có quan hệ ASEAN - Trung Quốc ổn định và phát triển, ASEAN và Trung Quốc phải tìm cách giải quyết vấn đề Biển Đông một cách hòa bình.
Nguyễn Hùng Sơn, Phó Viện trưởng Viện Biển Đông thuộc Học viện Ngoại giao Việt Nam cho biết: “Tôi chứng minh cho các đại biểu thấy rằng, khi mà ASEAN và Trung Quốc có được lòng tin chiến lược bằng việc kiểm soát tốt vấn đề Biển Đông thì quan hệ ASEAN Trung Quốc nẩy nở rất là nhanh và phát triển rất thuận lợi. Vì vậy trong bối cảnh ASEAN và Trung Quốc đang kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược, thì ASEAN và Trung Quốc cần phải học lại bài học lịch sử đó để mà áp dụng trong giai đoạn tới của quan hệ ASEAN và Trung Quốc”.
Nhiều học giải của Myanmar, Thái Lan, Campuchia cũng chia sẻ quan điểm này đồng thời nhấn mạnh cần phải có sự đoàn kết, nhất trí trong ASEAN về vấn đề Biển Đông.
Ông Pou Sothirak, Giám đốc Điều hành Viện Campuchia vì Hòa bình và Hợp tác nói: “Hội thảo này nhằm tìm kiếm những sáng kiến đóng góp mới nữa để có ý tưởng hay nhằm cùng nhau đóng góp cho chính phủ để nghiên cứu, xem xét những gì mà chúng tôi đã thảo luận có giúp được gì trong việc đẩy mạnh thương thảo giữa ASEAN và Trung Quốc nhanh chống tiến đến hình thành Bộ quy tắc ứng xử Biển Đông COC”.
Những ý kiến thảo luận tại hội thảo này kỳ vọng sẽ đóng góp vào thành công của Hội nghị Cấp cao ASEAN - Trung Quốc lần thứ 16 tại Brunei trong tháng 10 tới.